Maar twee Groningse gemeentes kunnen kosten van begraafplaatsen dekken

Een kerkhof
Een kerkhof © Jos Schuurman/FPS
Van de Groningse gemeentes zijn er maar twee die de kosten van begraafplaatsen volledig uit begraafrechten kunnen dekken: Groningen en Leek. Toch gaan de prijzen van begraafplaatsen niet zomaar omhoog.
Dat blijkt uit eigen onderzoek naar alle gemeentebegrotingen van dit jaar. In dit artkel een overzicht.

Opbrengsten mogen niet hoger zijn dan kosten

De gemeente int begraafrechten bij de nabestaanden van een overledene die begraven wordt. Het geld is bedoeld voor de ruimte van een begraafplaats en het onderhoud van een plek.
Gemeentes mogen geen winst maken op de begraafrechten, is vastgelegd in de Gemeentewet. Dat doen Groningse gemeentes dan ook niet. Maar ook niet alle gemeenten vragen genoeg geld om met hun begraafrechten kostendekkend te kunnen zijn.

Twee gemeentes dekken kosten

Twee gemeentes kunnen alle kosten van begraafplaatsen dekken uit de begraafrechten. Groningen heeft een dekkingspercentage van 100 procent en voldoet perfect aan de norm. Leek heeft zelfs een dekkingspercentage van ruim 117 procent.
Toch maakt Leek geen winst op de begraafrechten, stelt ze zelf.

Vaste lasten

Volgens de gemeente Leek heeft dat te maken met de manier waarop kosten rond begraafplaatsen worden verantwoord in de begroting. Het geld dat aan begraafplaatsen wordt besteed gaat niet alleen naar bijvoorbeeld het feitelijke onderhoud. Ook gaat een deel naar vaste lasten, ook wel overheadkosten genoemd. Denk aan bijvoorbeeld kosten om begrafenissen mogelijk te maken.

Vaste lasten apart op begroting

Bij de gemeente Leek staan deze vaste lasten niet bij de begraafrechten in de begroting, maar in een apart hoofdstuk dat aan vaste lasten is gewijd. Hoeveel geld er precies naar de vaste lasten rond begraafplaatsen gaat, is niet duidelijk.
Wel zegt de gemeente dat een rapport uit 2016 van de rekenkamercommissie laat zien dat de gemeente niet meer begraafrechten heeft geheven dan wettelijk is toegestaan.

Worden grafrechten duurder?

Op Leek en Groningen na kunnen de andere Groningse gemeentes de kosten van begraafplaatsen niet dekken uit puur de begraafrechten zélf. Sommige gemeenten streven hier nog wel naar.
Andere gemeenten hebben dit principe al een tijd geleden losgelaten, onder meer omdat anders de kosten van de begraafrechten voor nabestaanden wel heel sterk moeten stijgen. Dat wil niet iedere gemeente.
Wat niet meer betaald kan worden uit de begraafrechten, wordt vaak betaald uit algemene middelen. 

Wat kosten de begraafrechten in jouw gemeente?

In de tabel hieronder een overzicht over de begraafrechten per gemeente.
GemeenteDekkend?GedektUitlegAppingedamNee26,4%Investeringen en directe kosten van begraven worden gedekt uit de begrafenisrechten. Kosten voor het onderhoud uit algemene middelen.BedumNee57,2%Uitgangspunt dat begrafenisrechten de kosten voor 100% moeten dekken is in 2009 losgelaten.Ten BoerNee29,2% DelfzijlNee78,4% EemsmondNee54,2%Uitgangspunt: begrafenisrechten die kosten 100% dekken. Gemeente onderzoekt hoe dit beter mogelijk is.GroningenJa100,0%Er is een buffer van €1.335.000,- om schommelingen op te kunnen vangen.GrootegastNee69,0% HarenNee62,0% LeekJa117,2%Gaat om kosten die direct aan begraafplaatsen zijn toe te schrijven. Overheadkosten (de vaste lasten) niet specifiek uitgesplitst in de begroting.LoppersumNee23,4%Loppersum wilde kosten beter dekken door hogere tarieven voor begraafrechten. Tarieven zijn nu zo hoog, dat mensen gaan afwegen te cremeren. Verdere stijging is van de baan.De MarneNee62,5%De Marne wil €150.000,- extra investeren in begraafplaatsen om het kopen van een graf voor onbepaalde tijd mogelijk te maken.MarumNee44,8%Marum streeft naar kostendekking van 100%. Om dit te realiseren moet tarief van begraafrechten met 100% omhoog. Dat vindt Marum onwenselijk.Midden-GroningenNee74,2%Vanwege de herindeling worden er in 2019 nieuwe tarieven vastgesteld, die kunnen leiden tot kostendekking.OldambtNee38,4% PekelaNee21,5% StadskanaalNee67,5% VeendamNee61,4%Veendam ziet voor de kostendekking 'nog voldoende ruimte' om de tarieven van de begraafplaatsen elke drie jaar te verhogen.WesterwoldeNee36,6% WinsumNee58,1%Winsum wilde een kostendekkendheid van 90 - 100%, maar dat bleek niet haalbaar door het schrappen van een bezuiniging. ZuidhornNee54,1% 
Dit onderzoek is uitgevoerd door alle begrotingen van 2018 te doorzoeken op opbrengsten van begraafrechten en kosten voor begrafenissen en onderhoud. Niet iedere gemeente houdt apart bij hoeveel vaste lasten hierbij in zitten. De gemeente Appingedam, Ten Boer, De Marne, Midden-Groningen en Oldambt doen dit niet. De andere gemeenten doen dit wel.