Groningse dorpen massaal aan de zonnedaken

De drijvende krachten achter het Energie Initiatief Kantens e.o. en de Groninger Energie Koepel.
De drijvende krachten achter het Energie Initiatief Kantens e.o. en de Groninger Energie Koepel. © Martin Drent/RTV Noord
'Wen er maar aan', is de boodschap voor mensen met een hekel aan zonnepanelen. Vorig jaar begonnen drie lokale energiecorporaties met het opwekken van duurzame energie voor hun dorp. Dit jaar zijn dat er tien keer zoveel.
En dat is nog maar het begin. Eind dit jaar wordt ruim één miljoen kilowattuur aan Groningse energie door lokale corporaties opgewekt. Dat was vorig jaar nog 'maar' 80.000. Het aantal huishoudens dat meedoet gaat richting de tienduizend.

Van klein naar groot

Het idee van een lokale energiecoöperatie is simpel: een groepje dorpsgenoten steekt de koppen bij elkaar en regelt een dak of weide voor zonnepanelen of een kleine windmolen. Ze zoeken dorpsgenoten die mee willen doen en regelen vervolgens samen de financiering. Hoe groter het dak, hoe meer mensen kunnen deelnemen.
Zo wordt zaterdag in Kantens het eerste zonnedak (zie foto) geopend van het Energie Initiatief Kantens (EIK) en omstreken. Voor Penningmeester Erik Bakker is dit nog maar het voorproefje: 'We hebben de ambitie om Kantens, Rottum en Stitswerd energieneutraal te maken. Het eerste doel is om ons eigen elektriciteitsgebruik op te wekken. Daarvoor hebben we vijfduizend panelen nodig.'
Dit zou eigenlijk door de overheid gedaan moeten worden
Gerben Lenstra - Agrariër in Kantens
Het dak van de boerderij aan de Oosterweg in Kantens telt 150 panelen, goed voor tien huishoudens. Maar daar blijft het niet bij, zegt Bakker: 'We zijn bezig met een dak met ruim 750 zonnepanelen; twee zonneparken van 1.750 panelen en vijf kleine windmolentjes. Als we dat realiseren, komt ons doel al aardig in zicht.'

'Overheid laat het afweten'

Boer Gerben Lenstra is eigenaar van de schuur met het eerste zonnedak van EIK. Hij werkt er graag aan mee.
'Ik vind het belangrijk dat mensen dit soort dingen met elkaar doen. Dit zou eigenlijk door de overheid gedaan moeten worden, maar die laat het op alle fronten afweten. Dan is het goed dat mensen zichzelf organiseren in zo'n lokale energiecorporatie.'

Trend

De Groninger Energie Koepel (GrEK) helpt de kartrekkers van de lokale energie-initiatieven met het verkrijgen van leningen en vergunningen. Daar zien ze een trend dat steeds meer energie lokaal door kleine corporaties wordt opgewekt.
Afgelopen jaar hebben we gezaaid, dit jaar zijn we absoluut aan het oogsten
Klaas Dolsma - Groninger Energie Koepel
'Afgelopen jaar hebben we gezaaid, dit jaar zijn we absoluut aan het oogsten', zegt Klaas Dolsma. 'We zien dat het steeds sneller en groter wordt. Ze beginnen vaak klein, zoals hier in Kantens, met een dak van 150 zonnepanelen. Daarna wordt het een groter dak, een windmolentje en sommigen zijn zelfs bezig met hele zonneparken.'
Volgens Dolsma wordt het voor lokale energiecorporaties steeds gemakkelijker om zonnedaken, -parken en windmolens te realiseren. 'Ze krijgen steeds meer ondersteuning. Wij hebben bijvoorbeeld acht mensen die initiatieven steunen, dorpsbewoners opleiden om de corporatie te runnen of hen deels daarmee helpen.'

Gaswinning speelt ook mee

Alleen al in de provincie Groningen zijn op dit moment zeventig lokale energie-initiatieven actief. Dat hoge aantal komt volgens Dolsma mede door de aardbevingsproblematiek: 'Bij gaswinning zie je dat de lusten grotendeels buiten de provincie terecht zijn gekomen. Met duurzame energieopwekking willen we dat op een andere manier doen.'
Dolsma vindt zonnepanelen op daken overigens 'niet het allermooiste'. 'Maar het is het minst lelijke. Ik heb ze liever op een boerenschuur dan op mooie weilanden. Maar ook daar zullen we niet aan ontkomen. De energietransitie is zo groot, dat moeten we met z'n allen doen.'