Vier jaar na de fusie: 'Treant is nooit méér geworden dan de som der delen'
Reportage: Treant Zorggroep vier jaar na de fusie
De vorming van de Treant Zorggroep begin 2015 was een fusie tegen wil en dank. Dat is het beeld dat naar voren komt uit gesprekken die RTV Drenthe en RTV Noord de afgelopen weken hebben gevoerd met diverse betrokkenen.
De drie ziekenhuizen lijden al vier jaar op rij verlies. 'Treant is nooit meer geworden dan de som der delen', constateert VVD-Kamerlid Arno Rutte.
Sluiting verloskunde
Nee, dat ziekenhuiseigenaar Treant Zorggroep binnen vier jaar na de fusie op twee locaties de afdeling verloskunde zou sluiten, had zelfs Frits Kappers niet verwacht. De immer kritische actievoerder van Uitkijkpunt Bethesda is vol ongeloof over de sluiting van de afdelingen.
'Dat het Bethesda de afdeling verloskunde en kindergeneeskunde zou sluiten, had ik in mijn stoutste dromen niet durven vrezen', zegt hij.
Symbolisch
De sluiting staat symbool voor het grotere verhaal. Treant heeft het moeilijk, al sinds 2010, wanneer de fusie van de ziekenhuizen Bethesda en Scheper Ziekenhuis tot Zorggroep Leveste Middenveld tot stand komt. Hoogeveen en Emmen zijn op papier wel samen, maar in de praktijk werken de ziekenhuizen nog langs elkaar heen.
Daar ligt een historie aan ten grondslag. Hoogeveen flirt namelijk eerst met het Diaconessenhuis in Meppel, maar wanneer de medisch specialisten in Meppel die fusie niet zien zitten, wordt er gepraat met Emmen.
In Hoogeveen is de angst dat Emmen het Bethesda vooral opslokt.
Derde speler
Dan meldt zich in het voorjaar van 2011 een derde speler aan het front. Het Refaja Ziekenhuis voelt zich genoodzaakt de blik op Drenthe te richten. Het Stadskanaalster ziekenhuis is de voorgaande jaren in gesprek met de Ommelander Ziekenhuis Groep, bestaand uit Lucas en Delfzicht.
Kiezen uit twee kwaden
Die gesprekken verlopen moeizaam, temeer omdat de topmannen Jan Cooijmans en Guus Bruins niet elkaars dikste vrienden zijn. 'Hun relatie was moeizaam', bevestigen ingewijden. Ook noemt het Refaja de financiële positie van de OZG als spelbreker.
Het Refaja moet eigenlijk kiezen uit twee kwaden: fuseren met de Ommelander Ziekenhuis Groep en zeker weten dat het Refaja op termijn verdwijnt, of naar Drenthe kijken in de hoop het langer vol te houden.
Kansen
Het Refaja, gestuurd door oud-burgemeester Jur Stavast als toezichthouder en de Drent Guus Bruins als directeur, kiest voor Emmen en Hoogeveen. De drie ziekenhuizen zien gaandeweg kansen ontstaan. De specialisten in Hoogeveen zien Stadskanaal als bondgenoot tegen het grotere Emmen. Voor Emmen is de situatie prima: het blijft toch het grootste ziekenhuis.
Mooie bijkomstigheid: wanneer Stadskanaal erbij komt, is het noordelijk deel van haar verzorgingsgebied veiliggesteld. Op 1 januari 2015 wordt de ziekenhuisorganisatie Treant geboren.
Geen gemeenschappelijk doel
De fusiegroep is niet méér geworden dan de som der delen van de losse onderdelen, zo weet Arno Rutte, Tweede Kamerlid en woordvoerder zorg voor coalitiepartij VVD. 'Het lijkt wel alsof de verschillende ziekenhuislocaties van Treant eerder tegenover elkaar staan dan een gemeenschappelijk doel hebben voor het leveren van goede zorg', zegt Rutte.
Bestuurders versleten
Wat niet meehelpt is dat Treant in vier jaar tijd al drie bestuurders heeft versleten. Eric Janson, Marcel Kuin en Carla van de Wiel zijn in een tijdsbestek van drieënhalf jaar voorzitter van de Raad van Bestuur geweest.
Roerige jaren
Treant beleeft roerige jaren. Zo worden Marcel Kuin als voorzitter en Guus Bruins als lid van de Raad van Bestuur de laan uit gestuurd. Aan Bruins moet Treant een ontslagvergoeding van 400.000 euro betalen. Er is ophef over het toevoegen van twee stafartsen aan de Raad van Bestuur en daarnaast worden de afdelingen verloskunde in Hoogeveen en Stadskanaal gesloten.
De nieuwe voorzitter Rolf de Folter is sinds 1 december de interim-baas die Treant door de komende periode moet loodsen. Dat wordt een grote opgave, verwacht Rutte.
Toekomstbeeld
De trend is namelijk: concentratie van zorg. Insiders geven aan: Hoogeveen en Stadskanaal zullen over tien jaar mogelijk een poliklinische zorglocatie zijn, met enkel dagopvang en ondersteunende zorg. En wanneer Treant haar plannen voor een nieuw interventiecentrum doorzet, is de afbouw van de twee bestaande ziekenhuizen helemaal onontkoombaar. De opkomst van zogenoemde 'anderhalvelijnscentra' moeten dat gat opvangen.
Lokale bestuurders en inwoners zullen met die gedachte moeten leren leven. De vraag is alleen of ze over hun eigen schaduw kunnen heenstappen.
Verantwoording
RTV Noord en RTV Drenthe spraken de afgelopen maanden met verschillende betrokkenen over de fusie tot Treant Zorggroep en over de toekomst van ziekenhuiszorg in Zuidoost-Groningen en Drenthe. Uit die gesprekken is deze publicatie naar voren gekomen. De omroepen hebben zowel voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur Carla van de Wiel als de nieuwe topman Rolf de Folter diverse keren om een interview gevraagd, maar die verzoeken zijn niet ingewilligd.
