Deze dag: Baby's in broodmandjes: het Refaja is geopend

© RTV Noord
Er werd bijkans gevochten tussen de gemeenten Onstwedde en Wildervank over de locatie van het nieuwe ziekenhuis. Uiteindelijk kwam het protestants-christelijke Refaja terecht op de oude veengronden, achter het Boerendiep in Wildervank.
De feestelijke opening vond plaats op deze dag in de geschiedenis: 21 november 1968.
Nog geen zes weken later begint het bestuurlijk bestaan van de heringedeelde gemeente Stadskanaal, dat het nieuwe gezondheidscentrum met tweehonderd bedden binnen haar grenzen krijgt. De opening was gepast sober. Het Refaja – Hebreeuws voor 'de Heer geneest'- draaide immers al een dik half jaar.
Zodoende bleef het op die openingsdag bij mooie woorden, gesproken door directeur-generaal van de Volksgezondheid Siderius: 'Automatisering en structuurverbetering zijn van meer betekenis voor de toekomst van de gezondheidszorg dan artsendichtheid.'
Die bescheiden 'artsendichtheid' was vanaf het begin praktijk in het Refaja. Het ziekenhuis begon met welgeteld vier specialisten in volledige dienst en nog eens drie die bijsprongen in de poliklinieken. En efficiënt? Toen vrouwenarts Eckenhausen in maart 1968 aan de slag ging, had hij een kamer. En dat was het: 'Het gebouw was er, maar verder lag er nog geen nagelschaartje in'.
Hij herinnert zich later over die begintijd: 'Ik weet nog goed dat wij niet genoeg bedjes hadden. De baby's werden zelfs in broodmandjes gelegd'. In dat eerste jaar wordt van Eckenhausen en zijn collega's verwacht dat ze zelf hun instrumenten inkopen. Dat doen ze.
In de geschiedenis van Stadskanaal en het Refaja in het bijzonder, speelt textielondernemer Grietinus Zwartsenberg een belangrijke rol. Hij las in 1943 een stukje in de krant over dominee Van der Most uit Nieuwe Pekela, die pleitte voor een ziekenhuis in Oost-Groningen. Zwartsenberg zette zich vervolgens een kwart eeuw lang met hart en ziel in voor het streekziekenhuis.
In de Ter Apeler Courant van afgelopen mei stuurde Rie Strikken 'Hemelpost' aan Zwartsenberg, omdat het ziekenhuis er niet in slaagt kinderartsen te bewegen naar de streek te komen: 'Ze willen niet, meneer Zwartsenberg. Snapt u dat nou?'
Het heeft er alle schijn van dat het Refaja, zeker als compleet ziekenhuis, zijn langste tijd heeft gehad. Het staat er precies een halve eeuw. Want het werd officieel geopend op deze dag in de geschiedenis: 21 november 1968.