Fiscaal jurist: 'Aardbevingsvergoeding in bouwdepot stoppen, heeft geen zin'

© Jos Schuurman/FPS
'Het was beter geweest als de overheid precies aangeeft wanneer een schadevergoeding in het aardbevingsgebied gevolgen heeft voor belastingen en toeslagen.' Dat zegt fiscaal jurist Leo Stevens, oud-hoogleraar Belastingrecht in Rotterdam.
Volgens hem kunnen vergoedingen in het aardbevingsgebied gevolgen hebben voor toeslagen van de belastingdienst. De constructie van een zogeheten bouwdepot heeft volgens Stevens geen zin.

Schadevergoeding behoort tot verzamelinkomen

Stevens heeft gezien dat toeslagen worden geraakt door de schadevergoeding in het aardbevingsgebied. Hij legt uit dat je moet kijken naar het totale bedrag van de inkomsten in box 1, box 2 en box 3 op de belastingaangifte.
'Als een schadevergoeding bij de totale inkomsten hoort, dan wordt het inkomen waar de toeslag op wordt gebaseerd ook groter. En je toeslagen worden daardoor kleiner', zegt Stevens. Volgens hem heb je soms helemaal geen recht meer op een toeslag.

'Zo veel gedoe'

'Het is al erg genoeg dat er zo veel gedoe is over de vaststelling van de schadebedragen. En als dan die pijn eenmaal achter de rug zou zijn, en je weet waar je aan toe bent, dan is het natuurlijk heel erg vervelend als er een situatie ontstaat van fiscale onzekerheid', zegt Stevens.
'Dan word je geconfronteerd met de vraag: Hoe wordt het nu fiscaal behandeld? En dat je dan opnieuw in de clinch ligt met een inspecteur van de belastingdienst. Dat lijkt mij ongewenst. Regel dat nu alsjeblieft van tevoren. Voorkom dit soort moeilijke situaties, waardoor mensen hun eigen positie niet kunnen overzien.'

'Scheidslijn lastig aan te geven'

Soms kunnen gedupeerden een vergoeding krijgen, omdat men minder plezier heeft in het leven (verminderd levensgenot). Volgens Stevens is er redelijk veel zekerheid over dat er geen belasting hoeft te worden betaald over die vergoeding. Dit blijkt volgens hem uit ontslagzaken, waarbij de rechter heeft besloten dat er geen belasting over betaald hoeft te worden.
Maar als iemand een vergoeding krijgt voor gemiste inkomsten, dan moet daar wel belasting over worden betaald, zegt Stevens. 'De scheidslijnen tussen die twee zijn altijd heel erg lastig om precies aan te geven.'

Peildatum van 1 januari

'In de praktijk is het nog ingewikkelder, omdat je een tegemoetkoming kunt krijgen voor het herstellen voor een huis. Laten we voor het gemak even aannemen dat het 15.000 euro is. Dat wordt bijvoorbeeld uitgekeerd in december van het jaar', zegt Stevens.
'In februari hebt je besloten hoe je gaat renoveren, hoe je uiteindelijk de schade gaat herstellen. Dan heb je op 1 januari, de peildatum voor box 1, 15.000 euro in die box staan. Terwijl dat geen echt vermogen is, want je moet dat geld uitgeven om het huis te herstellen.'

Bouwdepot helpt niet

Op de vraag of het zin heeft om te zorgen dat het bedrag op 1 januari in een bouwdepot zit, zegt Stevens: 'Ik denk niet dat het zin heeft. Het hangt er vanaf hoe het bouwdepot in elkaar zit.'
'Doorgaans storten mensen daar geld in met het recht om dat er uit te halen op het moment dat dat nodig is. Dus het blijft op 1 januari eigen vermogen.' Volgens hem speelt dit ook mee bij het toetsingsinkomen voor toeslagen.

Goede voorlichting

'De staatssecretaris moet ervoor zorgen dat er een goede voorlichting op gang komt, zodat je weet waar je aan toe bent. Ik zou me kunnen voorstellen dat iedereen vindt dat dit geen echt vermogen is.'
'Zo zou de Tweede Kamer kunnen regelen dat als het bouwdepot binnen een jaar weer wordt leeg getrokken, het geen echt vermogen is. Daarvoor moet je de wet aanpassen', besluit Stevens.