Smerig koekje bootst smakeloze ervaring van kankerpatiënten na

Stel, je vraagt een kok om een vies koekje te maken. Het antwoord van de Veendammer kok Christian Boomker is volmondig 'ja'.
Hij maakte een koekje genaamd ATE (Awareness Through Experience) waardoor artsen en zorgverleners ervaren hoe kankerpatiënten hun smaak kwijtraken door bestraling en chemokuren. 'We zetten hen in één keer weer op dezelfde pagina als de patiënt', aldus Boomker.
Het koekje is zo'n twee bij twee centimeter groot. Maar het effect is een stuk groter. Robert Greene van Stichting HungerNdThirst stond aan de wieg van het baksel van de Veendammer.
'Robert is zelf behandeld aan darmkanker en heeft ondervonden hoe het is als je smaak verstoord raakt en hoe dat ingrijpt. Hij vindt dat daar meer aandacht voor moet komen.'

Vanuit de zorg naar de keuken

Via het Koksgilde kwam Greene bij Boomker terecht. De Veendammer volgde een opleiding tot levensmiddelentechnoloog en werkte daarna in de zorg. De afgelopen jaren is hij kok in de Van Mesdagkliniek in de stad.

Vies koekje

Het verzoek tot een vies koekje intrigeerde hem. 'Als kok is het eigenlijk heel tegenstrijdig, want je moet iets maken wat vies is. Dat was een hele leuke uitdaging, het was omdenken. Ons streven is niet om te zoeken naar medicatie, maar we willen een oplossing in huis-tuin-en-keukenmiddelen. Als patiënt krijg je al genoeg medicatie.'
Je krijgt een tintelend gevoel in je mond en maakt vrij veel speeksel aan
Christian Boomker - Kok
Het koekje werkt bij gezonde mensen twintig minuten. Daarna komt de normale smaak weer terug. 'Je krijgt een tintelend gevoel in je mond en maakt vrij veel speeksel aan. Daarmee reset je als het ware je smaakpapillen. Als je daarna iets anders neemt, merk je dat een gedeelte van je smaak weg is. Dat lijkt heel sterk op wat patiënten ervaren.'
'Alleen ervaren kankerpatiënten dit duizend keer erger: 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Het koekje maakt even heel inzichtelijk wat het doet met kankerpatiënten. De reacties variëren van schrik tot mensen die de smaak mee vinden vallen. Dat laat zien dat het heel persoonlijk is.'

Impact

'Ongeveer zeventig procent van de kankerpatiënten heeft last van smaakverstoring. Dat is een hele grote groep', zegt Boomker. 'De oorzaak van de smaakverstoring is wel bekend, maar men heeft nooit veel aandacht besteed aan de impact.'
Mensen met smaakverstoring ontwikkelen een voorkeur voor extreme smaken. Heel zuur, heel bitter, heel scherp
Christian Boomker - Kok
Doel is om alle partijen bij elkaar te krijgen om uiteindelijk voedsel te ontwikkelen dat kankerpatiënten met een verstoring wél smaakt. Al is dat nog niet zo makkelijk, want uit onderzoek van de universiteit van Wageningen blijkt dat er geen verband is tussen een bepaalde vorm van kanker en de smaakbeleving.
'Je kunt niet zeggen dat iemand met darmkanker vaak een voorkeur heeft voor zure smaken bijvoorbeeld. Helaas werkt dat niet zo. Je moet persoonlijk aan de slag.'
'Mensen met smaakverstoring ontwikkelen een voorkeur voor extreme smaken. Heel zuur, heel bitter, heel scherp. Omdat ze daarmee nog wat proeven. Ze gaan zelf op zoek naar smaakcombinatie. Ik weet van Robert dat hij rijst at met ketchup. De ketchup is vrij zuur en dat zorgde ervoor dat hij iets van de rijst proefde.'
De koekjes van Boomker. Foto: Stichting HungerNdThirst
'Maar het gaat niet alleen over voeding, het grijpt ook in op je sociale leven. Als het je niet smaakt, zit je niet graag samen aan tafel. En als iemand voor je kookt, moet je zeggen dat het je niet smaakt. Patiënten willen ook niet graag zeuren. Je bent al ziek genoeg, dan maak je je niet ook nog druk dat het eten niet lekker is.'

Buitenlandse interesse

Greene en Boomker worden inmiddels overspoeld met aandacht. Vanuit het buitenland komen er bestellingen binnen voor de koekjes. Op deze schaal kunnen de koekjes nog niet worden geleverd. Maar het begin is er.