Engerds in witte busjes? 'Vaak niets meer dan angstaanjagende en loze geruchten'

Een wit busje ter illustratie
Een wit busje ter illustratie © Fotomontage RTV Noord
De witte busjes met daarin vermeende kinderlokkers blijven de gemoederen in onze provincie bezighouden. Maar is het geen broodjeaapverhaal? 'De verhalen over witte busjes in Nederland bestaan al tien, vijftien jaar', zegt nepnieuwsexpert Peter Burger van de Leidse universiteit.
'Het is goed om je te realiseren dat heel veel van dit soort verhalen niets meer zijn dan angstaanjagende en loze geruchten. Die vaak door mensen met de beste bedoelingen aan elkaar worden doorgegeven', stelt Burger.
'Het zijn geen goedgelovige of domme mensen, maar mensen die denken iets goed te doen door zulke verhalen door te geven, bij wijze van waarschuwing. Als je je echt zorgen maakt, kan je natuurlijk contact opnemen met de politie.'

Politie neemt de meldingen serieus

De politie neemt de meldingen serieus en roept scholieren die het gevoel hebben achtervolgd te worden door een wit busje op foto's of video's te maken. Na een melding in Winschoten werd de chauffeur van een 'verdacht' wit busje aangesproken, maar bleek niets kwaads in de zin te hebben.
Vroeger waren het mannen die op straat naar je toe kwamen of je poesjes of konijntjes wilde zien, of een lekker snoepje wilde
Peter Burger - nepnieuwsexpert
'Ik denk dat het de moderne vorm is van de waarschuwingen die je vroeger
kreeg van je ouders voor kinderlokkers', zegt Burger over de meldingen. 'Dan waren het mannen die op straat naar je toe kwamen of je poesjes of konijntjes wilde zien, of een lekker snoepje wilde. Tegenwoordig rijden die mannen volgens de verhalen rond in witte busjes.'

'Witte busje is de standaardvorm'

'Heel vaak is het een wit busje. En voor een groot deel komt dat omdat er ontzettend veel witte busjes rondrijden. Maar ik ben ook wel verhalen tegengekomen over rode of zwarte busjes. Maar het witte busje is de standaardvorm.'
Volgens Burger is het 'natuurlijk niet uit te sluiten' dat er daadwerkelijk kwaadwillenden in een wit busje rondrijden.
'Het is heel goed dat mensen alert zijn en dat de politie onderzoek doet. Als ik kijk naar de hele verzameling verhalen die ik heb, kom ik af en toe verhalen tegen van kinderen die zijn ontvoerd. Maar dat is extreem zeldzaam en dan gaat het vaak ook niet om mensen in witte busjes.'

'In stukjes snijden'

'In de meeste gevallen is het ruis en zijn het variaties op andere verhalen. Die echt behoorlijk bizarre vormen kunnen aannemen. Bijvoorbeeld mensen die het voorzien zouden hebben op kinderen, om hun organen door te verkopen en die de kinderen vervolgens in stukjes zouden snijden.'
De angst is volgens Burger goed verklaarbaar. 'Iedereen die kinderen heeft of de zorg voor kinderen is bang dat ze iets overkomt, dat is de basis. Je bent daar alert op. En als je dan een verhaal hoort, is je eerste reactie: Ik ga het doorgeven, zelfs als ik niet weet of het waar is.'