Spoedprocedure Kruzenga tegen gasbesluit Wiebes

Kruzenga vraagt de voorlopige voorziening als privépersoon aan. 'Zo dien ik dat te doen, dat zijn de regels. Maar we doen het ook vanuit Leefbaar Midden Groningen, om inwoners van Groningen te ondersteunen. Het moet gezien worden als een voorlopige voorziening vanuit alle Groningers.'

Een voorlopige voorziening is eigenlijk hetzelfde als een kort geding. Kruzenga eist dat de gaswinning per direct naar nul gaat. Mocht de Raad van State dat niet toezeggen, dan wil ze de gaswinning naar twaalf miljard kuub verlagen. Dat is de hoeveelheid gas die het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) eerder dit jaar veilig achtte.

Eerder maakten alle bevingsgemeenten en de provincie Groningen al bekend bij de Raad van State in beroep te gaan tegen het gasbesluit. Dat is volgens Kruzenga niet genoeg.

'Dat heeft ermee te maken dat dat beroep een standaardprocedure is. Daarvan is de zitting waarschijnlijk pas in april, en de uitspraak in juli of augustus. Een gasjaar duurt tot 30 september. Op het moment dat de uitspraak er is, heeft minister Wiebes al tien of elf maanden zijn zin gekregen.'

Met de voorlopige voorziening wil Kruzenga een voorlopig besluit afdwingen. 'Dat gebeurt meestal om te voorkomen dat er onomkeerbare gevolgen ontstaan', laat een woordvoerder van de Raad van State weten. Het voorlopige besluit dat er eventueel komt, is geldig totdat er een uitspraak in de uiteindelijke procedure volgt.

Kruzenga wil andere partijen in de gemeenteraad van Midden-Groningen de voorlopige voorziening ook laten ondertekenen. Die lijken daar echter weinig voor te voelen, op GroenLinks na.

'De VVD staat volledig achter het beroep dat de gemeente tegen het gasjaar heeft aangetekend', zegt de Midden-Groningse fractievoorzitter Mieke Bos. 'Maar dat vinden we eerst voldoende.' Andere partijen geven soortgelijke redenen op.

Ook Gemeentebelangen ziet niets in de voorlopige voorziening. Die partij wijst op de vertrouwensbasis tussen Gemeentebelangen en Kruzenga als raadslid.

'Die basis is te broos om hier aan mee te willen en kunnen werken', schrijft fractievoorzitter Hans Haze. Hij wijst onder meer op het feit dat Kruzenga als raadslid maandenlang afwezig was in de gemeenteraad van Midden-Groningen.

Daarnaast denkt Haze dat het niet verstandig is om op dit moment te eisen dat de gaswinning naar nul moet worden teruggeschroefd. 'Als je de gaskraan nu dichtdraait, ligt de Nederlandse economie op zijn gat en wordt het koud in de Nederlandse huizen. Wel zeggen wij: verlaag de winning morgen nog tot twaalf miljard kuub op jaarbasis, en ga uiteindelijk terug naar nul.'

Raadsleden van GroenLinks overwegen wel sterk om hun handtekeningen onder de voorlopige voorzieningsaanvraag te zetten. 'Je moet alles aangrijpen wat je kunt doen om het tij te keren. Als het politiek-bestuurlijk niet lukt, dan maar via de rechter', zegt fractievoorzitter Mariët Bosman.

Kruzenga gaat ervan uit dat de zitting in januari plaatsvindt en dat de uitspraak binnen een paar weken volgt. Of dat lukt, kan de woordvoerder van de Raad van State nog niet zeggen. 'Het is in elk geval niet in de eerste week van januari, er gaat nog wel een aantal weken overheen.'

Het is niet de eerste keer dat er een voorlopige voorziening wordt aangevraagd rond een gasbesluit. In 2015 besloot de Raad van State in een voorlopige voorziening nog dat er 'alleen gas in en rond Loppersum mocht worden gewonnen als dat op andere locaties niet meer mogelijk is én als dat vanuit het oogpunt van leveringszekerheid noodzakelijk is'.

De Raad van State zag destijds geen aanleiding om gaswinning uit het Groningenveld geheel stop te zetten.