Column: Eerlijk duurt het langst

Als de TCMG haar naam eer aan wil doen en inderdaad 'tijdelijk' wil zijn, dan mag dat ook wel, want met het almaar voller lopende stuwmeer van inmiddels ruim 16.000 onafgehandelde schades, lag een eeuwige commissie in het verschiet. Niet dat de TCMG daar wat aan kan doen, want die moet een vuistdik schadeprotocol hanteren. Dat geeft antwoord op de schijnbaar eenvoudige vraag wat te doen als bijvoorbeeld een inwoner van Kantens zich meldt met een scheur in zijn muur 'die er eerder nog niet zat'. Of als een gelukszoeker uit Ter Apel, ver buiten het aardbevingsgebied, beweert dat zijn dak ineens lekt. 'Ik weet zeker dat het door een aardbeving komt.'

Omdat we in Nederland een rechtsstaat hebben, met hier en daar een banaan, staat eerlijkheid altijd voorop in deze procedures. Het leven zelf is al oneerlijk genoeg, dus burgers moeten de garantie hebben dat althans de overheid niemand meer of minder geeft dan waar hij recht op heeft. Instanties, ambtenaren en tijdelijke commissies krijgen buikpijn en slapeloze nachten bij de gedachte alleen al dat iemand misschien een paar tientjes te veel krijgt voor een scheur in zijn plafond die misschien niet eens door een aardbeving veroorzaakt is. Of nog erger, dat de aannemer de schade wel érg serieus aanpakt en ook nog even de keuken opnieuw stuukt.

Nee, het moet allemaal zorgvuldig en bovenal éérlijk. Daarom kijkt er ook bij de kleinste schademelding een batterij deskundigen mee, die erover nadenken, vergaderen, gegevens verzamelen, desnoods nog wat extra expertise inhuren, alles nog eens rustig controleren en tenslotte tot twee cijfers achter de komma bepalen wat het scheurtje mag kosten. Wie dacht dat het gekneiter afgelopen zou zijn nu de NAM zich er niet meer mee mag bemoeien, kwam bedrogen uit.

Natuurlijk, het is niet eerlijk als een laffe profiteur uit Leek met een vals lachje een paar duizend euro vangt voor een scheur in de schuur waar hij zelf met zijn zatte kop tegenaan was gereden. Of als een misselijk ventje uit Zeerijp een verzakte badkamervloer claimt die hij al eerder vergoed had gekregen. Maar de prijs die we betalen om dit soort misstanden te voorkomen is wel erg hoog. Een gemiddelde huis- tuin en keukenschade, de bulk van de gevallen, kost zo'n 3500 euro en met pakweg 20.000 van zulke schades beloopt dat 70 miljoen euro. De TCMG heeft al enkele tientallen miljoenen gekost en is niet zo tijdelijk dat het daarbij blijft. Het is niet denkbeeldig dat deze kosten een veelvoud bedragen van de uitgekeerde schade. En behalve geld kost deze keuze voor honderd procent eerlijkheid ook nog eens veel tijd.

De schadeafhandeling kan veel sneller en goedkoper als we niet bang zijn dat de buren misschien iets krijgen waar ze geen recht op hebben. De TCMG kan ook tegen Groningers binnen die zes kilometer van de contourenlijn zeggen: 'Maak een foto, bel een aannemer, maak na de reparatie weer een foto, stuur de rekening maar door en wij betalen tot 5000 euro. En we controleren steekproefsgewijs.'
Want men zegt wel: 'Eerlijk duurt het langst', maar voor velen van ons duurt dat te lang.