De werkzaamheden aan het spoor zijn begonnen: waar is de overlast?

Tot eind 2019 kunnen auto's op de Paterswoldseweg het spoor niet kruisen
Tot eind 2019 kunnen auto's op de Paterswoldseweg het spoor niet kruisen © Erik Hogeboom/RTV Noord
Ze zijn begonnen en staan garant voor overlast: de eerste grootschalige werkzaamheden op het spoor tussen Groningen en Leeuwarden. Het doel: mogelijk maken dat er straks in beide richtingen niet één, maar twee sneltreinen per uur rijden.
Dit artikel is eerder gepubliceerd op dinsdag 9 oktober. We plaatsen het opnieuw omdat de werkzaamheden zijn begonnen.
De extra trein is nodig, want 'op dit moment zijn de treinen vol en drukbezet', zegt woordvoerder Aldert Baas van ProRail. Er zijn meerdere van dit soort projecten in heel Nederland. 'Maar een spoorverdubbeling over acht kilometer, zoals hier, dat is toch wel een heel groot project', zegt Baas.

Werkzaamheden op drie plekken

In de provincie Groningen wordt vanaf 15 oktober op drie plekken gewerkt. De spoorwegovergang op de Paterswoldseweg in Stad wordt een onderdoorgang, het spoor tussen Hoogkerk en Zuidhorn wordt verdubbeld en een spoorbrug in Zuidhorn wordt vervangen door een nieuwe brug.
(Foto:
Marten Nauta/RTV Noord)

Wat betekenen de werkzaamheden voor treinreizigers?

Tussen Groningen en Buitenpost rijden van 16 oktober tot 29 oktober geen treinen maar bussen. Van 17 oktober tot 29 oktober rijden er ook geen treinen tussen Groningen en Delfzijl en Groningen en Eemshaven. Ook op die routes zet Arriva bussen in.

Spoorwegovergang Paterswoldseweg

Nog tot en met zondag 14 oktober kan auto- en fietsverkeer gebruikmaken van de spoorwegovergang van de Paterswoldseweg in Stad. Een drukke overgang, ook voor het treinverkeer: in de ochtendspits komen er nu al zestien treinen per uur overheen, en dan zijn goederentreinen nog niet eens meegeteld. Dat worden er straks dus nog meer.
De Paterswoldseweg komt straks onder het spoor door te liggen: dat wordt een meter omhoog gebracht. Daarom is de overgang vanaf 15 oktober dicht, en moet autoverkeer een jaar omrijden via de Peizerweg. 'Als je gaat bouwen veroorzaak je nu eenmaal ook overlast', geeft bouwleider Rick Valk toe.
Het tunneldek wordt volgens de planning op zondag 21 oktober 'ingeschoven'. Dat woord 'inschuiven' hebben we eerder gehoord: de Helperzoomtunnel zou ook 'ingeschoven' worden. Bouwleider Valk is er nog niet bang voor dat het aan de Paterswoldseweg ook mis gaat: 'Echt uitsluiten kunnen we het niet, maar wij denken dat het goed gaat.'

Spoorverdubbeling in Hoogkerk

Tussen Hoogkerk en Zuidhorn wordt acht kilometer spoor verdubbeld. Die werkzaamheden duren ongeveer een half jaar, maar de komende weken wordt bij de spoorwegovergang in Hoogkerk een deel daarvan al aangelegd. Bovendien wordt de overgang verbreed.
Bij verdubbeling van het spoor komt veel kijken, zegt projectmanager Anne Zwiers. 'We hebben bijvoorbeeld 10.000 kuub zand afgegraven, en er komt 14.000 kuub bij.'
Het spoor wordt alleen tussen Hoogkerk en Zuidhorn verdubbeld: tussen Groningen en Hoogkerk blijft een deel dus enkelspoor. 'Dat is voldoende om de dienstregeling uit te kunnen voeren', zegt Zwiers.
Wel kunnen er problemen optreden als treinen vertraging hebben: de ene trein moet dan mogelijk wachten op de andere. De reden om niet het hele spoor tussen Groningen en Leeuwarden te verdubbelen is vooral een geldkwestie. 'De investering die ertegenover staat is zo groot dat het maatschappelijk niet meer uit te leggen is', zegt Zwiers.

Brug Zuidhorn

Eén van de twee spoorbruggen in Zuidhorn wordt ook vervangen. Het gaat om de spoorbrug over de Fanerweg. De Bert Swartbrug over het Van Starkenborghkanaal is vorig jaar al geplaatst. Verschil tussen beide bruggen is dat de brug die komende weken wordt geplaatst twee sporen krijgt, de Bert Swartbrug heeft er maar één.
De nieuwe brug over de Fanerweg ligt klaar, linksachter de oude brug (Foto: Marten Nauta/RTV Noord)
Ook dat heeft te maken met geld, zegt bouwleider Rick Valk. Dat er op de Bert Swartbrug ook geen ruimte is voor een eventueel extra spoor, heeft volgens projectmanager Anne Zwiers ook te maken met nieuwe regelgeving. 'Als we daar in de toekomst ook nog een spoor overheen zouden willen leggen, is dat al niet meer mogelijk door Europese regelgeving.'
De nieuwe brug levert tot mei hinder op voor het wegverkeer. Van 15 oktober tot 4 november ligt de weg onder de brug er helemaal uit, daarna kunnen alleen auto's er langs. Die worden dan over het fietspad geleid. 'Er geldt een hoogtebeperking, dus vrachtwagens kunnen er niet langs', zegt Valk. Fietsers moeten via een andere route omfietsen.

Betonnen brug

De brug over de Fanerweg wordt trouwens van beton. Nu ligt er nog een stalen brug over de autoweg. 'Beton is voor de lange termijn levensloopbestendiger. Bovendien zorgt het voor minder geluidsoverlast in de omgeving. Een betonnen brug maakt nu eenmaal minder lawaai dan een stalen brug.'
Als er geen tegenvallers zijn, rijden de treinen vanaf 30 oktober weer. Nog niet over dubbel spoor, want de werkzaamheden om het spoor over acht kilometer aan te leggen duren nog wel een half jaar. Vanaf eind 2020 moet de extra sneltrein gaan rijden, en zit een 170 miljoen euro kostend project erop. En dus is er nog ruim twee jaar aan werk te verzetten.