'Zweden zet Senegalese broers uit Bedum deze week uit'

Mieke Harms uit Bedum toont een foto van haar twee stiefzoons
Mieke Harms uit Bedum toont een foto van haar twee stiefzoons © Steven Radersma/RTV Noord
De nachtmerrie voor Pape Mater en Ibralo Fall, de twee stiefzoons van Mieke Harms uit Bedum, lijkt bijna voorbij. De twee broers worden waarschijnlijk deze week in Zweden op het vliegtuig naar hun thuisland Senegal gezet.
Dat heeft Harms maandag te horen gekregen. 'Zweden wil ze niet tegelijk laten gaan. De jongste wordt waarschijnlijk morgen uitgezet, de oudste volgt kort daarna.'

Opgelucht en boos

Harms is opgelucht, maar ook nog steeds boos: 'Het is onbegrijpelijk dat het zo uit de hand is gelopen. Fysiek zijn ze in orde, maar mentaal hebben ze een klein trauma opgelopen.'
Harms heeft sinds vijftien jaar een relatie met de vader van de twee broers. Zijn twee zoons komen vanuit hun thuisland op bezoek. Vanuit Bedum reizen ze per bus naar Zweden met de bedoeling een bezoek te brengen aan een neef.

Schengen

Op zichzelf is daar niets illegaals aan. Want ze reizen met een Schengenvisum dat Nederland ze heeft verstrekt. Zolang hun visum geldig is, mogen ze daarmee vrij reizen naar alle landen die het Schengenverdrag hebben ondertekend. Zweden is één van die landen.
Maar de binnengrenzen tussen de Schengenlanden mogen dan zijn opgeheven, onverwachte controles zijn volgens datzelfde Schengenverdrag nog steeds toegestaan. En bij zo'n controle gaat het mis.
De broers worden er uitgepikt en ondervraagd. Omdat ze niet op alle vragen het juiste antwoord kunnen geven, worden ze overgebracht naar een uitzendcentrum in Åstorp, zestig kilometer boven Malmö. Het einde van de vakantie en begin van de ellende.
Ze hadden ieder vijftig euro bij zich. Dat vonden de Zweden verdacht weinig voor een vakantie
Mieke Harms

Verdacht

Wat er fout is gegaan, wordt Harms in de weken naar de aanhouding van haar stiefzoons duidelijk.
'Ze wisten bijvoorbeeld niet de officiële naam van de neef, alleen zijn roepnaam. Ook hadden ze het over een 'brother' - 'broer' - bij wie ze op bezoek zouden gaan. Dat komt doordat het woord 'neef' in Senegal vrijwel niet wordt gebruikt.'
'Verder wisten ze zijn adres niet. Bovendien hadden ze ieder vijftig euro contant geld bij zich. Dat vonden de Zweden verdacht weinig voor een vakantie', vervolgt Harms.

Vergeefs in beroep

De broers krijgen een pro-deoadvocaat toegewezen. Die gaat in beroep tegen hun aanhouding, maar tevergeefs. De Zweden blijven erbij: de broers zijn illegaal in hun land en moeten daarom terug naar hun thuisland Senegal. Maar wannéér, blijft lange tijd onduidelijk.
Harms en haar partner besluiten daarom hun geplande vakantie naar Griekenland af te zeggen en in plaats daarvan naar Zweden af te reizen om hun (stief-)zoons bij te staan.
Ze nemen hun intrek in een hotel in de buurt van het detentiecentrum en gaan zo vaak als ze kunnen. Intussen hebben ze een andere advocaat in de arm genomen. Noodzakelijk, maar niet per se een verbetering, zegt Harms.
'Een pro-deoadvocaat wordt toegewezen door de Staat, maar krijgt maar een beperkt aantal uren betaald. Die had allerlei procedures in gang gezet, maar dat bleek veel meer tijd te kosten dan gedacht. Dus de tweede advocaat moest het overnemen, maar dat maakte het niet gemakkelijker.'
Ik heb gebeld met ambassades, het ministerie van Buitenlandse Zaken, het Europese Parlement. Zelfs met Amnesty International
Mieke Harms

Terug naar huis

Harms en haar partner reizen afgelopen weekend weer terug naar huis. Ze moeten wel, de vakantie zit erop. Eenmaal thuis, zit Harms weer voortdurend aan de telefoon.
'Ik heb de afgelopen weken gebeld met ambassades, het ministerie van Buitenlandse Zaken, het Europese Parlement, noem maar op. Zelfs met Amnesty International.'
Daarnaast houdt ze telefonisch contact met haar stiefzoons. En tussen de bedrijven door staat ze journalisten te woord.

Verkiezingen

De zaak krijgt inmiddels veel aandacht in de Zweedse pers, vertelt Harms. Wat misschien ook meespeelt is dat er in Zweden verkiezingen ophanden zijn. Al blijft gissen in hoeverre dat een rol speelt.
'In Zweden is een rechtse groepering in opkomst. Illegale immigratie is een verkiezingsthema. Er is al een vertegenwoordiger van een linkse politieke partij bij de jongens op bezoek geweest', zegt Harms.
De grote vraag is of ze ooit nog weer een Schengenvisum krijgen, zodat ze ons in Nederland kunnen bezoeken
Mieke Harms
En nu is daar dus het verlossende bericht dat de broers op het vliegtuig worden gezet naar Senegal. Weg uit het detentiecentrum. Eind goed, al goed? Dat is nog maar afwachten.
Harms: 'De grote vraag is of ze ooit nog weer een Schengenvisum krijgen, zodat ze ons in Nederland kunnen bezoeken.'
Ze heeft de afgelopen tijd meer dan eens verzucht: 'Waren ze maar nooit naar Zweden gegaan. Als we dit vooraf hadden geweten...'

Verantwoording

Voor dit artikel is gesproken met Mieke Harms. Daarnaast is er contact geweest met de Zweedse politie en de Zweedse immigratiedienst. Beide instanties willen vanwege privacy niet specifiek ingaan op de zaak. Wel zeggenze desgevraagd dat de broers niet van criminele feiten worden verdacht.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag laat weten niets voor de broers te kunnen doen, omdat ze niet de Nederlandse nationaliteit hebben.