'Groningen Eelde Airport is dood, lang leve de virtuele snelweg'

Econoom en NoordZaken-opiniemaker Gjalt de Jong
Econoom en NoordZaken-opiniemaker Gjalt de Jong
Sluit Eelde en steek het uitgespaarde geld in andere, goede verbindingen en virtuele snelwegen. Dat vindt econoom en NoordZaken-opiniemaker Gjalt de Jong.
Zowel vanuit de economie als vanuit duurzaamheid bekeken is er nauwelijks reden Eelde in de benen te houden, zegt De Jong. 

Door: Gjalt de Jong

Al sinds mensenheugenis maakt Groningen zich zorgen over verbindingen. In de tijd van paard en wagen of trekschuiten was dat ook wel een ding. Zonder een goed bevaarbare rivier of verharde weg had een stad het nakijken. Het was in Groningen (en in Drenthe) niet gemakkelijk om te reizen.
Je kan het je nauwelijks meer voorstellen dat paard en wagen of de trekschuiten ooit bestaan hebben. Wat is er in korte tijd veel veranderd. We hebben nu schepen die snel en met enorme ladingen tussen Groningen en de rest van de wereld kunnen varen. Vaak automatisch en met computers.

Een glas wijn drinken

We hebben treinverbindingen die de Groningers in staat stellen om binnen twee uur in Amsterdam te gaan winkelen. En we hebben het vliegveld in Eelde. Want vliegen is meer dan ooit bij onze mondiale wereld gaan horen. 
Groningen Airport Eelde biedt je de kans om, zo ongeveer binnen een dag, waar dan ook ter wereld een glas wijn te gaan drinken.
Wat is er enorm vernieuwd in het transport en wat heeft Groningen – net als de rest van Nederland en de wereld – daarvan geprofiteerd. De wereld ligt aan de Groningse voeten; en zo hoort het ook in deze tijd. Want de bereikbaarheid van een stad is voor bedrijven van groot belang. 

Steeds vaker op afstand

Ze hebben te maken met toeleveranciers, klanten en werknemers die steeds vaker op afstand staan. De consument kijkt op internet waar goederen en diensten gekocht kunnen worden en wil die dan zo snel mogelijk thuis hebben.
Werknemers worden steeds mobieler en de werkgever vindt dat prima. Het is op de universiteit niet ongebruikelijk dat docenten in de Randstad blijven wonen en in Groningen komen werken. Het Amerikaanse commuting heeft zijn intrede gedaan.
En wat te denken van virtuele verbindingen? Wie had ooit kunnen denken dat je niet met de auto naar de bank gaat voor het inleveren van girobetaalkaarten of betaalopdrachten, maar dat je dat nu per direct via internet doet? Wie achterblijft is de spreekwoordelijke sjaak. Daar hoef je geen economie voor gestudeerd te hebben.

Bestaansrecht

De stremming van de Friesenbrücke, het mislukken van de Zuiderzeelijn en het jarenlange gedoe met de zuidelijke ring doen Groningen dan ook meer slecht dan goed. Met vliegveld Eelde is dat anders.
Zouden de (vaar)wegen rondom Groningen helemaal gesloten worden, dan heeft dat een grote impact. De vraag is of dat met vliegen vanuit Eelde ook zo is. Vliegveld Eelde heeft daarbij moeite om economisch zelfstandig te bestaan. Er zijn (te) veel luchthavens in de buurt waar je snel kunt komen en die veel meer verbindingen dan Eelde hebben. Mocht Eelde gesloten worden, dan hebben reizigers en de stad Groningen veel alternatieven om te reizen.

Geld vrij

Met het sluiten van Eelde komt er geld vrij waarmee duurzaam verbindingen gerealiseerd kunnen worden. De scheepvaart en het wegtransport op basis van diesel en olie hebben nauwelijks een duurzame toekomst, en de verduurzaming ervan gaat ook langzaam. Misschien dat de operatie slaagt, maar tegen de tijd dat het zover is, is de wereld is al gestorven.
De toekomst ligt in kunstmatige intelligentie. Mensen en bedrijven verplaatsen zich niet meer fysiek, maar in een virtuele omgeving. Dat vraagt om enorme aanpassingen waar we in Groningen nu over na moeten denken. Nu.

Kunstmatig intelligente nieuwslezer

China bijvoorbeeld zit namelijk niet stil. Daar heeft een nieuwslezer met kunstmatige intelligentie bij de Chinese NOS zijn intrede gedaan. Een hologram die zelf reageert op gebeurtenissen in het land. Die nooit moe is en 24 uur per dag aan het werk is.  
Dit is een revolutie in veel sectoren. Wat te denken van virtuele docenten? Waarom zouden studenten nog naar Groningen komen als het hologram van de docent op elk moment van de dag studenten wegwijs kan maken in de kolkende zee van kennis?

Snelle dood

Kortom: alles maar dan ook alles gaat straks via de virtuele snelwegen. Vergeet de boten, vliegtuigen, treinen en auto's van nu. De Groningse snelweg van de toekomst ligt in kunstmatige intelligentie. Als Groningen deze kunstmatige boot gaat missen, sterft het een snelle dood. En daar is dan niets virtueels aan.
Gjalt de Jong is hoogleraar duurzaam ondernemen in een circulaire economie aan de Rijksuniversiteit Groningen