Reuzenberenklauw en Japanse duizendknoop: hoe kun je ze bestrijden?

Harry Kloosterman, directeur van onkruidbeheerder Weed Free Service, neemt vooral in de driehoek Groningen, Uithuizermeeden en Zoutkamp veel berenklauw waar, waarbij de plant aan de kust niet alleen langs provinciale wegen, maar ook in weilanden voorkomt.

In dat gebied ondervinden volgens Kloosterman boeren veel last van de plant. In Bedum heeft Kloosterman zelfs in brandgangen achter huizen berenklauw waargenomen. In een gebied tussen Groningen en Delfzijl en de Eemshaven komt volgens Kloosterman naast de berenklauw vooral ook veel Japanse duizendknoop voor.

De verspreidingsatlas van de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) laat zien dat in andere delen van de provincie de berenklauw en de duizendknoop ook voorkomen, al is niet vast te stellen in welke hoeveelheden dat is. Wel is te zien dat het aantal waarnemingen in heel Nederland meer is dan aan het begin van deze eeuw.

Staatsbosbeheer maakt gebruik van meerdere methoden om de exoten eronder te krijgen, waaronder de inzet van schapen en geiten en door acht jaar lang alle zaden weg te halen. Ook het spuiten van kokend water in de wortels is een van die methoden. Kloosterman legt uit hoe die laatste methode in zijn werk gaat. 

'De berenklauw is een dichte plant, met een groot bladerdek. Als voorbehandeling douchen we eerst de bladeren van de berenklauw. We koken ze uit, zodat de bladeren plat gaan. Ook maaien we de bladeren met speciale machines, zodat we zelf de bladeren niet hoeven aan te raken.'

Aanraking met een berenklauw kan huidirritatie en zelfs brandwonden veroorzaken.

Volgens Kloosterman maakt de voorbehandeling de weg veilig om het échte probleem aan te pakken: de wortels. 'Dat is de ondergrondse behandeling. Met speciale lansen prikken we het hart van de plant aan en koken dan de wortels weg. Daardoor komt de plant niet meer terug.'

Kloosterman noemt de Japanse duizendknoop moeilijker te bestrijden dan de berenklauw. 'De berenklauw heeft één grote wortel. De duizendknoop heeft heel veel wortels, een soort worteldeken. Die moet je eerst weg koken voordat je de hoofdwortels kunt aanpakken. Die hoofdwortels zitten soms wel tot zes meter diep.'

Al vroeg in het jaar zijn Kloosterman en zijn collega's bezig met het bestrijden van exoten. 'In februari beginnen we al met de berenklauw om rozetten weg te koken en in april tot juni zijn we bezig met het verwijderen van de bloemknoppen.'

De provincie Groningen geeft aan dat het waar nodig aan bestrijding doet.

Volgens een woordvoerder zijn er sinds kort nieuwe Europese richtlijnen, waardoor de provincie samen met gemeenten, waterschappen en Staatsbosbeheer tot een gezamenlijke aanpak van planten als de berenklauw en de duizendknoop kan komen om de planten beter te bestrijden.