Door de mand: Kees Vlietstra presteert onder druk

© RTV Noord
De excellerende sportcoach. Onder die noemer organiseerde NLCoach eind vorig jaar het Nationaal Coach Congres. Hoofdgast was bondscoach Ronald Koeman, die voor een zaal met zo'n 600 coaches op een verhoogd podium werd geïnterviewd.
Koeman sprak op zijn manier gepassioneerd over het coachvak. Niet heel veel nieuws, maar toch interessant. Na een kwartiertje dwaalden desondanks mijn gedachten af. We zaten aan lange tafels, zoals in de bierhallen bij het Oktoberfest in Duitsland.
Ik bestelde een pitcher bij een langslopende mejuffrouw. Macht der gewoonte. Mejuffrouw keek me vernietigend aan. Bleek een verlate badmintoncoach te zijn, die op zoek was naar een plekje in de zaal. Naast me was nog een plekje vrij. Mejuffrouw liep door. 
Focus terug naar Koeman. Die sprak inmiddels over de wetenschappelijke ondersteuning bij Oranje. Moest praktisch zijn. Al die informatie - Koeman gebruikte steevast het woord 'data's' als niet bestaande overtreffende meervoudsvorm van data - moet Oranje uiteindelijk naar de top brengen. Daar in die zaal op Papendal, eind vorig jaar, wist ik het zeker. Koeman is verbaal de nieuwe Cruijff. We worden Europees Kampioen. Door de data's. 
Na de data's van Koeman was het tijd voor de workshops. Heel bewust had ik gekozen voor Nico van Yperen, hoogleraar Sportpsychologie RUG Groningen. Titel van zijn workshop was 'Presteren onder druk: Inzichten uit wetenschap en praktijk'
Na grondige zelfstudie was ik er wel uit. 2019 moet mijn jaar gaan worden en dan is het noodzakelijk om te leveren als het erop aankomt. Presteren onder druk. Als het moet. Uiteraard beroepshalve als coach, maar stiekem toch ook een beetje als fanatieke pubquizkandidaat.
Met een groepje vrienden hadden we ons namelijk ingeschreven voor de jaarlijkse sportquiz van Dagblad van het Noorden. Voor de winst, niet voor de leuk. En ook al zal ik naar de buitenwacht altijd het credo uitdragen dat mijn levensgeluk niet afhangt van winst of verlies; u weet inmiddels wel beter. 
Om te winnen had ik de data's uit de workshop van professor Nico nodig. Presteren onder druk. Dat viel even tegen. Na wat sheets over mentale training, liet professor Nico ons in groepjes uiteengaan om ervaringen uit te wisselen. Ik kwam in een groepje met oud-voetbalscheidsrechter Mario van der Ende, Foppe de Haan, Marianne Timmer en een beachvolleybalcoach waarvan de naam mij is ontschoten omdat ik bij het voorstellen nog met open bek naar Marianne Timmer aan kijken was.
Mario en Foppe vertelden hartstikke smeuïg over hun piekmomenten. Timmertje Timmertje was chagrijnig. Ze vond het maar belachelijk dat professor Nico deze werkvorm had gekozen. 'Ik kom hier niet voor míjn verhaal. Die Nico moet gewoon zeggen hoe ik moet presteren onder druk.' In gedachten zag ik Marianne naar Olympisch goud knallen in Nagano en Turijn. 'Ja', vulde ik stoer aan. 'Data's hebben we nodig. Data's.' Marianne keek me niet aan. Weer niet gepresteerd onder druk. 
Wat ik uiteindelijk wel heb onthouden van professor Nico is dat een goede voorbereiding enorm kan helpen om te presteren onder druk. In de aanloop naar de sportquiz van afgelopen vrijdag heb ik me dan ook als een monnik opgesloten en alle sportjaaroverzichten teruggekeken, naslagwerken doorgespit, sportdocumentaires versneld afgedraaid, uitslagenlijsten van alle Groninger sportclubs in mijn kop gestampt, ezelsbruggetjes verzonnen voor de rondetijden van Daniëlle Bekkering op de Weissensee en alle olympische tijden van Marianne Timmer op mijn onderarm laten tatoeëren door Tattoo Willem in de Haddingestraat. Ja, ik was er wel klaar voor. Ik wel. 
