'Alle alarmbellen moesten afgaan bij meten benzeen na NAM-lek'
Omwonenden van het NAM-lek in Farmsum hadden veel eerder moeten weten dat ze de kankerverwekkende stof benzeen konden inademen. 'Dat neem ik de wethouder kwalijk', zegt een boos GroenLinks-raadslid Tim Haan.
De raad sprak donderdagavond op initiatief van Jan Ottens (Seniorenpartij) en Haan over de kwestie.
Pas na week bekend
Begin oktober lekte 30.000 liter aardgascondensaat van de NAM via het riool in het Afwateringskanaal in Farmsum. Omwonenden kregen klachten als hoofdpijn, duizeligheid en prikkende ogen.
Het condensaat dreef bijna een week lang als een dampende olievlek op het water. Lange tijd wist men niet om welke stof het ging. Op de zondag na het lek werd de kankerverwekkende stof benzeen gemeten, maandag werd bekend dat het om aardgascondensaat ging en dinsdag werd dit naar buiten gebracht.
Ook omwonenden hoorden toen om welke stof het precies ging.
'NAM ontkende heftig'
Pikant is dat een medewerker van de gemeente aan het begin van dat weekend al alarm sloeg, toen hij de indringende geur in het riool rook. 'Hij zei gelijk: dat is aardgascondensaat, want die geur rook hij één jaar eerder ook al', zegt Rijzebol.
Toen belandde 2.500 liter condensaat in het Zeehavenkanaal, nadat het fout ging op een schip.
'Maar de NAM ontkende dit heftig', zegt Rijzebol. 'Die zei van niets te weten.' Onterecht, zo bleek later. Het gasbedrijf bood hier later meermaals excuses voor aan.
Boven toegestane waardes
Haan en Ottens vinden dat omwonenden veel eerder hadden moeten weten dat er 's weekends al benzeen werd gemeten. 'Mensen konden dit ruiken in hun woning. Zodra je dit ruikt, zit je al ver boven de toegestane waardes', zegt Haan.
'Ik ben van mening dat de wethouder een fout heeft begaan door de bevolking slecht op de hoogte te stellen, daar ben ik boos om', zegt Haan. Ottens: 'Wij als gemeente hadden verantwoordelijkheid moeten nemen. Wij spelen met de gezondheid van onze burgers.'
Niet gemeten
Wethouder Rijzebol laat weten dat er geen verhoogde waardes zijn gemeten in woonwijken: 'De benzeen-waardes bleven bij woningen op 0. Ik twijfel er niet aan dat mensen het konden ruiken, maar we konden het niet meten.'
De GGD adviseerde op basis van die metingen dat omliggende woningen niet ontruimd hoefden te worden. 'Wij hebben exact gedaan wat de GGD ons vroeg', zegt Rijzebol.
Rampenplan omgeving
De gemeente Delfzijl vraagt via de minister de NAM om een rampenplan, mochten zich calamiteiten voordoen die effect hebben op de omgeving. Aangezien de toezichthouder het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) is, gaat het ministerie hierover.
Nick Boersma van Fractie 2014 vindt dat de gemeente zich harder mag opstellen: 'We vragen heel zacht of de minister bereid is de NAM voor te leggen zo'n plan op te stellen. Dat mag best wat harder.'
Eerder al vragen over
Ook verbaast het verschillende fracties dat het college op vragen van Jan Ottens (Seniorenpartij) van vorig jaar nog liet weten dat de NAM een rampenplan heeft, terwijl de gemeente een jaar later laat weten dat dit voor de omgeving niet het geval is.
Rijzebol: 'Kennelijk voldoet de NAM aan de regels die het Rijk opstelt. Maar wij vinden dat dit plan heel erg intern gericht is. Daarin staat bijvoorbeeld wat er moet gebeuren als er brand uitbreekt op het terrein zelf, terwijl er ook ernstige gevolgen voor de omgeving kunnen zijn, zoals helaas is gebleken.'
Justitie doet onderzoek
De NAM staat inmiddels onder verscherpt toezicht van het SodM. Het Openbaar Ministerie doet een strafrechtelijk onderzoek naar de lekkage.
Het SodM concludeerde vorige week al dat het lek ontstond door een opeenstapeling van menselijke en technische fouten.