Hittegolf leidt tot massale kokkelsterfte in Waddenzee

© Flickr/Marine Stewardship (Creative Commons)
In de Waddenzee zijn deze zomer massaal kokkels doodgegaan. Op veel plekken lagen de zandplaten bezaaid met dode en nog stervende kokkels.
Dat hebben onderzoekers van Wageningen Marine Research (WMR) en ambtenaren van het ministerie vastgesteld.

Hittegolf

De meest waarschijnlijke oorzaak is de langdurige hittegolf, zegt WMR-onderzoeker Karin Troost.
'Ten eerste zien we dat de sterfte gebiedsbreed is opgetreden in zowel de Waddenzee, Oosterschelde als Westerschelde. Dat sluit een ziekte als boosdoener zo goed als uit. Al doen we daar nog wel onderzoek naar.'

Niet bestand tegen hitte

'Ten tweede weten we uit ander onderzoek dat kokkels heel moeilijk tegen hoge temperaturen kunnen. In een experiment gingen alle kokkels dood als ze zes uur lang werden blootgesteld aan een temperatuur van 35 graden. En dat soort temperaturen zijn in juli en augustus wel gehaald', aldus Troost.
De sterfte deed zich bovendien voor aan het eind van de lange hitteperiode. Volgens de onderzoekers is het voor het eerst sinds 1990 dat zulke hoge aantallen dode kokkels zijn gemeten. In dat jaar is WMR begonnen met de jaarlijkse tellingen.
Het ziet ernaar uit dat het bijvoorbeeld voor scholeksters een magere winter wordt
Karin Troost - WMR-onderzoeker

Scholeksters

De extreme kokkelsterfte is slecht nieuws voor vogels. 'Het ziet ernaar uit dat het bijvoorbeeld voor scholeksters een magere winter wordt. Voor scholeksters zijn kokkels heel belangrijk als voedsel', aldus Troost.
Of dit ook leidt tot een lagere scholeksterstand, is moeilijk te zeggen. 'Scholeksters kunnen eventueel nog uitwijken naar ander voedsel: ze kunnen ook mosselen eten', zegt Troost.
De kokkelstand was al vrij laag. We zaten echt te wachten op nieuwe aanwas
Karin Troost - WMR-onderzoeker

Kokkelvisserij

Ook voor kokkelvissers op de Waddenzee is de hoge sterfte een domper. 'De kokkelstand was al vrij laag. We zaten echt te wachten op nieuwe aanwas. Die is er juist dit jaar ook gekomen. Maar vervolgens zien we deze grote sterfte.'
De komende weken volgt aanvullend onderzoek, waarbij wordt onderzocht hoe groot de kokkelpopulatie nog is. 'Het lijkt erop dat jonge kokkeltjes minder massaal zijn gestorven dan de oudere, maar daar verwachten we half of eind oktober meer over te kunnen zeggen. Dan kunnen we misschien ook iets meer zeggen voor de gevolgen op de langere termijn.'