'Water op straat hoort bij het nieuwe klimaat'

In totaal vulden 521 Groningers onze enquête in, waarvoor dank! 

De meesten meldingen kwamen uit Midden-Groningen. Met de opmerking dat de enquête niet representatief is en meer als een indicatie dient, meldde 66 procent van de respondenten uit deze gemeente minstens één keer per jaar met wateroverlast te maken te hebben. Ook uit andere delen van de provincie kregen we meldingen, maar verhoudingsgewijs een stuk minder.

Annette de Jonge uit Sappemeer is één van de invullers van de vragenlijst. Zij geeft aan wanhopig te worden van al haar wateroverlast.

Veel wateroverlast in de kelder dus, aan de voorkant van haar huis. 

De Jonge vindt de capaciteit van de riolering onder de straat te klein. Maar dat is volgens haar niet het enige probleem. 'Water loopt altijd naar beneden. De riolering onder de straat, is te hoog aangelegd. Dat betekent dat wij onze eigen afvoerbuis hoger moesten leggen om te voorkomen dat niet al het water naar ons huis loopt. Dat was een fout van de gemeente, maar de oplossing moesten we zelf bekostigen.'

Een te kleine capaciteit van de riolering wordt vaker genoemd in de enquête. Dat grotere rioolbuizen helpen om water beter af te voeren, klinkt logisch, maar wethouder Jan Jakob Boersma van Midden-Groningen heeft zijn kanttekeningen. 'Je kunt het riool wel groot maken, maar dan loopt het riool helemaal vol en stroomt het alsnog over. De oplossing moet je zoeken in tijdelijke berging, vijvers en openbaar groen.'

Daniël Edzes, voormalig waterschapbestuurder, is dat met hem eens.

Volgens Edzes kunnen problemen dus eenvoudig worden voorkomen. 'Water loopt altijd naar het laagste punt, daar kun je donder op zeggen. Als je dat laagste punt volbouwt, dan is het geen wonder dat daar problemen ontstaan.' Verantwoordelijken moeten hun gezonde verstand daarom meer gebruiken, vindt Edzes.

Volgens Stichting Rioned begint de verantwoordelijkheid bij de bewoners zelf. Huiseigenaren moeten in beginsel zelf zorgen voor waterafvoer. Als het om openbaar terrein gaat, ligt die verantwoordelijkheid juist bij de gemeentes. Die moeten zorgen dat dit terrein geschikt is voor gebruik en leggen daarom de rioleringen aan. Vanuit de riolering loopt het water naar de zuivering, of, bij gescheiden riolering, naar de zuivering en open water. Dat laatste is dan weer de verantwoordelijkheid van de waterschappen.

Hoe kan het trouwens dat de meeste meldingen over wateroverlast uit Midden-Groningen komen? Wethouder Boersma is niet verrast. 'Dat komt door de lage ligging van delen van de gemeente, in combinatie met de grote afstand tot open water. Daardoor kan het water niet snel genoeg worden afgevoerd.'

Sietse Veldman uit Beijum had ook wateroverlast. De oplossing bij hem was simpel, doch effectief.

Niet alleen dergelijke afvoerpijpjes kunnen overlast verminderen. Ook groenere tuinen helpen om het water beter af te voeren. In de enquête droegen veel respondenten dit aan. Hugo Gastkemper, directeur van Stichting RIONED, beaamt dit. 'Een toenemende verharding van tuinen vergroot het probleem van wateroverlast.' 

Het klinkt dan logisch om tegels te vervangen door gras. Maar dat helpt nauwelijks, volgens Gastkemper. 'Zand neemt veel water op, maar gras niet. Kijk maar bij een nat grasveld, dat is een grote, zompige boel. Het neemt wel water op, maar grasland verzadigt erg snel. Daarom zijn bijvoorbeeld veel voetbalvelden gedraineerd om speelbaar te blijven.'

Alle mogelijke oplossingen ten spijt kunnen we wateroverlast nooit voorkomen. Sterker nog, het veranderende klimaat zorgt alleen maar voor meer harde buien. Daardoor is de straat een plek die bij een piekbui als tijdelijke wateropslag fungeert. Gastkemper: 'Mijn motto is daarom: 'Water op straat hoort bij het nieuwe klimaat'.