Vrijdagavond, skybox Euroborg. Met een 'Hé Barend, doe je wel mee?' begroette ik de FC Groningen-analist van RTV Noord, Barend Beltman. We omhelsden elkaar. 'Gelukkig nieuwjaar pik', fluisterde hij me in mijn oor. Mijn hoofd lag op zijn schouder. Bloemetjesoverhemd, mooi. 
De sportquiz van Dagblad van het Noorden onder leiding van de rappe Thijs de Jong was een feestje. Onze teamcaptain, hockeycoach Joost van Geel (Joost van Gaal onder intimi), had ook nog twee jonge secondanten meegebracht. Onze denktank. Na de eerste ronde stonden we met ons team, De Vader, de Zoon en de Heilige Geest, keurig op de eerste plek. Dat moest gevierd worden vond Barend en bestelde een pitcher bij een mejuffrouw, die hij uiteraard weer kende. Binnen twee minuten hadden we een kannetje bier voor ons staan. Presteren onder druk. 
Enfin, we eindigden na tien ronden en net zoveel pitchers op plaats 15. Oorzakelijk verband? Hoe dan ook weer niet geleverd. Toch een mooie avond. Hoogtepunt was een 'Petje Op Petje Af'-intermezzo. Vriend Jillis van Helpman haalde, net als vorig jaar, de finale. Toen ging het fout bij een vraag over gemengd curling.
Dit jaar had Jillis de winst voor het grijpen. Hij mocht als tweede antwoorden op een benaderingsvraag die hij precies wist. Dacht hij. Gezeten in de zaal zag ik hem staan. Vriend Jillis van Helpman. Anekdote man. Hij straalde, hij ging winnen. Hij wist het zeker. Vlak voordat Jillis mocht antwoorden dacht ik aan een verhaal overPim Doesburg. 
'Lang geleden, ergens eind jaren 60, speelde Ajax een thuiswedstrijd in De Meer tegen Sparta. Ajax was in die tijd thuis onverslaanbaar en kon beschikken over een prachtige voorhoede met Keizer, Cruijff en Swart. Maar die middag liep het niet naar wens. Het stond diep in de tweede helft nog steeds 1-1 en dat was voornamelijk te danken aan voortreffelijk keeperswerk van Pim Doesburg.
Piet Keizer probeert het dan met een schot van afstand, maar de bal gaat rakelings over. Doeltrap. Als door een adder gebeten rent Doesburg naar de scheidsrechter en maakt duidelijk de bal te hebben geraakt. Weer een redding dus en een hoekschop. De scheidsrechter gaat erin mee en geeft de corner. En inderdaad, Ajax scoort daaruit de winnende treffer. Doesburg wordt door het hele stadion uitgelachen en zijn ploeggenoten kijken hem niet meer aan.' (*)Te grote geldingsdrang. 
Terug naar Jillis van Helpman. Toen hij bij de benaderingsvraag (hoeveel gele kaarten werden er bij het WK voetbal in Rusland getrokken) als tweede mocht antwoorden - zijn mede-finalist zei 218 - antwoordde hij in plaats van op zeker te spelen door 219 te zeggen, met een big smile: '220'. Hij wist het zeker. Toch was het fout. Goede antwoord 219. Ergo: barrage en uiteindelijk weer een tweede plaats. Te grote geldingsdrang. Presteren onder druk, blijft een dingetje. 
Laatste data's: Sportquiz DvhN, vrijdag 3 januari 2020. U bent van harte welkom. Er zijn nog (enkele) kaarten. 
(*) Leo Driessen RTL