Deze dag: Televisiekijker van beroep
Zijn passie was televisie. Hij schreef erover voor het Nieuwsblad van het Noorden. Toen bij hem in 2002 een ongeneeslijke vorm van kanker werd vastgesteld, besloot hij ook daarvan verslag te doen. Journalist Fred van Garderen overleed op deze dag in de geschiedenis, 16 mei 2003.
Fred was de geestelijk vader van de rubriek 'In Beeld' en later 'Zapgedrag'. Televisierecensies, geschreven vol betrokkenheid en liefde voor het medium. Het hakte erin bij ons toen hij schreef: 'Alle begin is moeilijk, maar wat TV Noord er gisteren in zijn eerste uitzending van bakte, was schrijnend. Het was televisie waarvan je spontaan gaat hyperventileren.' Het betrof een proefuitzending over de Statenverkiezingen. We waren nog niet eens echt begonnen. Toenmalig televisiechef Henk Binnendijk, terugkijkend: 'Zijn recensies hebben ons toen wel gestimuleerd'.
De toon in het Nieuwsblad in die dagen was weinig welwillend tegenover TV Noord. Wij waren de nieuwkomers die zomaar een zak overheidsgeld kregen toegeschoven, waar de krant moest sappelen om de eigen broek op te houden. Het leek er sterk op dat dat sentiment de objectiviteit in de weg zat. 'Bekende Noorderlingen kijken niet TV', luidde de merkwaardige kop op de voorpagina op 4 april 1995 na de eerste regionale televisieuitzending in Groningen.
Maar die dinsdag is er ook de mening van Fred van Garderen. Volgens hem is TV Noord het aanzien waard. Hij legt uit dat je in feite praat tegen drie, vier mensen in een huiskamer, 'dus die toon moet je aanslaan'. En dat deden we goed, vond hij. Henk Binnendijk had altijd het gevoel dat de krant bezig was 'ons bij voorbaat al onder de grond te stoppen', maar vond het fideel van Van Garderen dat hij het ook eerlijk opschreef, wanneer het hem meeviel.
Als hypochonder vreesde hij 'bij elk pijntje een terminale ziekte'. Die bekentenis doet Van Garderen in zijn boekje 'De smaak van kanker'. Zijn buikpijn blijkt veroorzaakt door kwaadaardige cellen in zijn dikke darm en zijn lever. Hij schrijft over misselijkheid, koorts en vermoeidheid. Hij is een van de eersten die openhartig vertelt wat er met een mens gebeurt, die door deze ellende wordt getroffen.
'Kun je even lezen?', was volgens collega Maaike Trimbach de geijkte vraag, nadat hij woest hamerend op de toetsen zijn rubriek 'Zapgedrag' had gevuld. 'Dan ging ik op zijn stoel zitten', aldus Maaike, 'terwijl hij over mijn schouder zijn eigen woorden herlas'. Dan moest het soms wat minder breedsprakig en wat genuanceerder, want hij kon weleens te kort door de bocht gaan. 'Briljant!' riep hij tevreden uit, als het stuk klaar was gedrukt te worden.
Terwijl de kanker hem sloopte, schreef hij een wekelijkse mediacolumn. Tot het echt niet meer ging. Fred van Garderen was 50 jaar jong toen hij stierf op deze dag in de geschiedenis, 16 mei 2003.
Pieter de Hart is redacteur bij RTV Noord en historicus. Elke woensdag schrijft hij over 'deze dag' in het verleden van Groningen.
