Grote verschillen in aantal havo/vwo-leerlingen per gemeente

© Flickr/Pepijn Schmitz (Creative Commons)
Van alle leerlingen in het derde jaar van de middelbare school in Pekela krijgt maar 25,5 procent onderwijs op havo/vwo-niveau. Dat is, op Schiermonnikoog en Ameland na, het laagste percentage van ons land.
Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over het seizoen 2017/2018.
Haren staat aan de andere kant van het spectrum. Met 72,7% is dit percentage leerlingen op havo/vwo-niveau het hoogst van alle gemeenten buiten de Randstad. Alleen Bloemendaal, Heemstede en Oegstgeest kennen hogere percentages.
Tekst gaat verder onder de kaart. Klik op jouw gemeente voor het actuele percentage.

Groningen heeft een universiteit

Er zijn dus grote verschillen in onze provincie. Volgens sociologe Tanja Traag, onderzoeker bij het CBS, laten deze cijfers vooral de spreiding van het onderwijsniveau in Nederland en dus ook in Groningen zien.
'Het kaartje laat vooral zien waar de hogeropgeleiden wonen. Groningen is een universiteitsstad. Het is niet gek dat daar het percentage havo/vwo-leerlingen hoger ligt.'

Hoe komt dit?

Speelt het opleidingsniveau van de ouders een grote rol of zijn er ook andere factoren in het spel? RTV Noord vroeg het aan Traag:

Is het opleidingsniveau van een kind aangeboren of aangeleerd door de omgeving?

'Er is een vrij sterke relatie tussen het opleidingsniveau van ouders en dat van hun kinderen. Je wordt geboren met het DNA van je ouders en dat bepaalt voor een deel hoe hoog kinderen kunnen worden opgeleid. We zien overigens wel dat IQ niet een garantie is voor een bepaald diploma. Dan spelen ook motivatie en persoonlijke omstandigheden een rol. En of er met een kind geen gekke dingen gebeuren, waardoor ze worden afgeleid. We weten ook dat er wel verschillen zijn in stimulering van ouders om het maximale uit een kind te halen.'
We zien dat IQ niet een garantie is voor een bepaald diploma. Dan spelen ook motivatie en persoonlijke omstandigheden een rol
Tanja Traag - CBS

Hangt dat dan samen met het opleidingsniveau van ouders?

'Grofweg wel, maar wat je ook ziet is dat ouders met een niet-westerse migratieachtergrond het veel belangrijker vinden dat kinderen hard hun best doen en een glorieuze toekomst tegemoet gaan. Die twee mechanismen werken wel langs en door elkaar heen.'

Baren de regionale verschillen u zorgen?

'Als er een situatie zou zijn dat er niet genoeg onderwijsaanbod is op ieder niveau in de regio, dan zou ik me zorgen maken. Maar de beschikbaarheid van de verschillende vormen van onderwijs is in Nederland voor alle kinderen wel afdoende. Wel is er discussie over de vraag of kinderen dezelfde kansen krijgen. Zo zien we dat kinderen met dezelfde cito-score op de basisschool toch anders terecht kunnen komen.'

Van Haren weten we dat het een rijke gemeente is. Is dat relevant?

'Wat je ziet is dat Groningen een universiteitsstad is. Groningen is dus ook een vrij hoogopgeleide stad. Ik kan me voorstellen dat ouders, als ze aan kinderen beginnen, naar omliggende gemeentes trekken. Van Haren weten we dat het een dure gemeente is. Die gemeente trekt dus welgestelde mensen aan. En er is wel een relatie tussen opleidingsniveau en het inkomen dat mensen genereren.'