Nieuwe partij Leefbaar grote afwezige in Midden-Groningen

Voorafgaand aan de raadsverkiezingen, november 2017, had Leefbaar Midden Groningen nog het hoogste woord. 'Leefbaar' wilde de gaswinning stilleggen, 33 zetels halen, de komst van een zonnepark in Sappemeer blokkeren en 'de kiezer zijn stem teruggeven'. Maar van die plannen is niets terechtgekomen.

Sinds het ontstaan van de nieuwe gemeente heeft de gemeenteraad 17 keer vergaderd. Het enige raadslid van 'Leefbaar', Nette Kruzenga, was daar negen keer bij aanwezig, Maar ze heeft sinds het aantreden van burgemeester Adriaan Hoogendoorn in juli dit jaar, geen enkele plenaire raadsvergadering meer bijgewoond. Wel is ze afgelopen week voor het eerst in maanden bij een commissievergadering geweest. Dat is een vergadering waarin besluiten worden voorbereid, maar geen besluiten worden genomen. 

Collega-raadsleden verbazen zich over Kruzenga's afwezigheid. 'Wij zijn soms drie of vier avonden per week bezig met het raadswerk, en krijgen er een vergoeding voor. Kruzenga zien we vrijwel nooit', zegt een raadslid dat anoniem wil blijven. 'Ik weet niet wanneer ik haar voor het laatst gezien heb', zegt een ander - eveneens anoniem - raadslid op de dag dat Kruzenga voor het eerst in maanden weer op een commissievergadering verschijnt. Al die tijd ontvangt ze wel de uitkering voor raadsleden: €1.460,84 per maand in Midden-Groningen. 

Kruzenga, juriste, is zelf oprichter van Leefbaar Midden Groningen. Ze staat bekend als fel tegenstander van de gaswinning en van een grootschalig zonnepark grenzend aan haar achtertuin. Ze stichtte haar partij in 2017 vanuit 'de oprechte verontwaardiging van het onvermogen van het gemeentebestuur' van de voormalige gemeente Hoogezand-Sappemeer. Leefbaar wil de kiezer zijn 'stem teruggeven' en 'de onmacht doorbreken', schrijft de partij op haar website.

In de eerste maanden komt Kruzenga nog naar de raadsvergaderingen, voorgezeten door waarnemend burgemeester Rein Munniksma. Zes keer is Leefbaar erbij. Maar tijdens de zoektocht naar de eerste burgemeester van Midden-Groningen wordt duidelijk dat de gemeente en Kruzenga een conflict met elkaar hebben. 

Zij wil niet op papier verklaren dat haar juridische adviesbureau Feith niet namens derden voor of tegen de gemeente zal procederen of adviseren. Dat een raadslid dat doet is ook verboden volgens de gemeentewet. Om het uitblijven van die verklaring wordt de partij buiten de vertrouwenscommissie voor de benoeming van de nieuwe burgemeester gehouden.

Gesprekken met toenmalig waarnemend burgemeester Munniksma en de griffier, Mieke Bouwman, veranderen daar niks aan. Een mondelinge toezegging moet in Kruzenga's ogen voldoende zijn. 'Ik heb altijd verklaard dat ik mij aan de wet zou houden', schrijft ze aan Munniksma, maar daar denkt de gemeente dus anders over. 

Het helpt Kruzenga niet dat ze ook daadwerkelijk betrokken is bij een rechtszaak tegen het zonnepark grenzend aan haar tuin. In die zaak staat ze tegenover de gemeente Midden-Groningen, en probeert ze de komst van het park te verhinderen.

Kruzenga is tot eind 2017 voorzitter van stichting Stop Zonnecollectoren, die speciaal is opgericht tegen de komst van het park. Die stichting procedeert ook tegen de komst van het park, namens een aantal omwonenden. Kruzenga laat zich op 17 december 2017 uitschrijven als bestuurder, waardoor Henk Scheffer, de nummer 2 op de kieslijst van Leefbaar Midden Groningen, de enig overgebleven bestuurder is.

Op aandringen van Munniksma voert ze alleen het woord namens zichzelf, en niet namens de andere omwonenden en de stichting. Dat doet Hans Scheffer, de nummer twee op de lijst van Leefbaar. Tijdens raadsvergaderingen citeert Kruzenga uit een pleitnota van de procedure bij de Raad van State.

Kruzenga is woedend over het feit dat ze niet in de vertrouwenscommissie mag. Ze ziet zich in haar werk 'ernstig belemmerd', en dat neemt ze burgemeester Munniksma 'ernstig kwalijk'. De burgemeester beschadigt Kruzenga politiek, schrijft ze hem. Ze kondigt aan om ongeacht de keuze, de nieuw te benoemen burgemeester te boycotten.

En dat doet ze. Tijdens de raadsvergadering van 16 mei maakt de vertrouwenscommissie een videoverbinding met Adriaan Hoogendoorn. De raadsleden zien, op de kop en via een brakke verbinding, voor het eerst het gezicht van hun nieuwe burgemeester. Het enige raadslid dat hem niet ziet, is Nette Kruzenga.

Op die vergadering is Kruzenga zonder bericht afwezig. Hetzelfde geldt voor de reguliere vergadering de dag erop. De daarop volgende raadsvergaderingen is Leefbaar steeds minder vaak te zien in de raad. Er begint het beeld te ontstaan van een spookraadslid. De nieuwe burgemeester ziet Kruzenga pas voor het eerst in een officiële (commissie)vergadering op 15 november. 

Burgemeester Hoogendoorn wil niet inhoudelijk ingaan op problemen met individuele raadsleden. Zijn woordvoerder geeft wel aan dat de nieuwe burgemeester de schriftelijke verklaring van Kruzenga, die burgemeester Munniksma nog wilde, niet nodig vindt. Wat dat betreft zou Kruzenga dus alsnog lid kunnen worden van de vertrouwenscommissie, die ook gaat over de beoordeling van de burgemeester.

Nette Kruzenga geeft in een reactie aan de afgelopen tijd met andere projecten bezig te zijn geweest, en daaraan voorkeur heeft gegeven boven haar raadswerk. 'We gaan binnenkort met iets groots komen in de bevingenproblematiek', zegt ze. Kruzenga vindt dat ze hiermee de burgers beter kan dienen dan in de raadszaal. 

De fractievoorzitter hekelt nog altijd het conflict dat tussen de gemeente Midden-Groningen en haar heeft gespeeld, en zegt dat voormalig burgemeester Munniksma een 'hetze' tegen haar heeft gevoerd. Kruzenga krijgt naar eigen zeggen nog altijd geen toegang tot vertrouwelijke stukken.

De raadsvergoeding van zo'n 16.000 euro die ze dit jaar heeft gekregen is 'haar niets waard'. 'Dat geld gaat rechtstreeks naar de partijkas van Leefbaar Midden Groningen', stelt ze. 

Belangrijker vindt Kruzenga de kosten van 'allerlei advocaten', die de gemeente zou hebben ingehuurd wegens het conflict tussen Kruzenga en de gemeente. 'Ik denk dat die kosten veel hoger liggen dan de kosten van mijn raadslidmaatschap, en eis dan ook te weten te komen hoeveel gemeenschapsgeld daar mee gemoeid is.'

Kruzenga geeft verder aan in de toekomst weer vaker bij raads- en commissievergaderingen aanwezig te willen zijn.