Waarom ging het mis met Ring Zuid? 'De bodem wordt voortdurend onderschat'

De wispelturige bodem speelde ook de Helperzoomtunnel parten
De wispelturige bodem speelde ook de Helperzoomtunnel parten © Reinder Smith/RTV Noord
Dat de aanleg van de Zuidelijke Ringweg vertraging heeft opgelopen, verbaast geoloog Harry Huisman eigenlijk niet.
Volgens hem is de samenstelling van de bodem in Groningen en Noord-Drenthe zo onvoorspelbaar dat bouwers goed moeten beseffen waar ze aan beginnen.
'Vooral in de kop van Drenthe en het aansluitende deel van de Hondsrug in Groningen is de bodem heel gecompliceerd. Zand, veen, klei... De situatie kan letterlijk per meter veranderden.'
Huisman legt uit dat het gebied in de loop der eeuwen drie ijstijden heeft meegemaakt. Telkens leverde dat weer nieuwe aardlagen op. Als die verschillende aardlagen allemaal netjes horizontaal op elkaar zouden liggen, met de oudste onder en de jongste boven, zou er niets aan de hand zijn.
Op de ene plek heb je met een graafmachine totaal geen probleem, terwijl je een meter verderop pneumatisch gereedschap nodig hebt
Harry Huisman - Geoloog
'Als je dan gaat boren, weet je wat je tegenkomt en kun je maatregelen nemen. Maar hier ligt dat anders. Op de ene plek heb je met een graafmachine totaal geen probleem, terwijl je een meter verderop pneumatisch gereedschap nodig hebt om de grond in te komen. Dat is typisch voor dit gebied.'

Bodem onderschat

Huisman wil niet beweren dat de aannemer van de zuidelijke ringweg zijn huiswerk niet goed gedaan heeft. Wel ziet hij een opvallende tendens bij eerdere grote bouwprojecten op dezelfde ondergrond.
'De situatie wordt voortdurend onderschat. Natuurlijk, bodemonderzoek is duur. Maar ik vraag me soms af aannemers weten waar ze in bezig gaan. De situatie is dermate gecompliceerd dat je voor verrassingen komt te staan.'
Geoloog Harry Huisman kent de bodem door en door (Foto: Wiebe Klijnstra/RTV Noord)

Het ging vaker mis

Voorbeelden van eerdere problemen lepelt Huisman moeiteloos op. Zo ging het al eens mis met de aanleg van een parkeergarage in de Westerhaven, onder de Media Markt.
'Daar dacht men dat de bodem alleen uit potklei bestond, zodat de kelder droog uitgegraven kon worden. Toch kwam er water naar boven, waardoor het project een jaar stil lag. Tot op de dag van vandaag moet het water worden afgepompt.'
Als kleigrond zich afwisselt met zand, krijg je een verschil in draagkracht
Harry Huisman - Geoloog

Zwakke fundering

Ook bij de bouw van het Gasunie-gebouw heeft de aannemer zich volgens Huisman vergist in de ondergrond. De kleilaag op het bouwterrein bleek anders van samenstelling dan gedacht.
'Die klei lag er wel, maar wisselt af met zand. En ook nog eens op een heel onvoorspelbare manier. Daardoor krijg je verschillen in draagkracht. Op potklei kun je funderen, op zandgrond niet. Men heeft toen tientallen extra funderingspalen moeten boren, tot wel 45 meter diep.'

Leren van elkaar

Dat er project na project problemen zijn met de bodem, laat volgens Huisman zien dat er niet van eerdere ervaringen geleerd wordt. Met alle gevolgen van dien, zoals nu bij de aanleg van de zuidelijke ringweg.
'De bodem is verduveld gecompliceerd. Als je niet goed geïnformeerd bent, krijg je damwanden die er niet ingaan en tunnelsegmenten die niet verzonken kunnen worden doordat het zand gaat schuiven. Allemaal zaken waar je in dit gebied op zijn minst verdacht op moet zijn.'