'Ik heb mij geschaamd Nederlander te zijn'

De afgelopen week heb ik me geschaamd om Nederlander te zijn. Hoe is het mogelijk dat wij kinderen zo lang een plek geven in onze samenleving en laten integreren, om ze daarna uit te willen zetten?

Wat mij betreft is het tijd om de wet- en regelgeving aan te passen. Kinderen die hier vijf jaar lang leven mogen, als het aan mij ligt, niet uitgezet worden.

Sterker nog, vijf jaar is al te lang. Het moet toch mogelijk zijn om dit terug te brengen naar 1, hooguit 2 jaar?  Kinderen die hier jarenlang leven, de taal spreken en onderwijs volgen, hoeven van mij helemaal niet meer te vertrekken. Sterker nog, gezien de vergrijzing op de arbeidsmarkt zijn ze meer dan van harte welkom.

Lili en Howick zijn door hun jarenlange verblijf in Nederland Nederlanders geworden. Terecht dat veel mensen hier in verzet kwamen tegen hun uitzetting. Situaties als met Lili en Howick moeten voorkomen worden. Door een generaal pardon? Ik dacht het niet. Asiel kan verleend worden als men vanuit een erkend onveilig land komt.

Armenië is een veilig land. Toch kon men blijkbaar in het geval van de twee kinderen een decennium lang procederen. Veel te lang. Heel veel te lang. De Staat verloor dan ook haar morele gelijk. Ik verwacht dat de opschudding van nu daarom leidt tot veel snellere asielprocedures. Nieuwe wetgeving daartoe is op zeer korte termijn noodzakelijk.

We zijn afgelopen week ooggetuige geweest van politiek op zijn allervuilst. Met name ChristenUnie en D66 kwamen er weer eens achter dat ze bij de onderhandelingen met de VVD niet alleen hun complete partijprogramma, maar ook hun hart hebben ingeleverd. Op het laatste moment werden twee Nederlandse kinderen, maar bovenal een aantal reputaties gered. Niet door menselijke volksvertegenwoordigers die in hun hart werden geraakt, maar door calculerende politici die hun peiling zagen dalen.

Dat het lot van een paar honderd andere gezinnen ook in handen ligt van dit soort opportunisme, geeft te vrezen. Als rede en rechtvaardigheid het voor het zeggen hadden, was het simpeler. Uiteraard moet dat pardon er komen, uiteraard moeten procedures sneller en uiteraard zijn er altijd grenzen en grensgevallen. Maar zonder oprechte barmhartigheid voor kinderen die slachtoffer zijn van keuzes van een falend systeem, zijn peilingen en vertrouwenscijfers wel het laatste waar politici zich zorgen om moeten maken.

'Vooropgesteld, ik ben blij voor de kinderen dat ze mogen blijven en hun leven weer kunnen oppakken. Maar de hele procedurele gang van zaken is voor alle betrokkenen onbevredigend', aldus Boris Dittrich. En gelijk heeft hij. Ook deel ik zijn mening dat de staatssecretaris de rechterlijke uitspraak had moeten respecteren. Nu creëerde hij chaos en pleegde de facto machtsmisbruik.

Maar hoe nu verder? Een algemeen kinderpardon? Of de volgende keer toch maar geen staatssecretarieel ingrijpen? En waarom dan wel niet? De rechtszekerheid is niet gediend met dit zwalkende beleid, integendeel. Want wat is het recht nog waard, laat staan de wet, als de enige door het recht gekende toetser buitenspel wordt gezet? De bijl aan de wortel van de democratie. Hoe goed bedoeld ook. Want dat was het vast wel.

Deze vraag blijft steeds terugkomen. We slagen er niet in het zo te organiseren dat mensen niet eindeloos kunnen blijven procederen. Daardoor wordt de periode zo lang dat hele gezinnen, maar zeker kinderen, hier steeds verder geworteld en ingeburgerd raken. Ik ben er een voorstander van om eenmalig tot een kinderpardon te komen, wanneer duidelijk is dat er de komende jaren niet opnieuw een stuwmeer ontstaat.

Het is zonneklaar dat mensen die werkelijk gevlucht zijn uit onveilige landen vanwege oorlog, ras, geloof of seksuele geaardheid hier moeten kunnen rekenen op een goede plek. Economische vluchtelingen moeten zo snel mogelijk terug naar hun land en dienen daar in het belang van hun kinderen ook volledige medewerking aan te geven. Of die situatie haalbaar is, zal de komende tijd moeten blijken.

Het welzijn van de kinderen moet voorop staan en dan is de manier waarop dit besluit genomen is dramatisch. Hopelijk blijft dat de andere 400 kinderen bespaard. Kinderen die hier al lang verblijven, de taal spreken, zeg maar sociaal geïntegreerd zijn en willen blijven, moet je die kans geven.

Daar valt best een regeling voor te maken. Of dat een ongewenste precedentwerking heeft, is volledig afhankelijk van hoe effectief een nieuwe, betere, kortere asielprocedure er uit komt te zien.

Deze zaak heeft inderdaad de gemoederen behoorlijk beziggehouden. Wat mij stoort in deze zaak is dat men oordeelt vanuit de emotie zonder dat men de echte feiten kent. Ik ken die ook niet en dan wordt het moeilijk om een reëel oordeel te vellen. Als er vele rechtszaken zijn gevoerd zonder het gewenste resultaat, telt blijkbaar alleen nog de emotie van de dag. Dreigementen van moeder met zelfmoord, kinderen die weglopen: ja, dan zijn we denk ik op de verkeerde weg.

Echter, wat wel een punt is: de procedures duren ellenlang en kinderen burgeren daardoor volledig in. Vanuit dat oogpunt zouden ze moeten blijven. Wellicht moet men zich op de procedures werpen om die korter en sneller te krijgen, zodat men weet waar men aan toe is. Maar zolang we niet alle feiten kennen, is het voor ons als buitenstaanders moeilijk te oordelen, wat wijsheid is.