Containerramp 'geluk bij een ongeluk' voor afvalonderzoekers
Onderzoekers van Rijkswaterstaat gaan bestaand onderzoek naar zwerfafval in de Waddenzee uitbreiden vanwege de containerramp met het vrachtschip MSC Zoë.
'Het onderzoek moet nog wel vorm krijgen', zegt oud-hoogleraar kustecologie en onderzoeker van Rijkswaterstaat, Gerard Janssen.
'Dit kan misschien wel tien, vijftien jaar duren. We hebben al een jaarlijkse monitor van het zwerfvuil langs de Waddenkust, maar dat gaat over het grotere afval. Nu richten wij ons op het minuscule.'
Microplastics
De nasleep van de containerramp wordt steeds meer zichtbaar. 291 zeecontainers van MSC Zoë vielen in de Waddenzee, met alle gevolgen van dien.
Het grote zwerfafval kan veelal worden opgeruimd, maar kleine deeltjes piepschuim en microplastics zijn vrijwel onmogelijk te verwijderen uit de natuur. Juist hier gaat het nieuwe onderzoek van Rijkswaterstaat zich op richten.
Deze ramp biedt kansen
Geen handvatten
Volgens Janssen zijn er tot nu toe geen internationale standaarden gevormd voor onderzoeken na rampen zoals deze. 'We zullen samen met andere onderzoekspartijen moeten zoeken naar manieren hoe we het microplastic in kaart gaan brengen. En dat is compleet nieuw.'
'We weten hoe we microplastics kunnen terugvinden in organismen', legt Janssen uit. 'Maar op grote schaal weten we te weinig. We willen beter in kaart brengen wat deze vormen van vervuiling betekenen voor verschillende populaties in de Waddenzee.'
Rommel op het strand van Schiermonnikoog - Foto: RTV Noord
Monsters
De wetenschappers voeren het onderzoek op meerdere plekken, zoals Rottumerplaat, uit en schatten op basis van die informatie in wat de gevolgen zijn voor het complete Waddengebied.
Er worden monsters genomen van het zand, maar ook strandvlooien, mosselen en vogels zullen worden bestudeerd. 'We zullen bekijken of we bijvoorbeeld plasticbolletjes terugvinden in de maag', zegt Janssen.
Het is volgens hem lastig te zeggen wanneer de eerste resultaten bekend worden. 'Het plastic gaat nauwelijks uit het systeem, maar in de loop van de tijd wordt het misschien wel minder beschikbaar voor organismen. We weten simpelweg nog niet wanneer we weer terug zijn bij de status quo van vóór de ramp.'
Ieder nadeel heeft zijn voordeel
Een ramp zoals deze komt, hoe cru het ook klinkt, voor wetenschappers zoals Janssen wel goed uit.
'Het is een geluk bij een ongeluk kun je wel zeggen. Als je iets onderzoekt wat haast niet aanwezig is, dan word je werk een stuk moeilijker. Als plastic zoals nu in groten getale aanwezig is, dan is het veel makkelijker. Deze ramp biedt kansen.'
