Delfzijl stuit op fundering van grote kazerne uit tijd van Napoleon

Een bijzondere vondst in het centrum van Delfzijl. Bij het Vennenplein is de fundering blootgelegd van een grote kazerne uit de Napoleontische tijd.
Het gaat om een groot, langgerekt gebouw uit 1799. Ook diverse binnenmuren en kelders zijn nog aanwezig. De vorm is goed te zien.

'Heel bijzonder'

Bouwvakkers stuitten op de archeologische vondst bij het verwijderen van de fundering op het voormalige Lommerts-terrein. Ze zijn bezig met de aanleg van De Vennen, waar straks een brug komt naar het stadsstrand.
Wethouder IJzebrand Rijzebol: 'Dat we iets zouden vinden hier komt niet helemaal als een verrassing. Alleen we wisten niet wat. Dat het om resten gaat van een grote kazerne uit de tijd van Napoleon, is heel bijzonder.'

Honderden soldaten

De Fransen hebben de kazerne gebouwd om de vesting Delfzijl te beschermen tegen een mogelijke invasie van de Engelse troepen. Volgens de Delfzijlster historicus Berry Mulder zaten er in hoogtijdagen 250 soldaten in:
'Het is ontzettend interessant wat we hier nu zien. Ik kan er wel een hele dag naar kijken wat waar zat, hoe hij eruit heeft gezien. Het was een hele grote kazerne voor die tijd', vertelt Mulder.
De kazerne is bovenin te zien, op deze foto uit 1930 (Foto: Gemeente Delfzijl)

Synagoge en school

Na de overgave van de Franse bezetting in 1814 is de kazerne in gebruik geweest als verblijf van het Nederlandse leger. Daarna is het ook voor andere doeleinden gebruikt, onder andere als tijdelijk onderkomen voor de synagoge en de Zeevaartschool.
In 1945 raakte het gebouw zwaar beschadigd door bombardementen in het centrum van Delfzijl, onder meer in de Havenstraat. De kazerne is lange tijd in verwaarloosde toestand blijven staan en in 1965 gesloopt.
In de jaren vijftig en zestig zijn op het terrein van De Vennen gebouwen opgetrokken voor zand- en grindhandel Lommerts. Deze zijn later gesloopt en het terrein werd gebruikt als parkeerplaats.

Schuilkelder intact

Bijzonder is dat er een tien meter lange kelder is gevonden die nog intact lijkt te zijn. Dit was tijdens de Tweede Wereldoorlog een schuilkelder. Hij lag onder de kazerne en werd vroeger gebruikt als waterput.
Maandag wordt het water weggepompt en gaat een archeoloog kijken wat er aan de binnenkant van over is.
'We hadden niet verwacht dat er nog zoveel van over zou zijn. Dat er een kelder nog helemaal intact is, is best wel uniek', zegt archeloog Marlies van Kruining. 'Het is afwachten wat er in zit, als het water eruit gepompt is.'
Marlies van Kruining (Foto: Wiebe Klijnstra/RTV Noord)

Historische waarde

Uit historische bronnen blijkt dat er in totaal drie waterkelders onder de kazerne hebben gelegen. Eén daarvan is niet meer intact. Het gewelf is verwijderd en de kelder is opgevuld met zand. De derde kelder is (nog) niet gevonden.
De gemeente laat de fundering waarschijnlijk liggen, iets waar Mulder erg blij mee is: 'Dit heeft historische waarde. Zeker de schuilkelder, het zou mooi zijn als we die kunnen bewaren, absoluut.'
De opgraving vanuit de lucht gezien (Foto: De Vries Media)