'Bouw geen zonneparken op landbouwgrond'

© RTV Noord/Loek Mulder
Nu de storm rondom de windmolens wat luwt, neemt de discussie over zonneparken toe. Het plaatst boeren voor dilemma's, schrijft jonge agrariër en NoordZaken-opiniemaker Doeko van 't Westeinde. 'Kies ik voor de centen? Maar wat betekent dat voor de sector en de omgeving?'

Door Doeko van 't Westeinde

Regelmatig zijn er berichten dat ergens in een gemeente plannen zijn voor een zonnepark op agrarische grond. Ook in Groningen zijn er diverse plannen voor zonneparken. De vraag is moeten we hier blij mee zijn of niet?
Drie kwart van de ondervraagde boeren was tegen aanleg van zonneparken op landbouwgrond
Doeko van 't Westeinde
Voor zonneparken is veel ruimte in de open lucht nodig. Projectontwikkelaars komen dan al gauw bij eigenaren van agrarische grond terecht. Onlangs is er onder boeren een enquête gehouden en daarin gaf ruim drie kwart van de ondervraagden aan tegen de aanleg van zonneparken op landbouwgrond te zijn.
Zelf heb ik er nog niet mee te maken gehad, maar om mij heen hoor ik dat forse bedragen geboden worden per hectare zonnepaneel. Bedragen die vaak veel hoger zijn dan het rendement van het gewas dat er normaalgesproken op verbouwd wordt. Dan moet je als individueel ondernemer wel heel sterk in je schoenen staan om zo'n aanbod af te wijzen of niet tenminste nader te bestuderen.

Emotioneel

Uiteraard blijft het emotioneel ook een lastige afweging om voor vijftien jaar een deel van je grond niet meer te kunnen gebruiken. Een halve generatie niet meer zaaien en oogsten dat is niet niks.

Portemonnee

De individuele afweging voor een zonnepark moet iedereen zelf maken. Daarvoor ben je zelf ondernemer. En ik begrijp heel goed dat de keuze met een blik op de portemonnee snel gemaakt is. Maar ik denk dat we vanuit het sectorbelang er nog wel eens twee keer over mogen nadenken.

Voorop

In Nederland hebben we een innovatieve agrarische sector die voorop loopt en een voorbeeldfunctie heeft doordat we in een welvarend land met een gunstig klimaat leven. Met grond die per hectare veel meer monden kan voeden dan in heel veel andere gebieden op de wereld. Waarom moet je deze grond dan voor energieproductie uit productie nemen?
Een visie ontbreekt op wat we willen met onze alternatieve energieproductie en hoe we met grondgebruik omgaan
Doeko van 't Westeinde
Om een centrale als die in de Eemshaven qua capaciteit te vervangen, zijn duizenden hectares zonnepanelen nodig. Dat zijn serieuze oppervlaktes. Energieproductie kan ook op heel andere, slimmere manieren zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van landbouwproductie.

Tegenstrijdig

Dan is er nog de discussie rondom bodemvruchtbaarheid. Grond die jarenlang van licht verstoken blijft en waar nauwelijks iets kan groeien, wordt er niet beter op. Wij als agrarische sector vinden juist onze bodemvruchtbaarheid heel erg belangrijk en hier vragen we veel aandacht voor bij de beleidsmakers. Dat wij dan op goede landbouwgrond zonnepanelen plaatsen, komt nogal tegenstrijdig over.

Geen visie

Kortom er ontbreekt op dit moment een duidelijke visie op wat we in Nederland eigenlijk willen met onze alternatieve energieproductie en hoe we met grondgebruik omgaan. Daarom rollen projecten nu vaak over elkaar heen. De ene gemeente ziet het als een bedreiging en de andere als een kans. Naar mijn mening moeten eerst de daken vol gelegd worden en vervolgens zoeken naar slimmere vormen van energieproductie die veel beperkter ruimte kost.
Doeko van 't Westeinde heeft een akkerbouwbedrijf in Nieuweschans en is bestuurslid van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK).

Lees ook eerdere opinies van Doeko: