Meer snuffelpalen rond ESD-SiC: 'Uitstoot kankerverwekkende stof moet naar 0'

Een blazer bij ESD-SIC
Een blazer bij ESD-SIC © archief RTV Noord
Onderzoeksinstituut TNO plaatst één jaar lang meetpunten rond het Farmsumer chemiebedrijf ESD-SiC. Ook in omliggende dorpen wordt straks gemeten of en hoeveel gevaarlijke deeltjes het bedrijf uitstoot.
Twee weken geleden maakte gedeputeerde Nienke Homan bekend dat ESD-SiC vezels uitstoot die mogelijk kankerverwekkend zijn.

Blazers niet boosdoener

Tijdens een bijeenkomst met de gemeente, de provincie, omwonenden, de GGD en ESD-SiC zelf in de Molenberg liet TNO woensdagavond weten dat de blazers - die af en toe voorkomen - niet de hoofdoorzaak zijn:
'Het terrein is open, dus je moet het zien als een soort stuivende zandbak. Die stoffen zweven 24 uur per dag, altijd door de lucht', zegt onderzoeker Jan Duyzer.
'We hebben vier monsters genomen, en daar vinden we alle vier eigenlijk ongeveer evenveel vezels. In één van de vier monsters zat bijdrage van de blazers, bij de anderen niet. Daar vinden we dezelfde hoeveelheid in.'

'Russische roulette'

Dat maakt omwonenden ongerust, waaronder Lucas Wams van de klankbordgroep Milieu Borgsweer: 'Dit is al veertig jaar lang gaande. Het lijkt wel alsof er Russische roulette wordt gespeeld met onze gezondheid. Dat kan niet zo doorgaan.'
Gezondheidsadviseur Martin Eggens van de GGD was verrast dat er zulke gevaarlijke stoffen in een straal van één kilometer rond het bedrijf zijn gemeten. Hij benadrukt dat de kans dat mensen daadwerkelijk kanker krijgen van de uitstoot van ESD, kleiner is dan het winnen van de loterij.
ESD-SIC produceert siliciumcarbide, een slijpmiddel dat bijvoorbeeld in schuurpapier wordt verwerkt. Dat gebeurt in overdekte ovens in de buitenlucht. Soms bezwijkt de overdekking, met een stofwolk - een 'blazer' - als gevolg
'Blazers' bestaan uit zand en petroleumcokes. Nu blijkt dus dat er ook vezels van siliciumcarbide in de omgeving zijn gevonden.

Niet in de vergunning

Homan eist desondanks dat de uitstoot van de mogelijk kankerverwekkende stoffen zo snel mogelijk naar 0 gaat: 'Dit staat niet in de vergunning, dus het is aan ESD-SiC om te kijken hoe ze dit zo snel mogelijk voor elkaar kunnen krijgen.'
Om daartoe te komen, wordt niet alleen 'gesnuffeld' vlak bij het bedrijf, maar ook in Farmsum, Wagenborgen, Borgsweer en Meedhuizen.

Meten is weten

Directeur Richard Middel van ESD-SiC benadrukte woensdagavond ook het belang van meer meetgegevens: 'We hadden deze resultaten niet verwacht. We laten jaarlijks onze medewerkers onderzoeken, en daaruit komen geen schadelijke gezondheidseffecten naar voren. Maar we snappen de onrust, daarom is het goed om meer metingen te verrichten. Meten, is weten.'
TNO heeft daarnaast toestemming gekregen van Homan om ook op het bedrijf metingen te verrichten. Tot nu toe gaf ESD zelf hun monsters aan het onderzoeksinstituut. Het bedrijf zegt volledig mee te werken aan het onderzoek van TNO.
De komende maanden komt de provincie samen met de gemeente, omwonenden en bedrijven in kleiner comité vaker bij elkaar om over nieuwe meetresultaten te praten. Ook worden de resultaten - zodra ze beschikbaar zijn - direct gedeeld met omwonenden.