Verhoogd instortingsrisico maakt stel uit Onderdendam bang: 'Je schrikt je dood'

Volgens Centrum Veilig Wonen (CVW) betekent dat echter niet dat de situatie veilig is. 

Jacobien Mansholt en Jan-Henk Hazelaar uit Onderdendam leven al maanden in onzekerheid over de veiligheid van hun huis. 'Je wordt continu heen en weer geslingerd tussen allerlei emoties en op den duur breekt je dat gewoon op', zegt Jacobien.

In eerste instantie is het stel gelukkig met hun droomhuis; een karakteristiek gebouw uit 1810 met uitzicht op het Winsumerdiep.

Ze zijn sinds november vorig jaar eigenaar van de voormalige bakkerij en zijn zich bewust van de risico's, Het stel neemt weloverwogen het besluit om van Stad naar het aardbevingsgebied te verhuizen. Jacobien komt oorspronkelijk uit de omgeving. 

Maar het geluk verdwijnt als sneeuw voor de zon als ze starten met de verbouwing. Wanneer ze de binnenmuren strippen, stuiten ze op aardbevingsschade. Een deel is oude schade, die al is hersteld. Jacobien en Jan-Henk weten hiervan. Maar ze doen ook nog een nieuwe ontdekking.

'In de hoek van het voorhuis troffen we een scheur aan waardoor je naar buiten kunt kijken. En daar schrokken we wel van', zegt Jan-Henk. De muur is vanaf de grond tot aan het plafond gespleten. 'Het ziet er ook niet echt stabiel uit', vult Jacobien aan.

Het stel meldt de nieuwe schade begin dit jaar bij CVW. Die organisatie stuurt een deskundige, maar verder gebeurt er niks omdat iedereen in afwachting is van het nieuw op te richten TCMG. Zij nemen het schadeherstel in maart van het CVW over.

In afwachting van het schaderapport ligt de verbouwing maandenlang stil. Ondertussen zien Jacobien en Jan-Henk op basis van foto's dat de scheur, waardoor ze naar buiten kunnen kijken, steeds groter wordt. 

'Omdat we daar toch wel bang van werden, hebben we in het voorjaar een melding gedaan van een acuut onveilige situatie', zegt Jacobien. De TCMG komt binnen 24 uur in actie en stelt dat er geen sprake is van onmiddellijke dreiging. 

'Dat betekent dat de muur niet kan instorten door een windvlaag of een andere reden', legt TCMG-woordvoerder Jouke Schaafsma uit. 'We proberen mensen dan ook mee te geven dat ze veilig zijn om ze gerust te stellen.' In eerste instantie is Jacobien opgelucht. Toch blijft ze zich zorgen maken.

Onlangs is de TCMG een speciaal traject gestart voor schademeldingen die bij het CVW zijn gedaan en waar een deskundige al een blik op heeft geworpen. Het gaat in totaal om bijna tweeduizend gevallen die de mijnbouwcommissie voor het eind van dit jaar verwacht af te handelen. Het dossier van Jacobien en Jan-Henk zit daar ook tussen.

Eindelijk lijkt er schot in de zaak te komen, maar ze krijgen de schrik van hun leven als ze in het rapport lezen dat er bij een volgende aardbeving een verhoogd risico is dat de zijmuur in het voorhuis instort.

'Je schrikt je dood als je in het rapport leest dat er kans is op instorting en dat het om een onveilige situatie gaat', zeg Jan Henk.

'Ik werd in eerste instantie heel erg bang en tegelijkertijd kwam er een enorme boosheid in mij op. Je blijft maandenlang in het ongewisse en de situatie waar je eerder al aandacht voor hebt gevraagd, blijkt niet veilig te zijn', vult Jacobien aan. 

Directeur Geeke Feiter van CVW legt uit hoe dit kan. 'Dat iets niet acuut onveilig is, betekent niet dat het veilig is', zegt zij.

CVW had het huis van Jacobien en Jan-Henk op de korrel omdat uit het inspectieprogramma voor risicovolle gebouwelementen is gebleken dat de gevel en de zijmuur niet bestand zijn tegen een aardbeving. 'En dus moeten wij de muur versterken', zegt Feiter. 

Jacobien kan er met haar verstand niet bij. 'Daar gaat het niet om', zegt zij. 'Het gaat erom dat bij een volgende beving een muur kan instorten. En niemand weet wanneer die volgende aardbeving komt. Het is voor mij als bewoner niet te bevatten dat we het hebben over protocollen, procedures en hokjes waarin we veiligheid categoriseren.'

De TCMG benadrukt dat als er toch iets gebeurt waardoor de scheur groter wordt of dat Jacobien en Jan-Henk zich opnieuw zorgen maken, ze opnieuw melding kunnen doen. 'Dan komen we gewoon weer langs', zegt Schaafsma. 

Maar waarschijnlijk is dat niet nodig. CVW laat weten met de bewoners in gesprek te zijn en dat de muur voor het einde van dit jaar versterkt moet zijn.