Column: Een scheel ziek oog

© RTV Noord
'Bist ook net n man. Dij stellen zuk ook zo aan'. Ik lig ziek op de bank. Van het ene op het andere moment had ik het. Ik ging thee zetten en had nog niks. Ik dronk de thee en voelde me zo ziek als een hond.
Lientje vindt dat ik me aanstel. 'Wel is der midden in de zummer mit t schierste weer van Aikamp nou zaik?' Ik heb geen verweer. De woorden willen niet komen. Ik ben blij dat ze aan het werk gaat.
Als een dood vogeltje breng ik de dagen door in bed of op de bank. Gelukkig is er veel sport op tv. Atletiek, wielrennen en zwemmen. Met een ziek scheel oog kijk ik naar de buis. Atletiek en wielrennen,  ik kan er uren naar kijken. Met zwemmen is dat minder. 
Behalve als Ranomi zwemt. Ik wil toch altijd weten wat t wichje van Sauwerd doet. Mijn Gronings hart klopt altijd harder als t toppertje uit de Lindenlaan in het water ligt. Dat komt ook door oma. Ranomi's oma ontmoette ik bij een lezing in Adorp. Wat een mooi mens. 
Oer en oer-Gronings met het hart op de juiste plaats. Oma verklapte me dat Ranomi door haar was gaan zwemmen. Oma ging altijd zwemmen met een vriendin, in Stad. In de vakantie had ze haar kleindochter, nog een peuterig peutertje, meegenomen en in het water van het Helperbad gesodemieterd. Een zwemkampioen was geboren. 
In Glasgow op de Europese kampioenschappen wil het niet zo vlotten. De vorm is er niet echt. Ze antwoordt met een lach als de verslaggever vraagt naar die vorm. Maar haar ogen staan getergd. En ik denk de binnenkant van de ogen ook. 
Ondanks dat ze niet op de top van haar kunnen is, zwemt ze naar twee keer zilver en een bronzen plak. Zo zwom ze meer dan zestig internationale medailles, waaronder drie gouden olympische bij elkaar. De eerste internationale medaille, een gouden, op de estafette 4x100 vrij, won ze exact tien jaar geleden.  
Zestig jaar geleden, exact vijftig jaar voor het eerste internationale succes van Ranomi, won een Nederlandse vrouw in Boedapest goud op het EK zwemmen. Op de 400 meter vrije slag. 
Het glijdt even door mijn zieke hoofd als ik naar Ranomi kijk. Een stiekem trotse gedachte. Trots omdat die vrouw mijn moeder is. Tegelijk met die trotse gedachte is er ook een zorgelijke. Nu mijn vader is overleden moet mijn moeder het zelf zien te rooien. 
65 jaar lang deelde ze lief en leed met pa. De laatste jaren voor zijn dood verzorgde ze hem elke dag, elk uur, elke tel. Met hart en ziel. Topsport voor een vrouw op leeftijd. En dat hield op op een zaterdag in juni, toen pa vredig zijn laatste adem uitblies. 
Nu staat ze er alleen voor. Zonder pa. Ik als zoon maak me zorgen. Zorgen dat ze nauwelijks televisie kijkt, dat het slapen niet echt vlot, dat ze heel vaak voor zich uit zit te kijken in de stoel op het balkon, dat ze heel veel dingen afmeet aan dingen met mijn vader en het verdriet in haar ogen. 
Nadat ik weer een tikkie ben opgeknapt, gaan Lientje en ik eten bij mijn moeder. Vindt ze gezellig. Stukje suddervlees, nieuwe aardappeltjes, bloemkool en appelmoes. Moeders weten wat een zieke zoon nodig heeft. 
Bij binnenkomst, is het eerste wat ze zegt: 'Ik heb gekeken hoor, naar het zwemmen. Naar de 400 meter. Die vrouw die gewonnen heeft zwom een minuut sneller dan ik...' 
Zestig seconden, in zestig jaar, denk ik. 'Maar... wij trainden ook veel minder', volgt er lachend maar toch ook wel een tikkie getergd achteraan. 
Vlak voor we weggaan en Lientje even naar de wc is, zegt mijn moeder:  'Ik red me wel alleen hoor. Af en toe ben ik wel wat verdrietig maar ik red het best…' en ze geeft me een lange stevige knuffel. 
Terug in de auto, Lientje rijdt, houd ik een verhaal over betekenis van namen. Dat 'Kromo' in Kromowidjojo 'op volgorde' betekent en 'Widjojo' de betekenis van 'overwinning' heeft en als je dat samenvoegt je dan 'achtereenvolgende overwinningen' krijgt. 
En dat de naam van mijn moeder 'Begenadigd door God' betekent. Lientje knikt geïnteresseerd terwijl ze haar ogen op de weg houdt. 
'Enne...wat betaikent dien noam den?' komt het plotseling uit haar mond. Ik weet het antwoord natuurlijk al lang. 'Erik betaikent machteg', zeg ik trots. 'Oowwhh…', zegt Lientje bedachtzaam. 'Dat kin kloppen…..'  
'Want doe kinst die machteg goud aanstellen…'  

Erik Hulsegge

De komende vier weken neemt oud-collega Okkie Smit mijn plaats over. Lientje en ik gaan genieten van een heerlijke vakantie. Tot over vijf weken.