Tien jaar geleden overleed Stadjer Steven Barends, de vertaler van 'Mein Kampf'

Van Barends' vertaling van Mein Kampf werden zo'n 150.000 exemplaren uitgebracht.
Van Barends' vertaling van Mein Kampf werden zo'n 150.000 exemplaren uitgebracht. © Reinder Smith/RTV Noord
Tien jaar geleden overleed Steven Barends. De vertaler van Hitlers 'Mein Kampf' werd in 1915 in Groningen geboren als Samuel Barends, maar in de jaren dertig vond hij die voornaam 'te Joods' en ging verder als Steven Barends.
Barends werd al vroeg aanhanger van het fascisme. Eerst bij de 'Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond (ANFB) en later bij het Zwart Front van Arnold Meijer.

Vol overgave vertalen

In 1938 werd hij door de uitgever George Kettmann benaderd of hij Hitlers 'Mein Kampf' wilde vertalen. Barends had alleen Duits gehad op de hbs, maar stortte zich vol overgave op het werk. Vijf maanden later had hij het 850 pagina's tellende boek al vertaald en het verscheen op 6 december 1939 als 'Mijn Kamp'.
Uitgever George Kettmann had eerst als titel nog 'Mijn Strijd' overwogen, wat meer tot de verbeelding zou spreken. Toch koos hij destijds voor het woord 'kamp', omdat de klank ervan al bij voorbaat elke twijfel uitsloot of men wel met hét boek van de Duitse Führer te maken had, redeneerde Kettmann.

Conflict

In zes drukken werd de totale oplage zo'n 150.000 exemplaren. Omdat er geen contract was opgemaakt en Barends geld nodig had om te trouwen, ontaarde de vertaling in een langlopend conflict over de opbrengst. Aan dat gesteggel kwam pas in 1943 een einde.
Behalve 'Mein Kampf' vertaalde Barends ook het jeugdboek 'Moeder, vertel eens wat over Adolf Hitler' en het seksuele voorlichtingsboek 'Het liefdesleven van den Mensch' maar dat laatste deed hij onder het pseudoniem H. P. Borgers. Waarschijnlijk omdat het boek nogal wat naaktfoto's bevatte.

Oorlogsverslaggever

Barends had de ambitie om carrière te maken als schrijver en dichter, maar dat kwam niet echt van de grond. Tijdens de laatste oorlogsjaren was hij oorlogsverslaggever bij een SS-Divisie in Italië. Aan het eind van de oorlog vluchtte Barends naar Duitsland en dook daar onder.
Tien jaar later heeft hij nog geïnformeerd of hij terug kon komen naar Nederland. Dat mocht, maar dan ging hij wel de gevangenis in, was het antwoord van de Nederlandse autoriteiten. Barends koos eieren voor zijn geld en heeft de rest van zijn leven in Duitsland gesleten, werkzaam als vertaler van bijsluiters voor medicijnen bij een grote Duitse aspirinefabrikant.
Pas na zijn overlijden op 23 mei 2008 keerde Barends terug naar ons land en werd hij begraven in Arnhem.