Omwonenden woedend: 'De NAM heeft echt het nulpunt bereikt'

Het gelekte aardgascondensaat in Farmsum.
Het gelekte aardgascondensaat in Farmsum. © De Vries Media
Het is deze dagen het gesprek van de dag in Farmsum. In ruim één jaar tijd ging het drie keer mis met aardgascondensaat op het NAM-Tankenpark, vlak naast het dorp.
'Als je even over straat loopt of de hond uitlaat, hoor je iedereen erover. Mensen zijn woedend', zegt Farmsumer Jitske Wijnands.

Lekken en dampen

Begin deze maand lekte 30.000 liter giftig aardgascondensaat via het riool naar het Afwateringskanaal in het dorp. Omwonenden kregen last van hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Maar dat was niet het enige.
Begin augustus ontsnapte zes kuub damp uit een opslagtank, zo kwam dit weekend naar buiten. Volgens de NAM niet schadelijk voor de omgeving, waardoor ze besloot omwonenden niet te informeren. Tot slot ontsnapte vorig jaar zomer 2.500 liter condensaat in het Zeehavenkanaal, bij het overladen op een schip.
Het is mijn omgeving. Ik zou er wel meer over willen weten
Bea Blokhuis - Inwoner Delfzijl

Liever een beving?

'Ik vraag me ondertussen af wat gevaarlijker is: een aardbeving of een incident met aardgascondensaat', zegt Wijnands. Ze woont vlak bij het Afwateringskanaal en kon de gele schermen in het water, die het goedje dagenlang tegenhielden, vanuit huis bijna zien.
Afgelopen vrijdag kreeg ze een brief van de NAM. Daarin zegt het gasbedrijf op aandringen van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) veiligheidsmaatregelen te hebben getroffen, om te voorkomen dat het weer misgaat.
Eén van die maatregelen is een permanente operator op het park, ook 's nachts. Daar had Wijnands om gevraagd in een gesprek met het SodM, enkele weken geleden.

Gevolgen voor Delfzijlsters

Bea Blokhuis uit Delfzijl woont iets verder van het kanaal, maar is alles behalve gerustgesteld door de NAM: 'Ik krijg geen brief, maar loop daar bijna dagelijks langs en doe er in de buurt mijn boodschappen. Het is mijn omgeving. Ik zou er wel meer over willen weten.'
Blokhuis vindt het daarnaast opvallend dat de NAM in de nacht van 2 op 3 oktober een probleem signaleert, maar pas bijna een week later naar buiten brengt dat de bruine olievlek in Farmsum aardgascondensaat is. Ze trekt de vergelijking met de aardbevingen:
Inwoner Delfzijl:De NAM geeft pas toe dat de schade door hen is veroorzaakt, als ze het niet meer kunnen ontkennen
Bea Blokhuis
'De NAM geeft pas toe dat de schade door hen is veroorzaakt, als ze het niet meer kunnen ontkennen. Dat vind ik veel te laat. Eigenlijk zou die omgekeerde bewijslast ook van toepassing moeten zijn op aardgascondensaat.'

Stugge houding NAM

Eerder werd dijkgraaf Geert-Jan ten Brink al boos op het gasbedrijf, omdat de NAM volgens hem in de begindagen nauwelijks mee wilde werken aan onderzoek naar de oorzaak van de olievlek. 'Pas nadat dit onherroepelijk duidelijk werd, veranderde die houding pas.' De NAM liet weten dit te betreuren.
Het SodM doet onderzoek naar de incidenten en kijkt daarbij 'een flinke periode' terug. Samen met het Openbaar Ministerie voert de toezichthouder ook een strafrechtelijk onderzoek uit. De NAM is ondertussen onder verscherpt toezicht gesteld.