Deze dag: pas op, vallend ijs!
9 februari 2019, 20:00 • 2 minuten leestijd
Er speelden zich mysterieuze zaken af in de Groninger atmosfeer, dat kon bijna niet anders. Op dezelfde dag waren in Veendam, Groningen en Haren klompen ijs gevonden die schijnbaar uit de lucht waren komen vallen. Het gebeurde op deze dag in de geschiedenis, 9 februari 2000.
Zoals dat gebruikelijk is bij onverklaarbare fenomenen, wordt de wetenschap ingeschakeld. Theo Jurriens is sterrenkundige en weet veel van allerlei fenomenen die zich (ver) boven ons hoofd afspelen. Als ik hem bel en vertel dat ik een stukje schrijf over 9 februari 2000, zegt hij zonder een seconde te aarzelen: 'Vallend ijs!'
Het fenomeen heeft hem sindsdien niet meer losgelaten. Als rechtgeaard wetenschappper houdt hij sinds die dag nauwgezet bij, waar en wanneer zich dit verschijnsel voordoet. Bij het KNMI verwijzen ze mensen die een brok bevroren water ergens aantreffen meteen naar het 'Meldpunt Vallend IJs'. Het fenomeen doet zich zo'n tien keer per jaar voor.
Terug naar die dag in Groningen. De week ervoor zijn er in kranten diverse meldingen van mysterieuze vallende brokken ijs beschreven, die in Spanje en Italië waren gevonden. De verhalen hebben een scholier van het Maartenscollege in Haren kennelijk geïnspireerd tot een grap, die al snel wordt ontmaskerd: de klomp heeft letterlijk iets teveel de vorm van een broodtrommeltje.
In Veendam is de herkomst minder makkelijk vast te stellen. De klomp ijs heeft via het dak van een woning, waarbij een dakpan is beschadigd, de grond bereikt. Het is een serieuze aanwijzing dat het ijs van grote hoogte afkomstig is. Een vliegtuig is dan ook de meest waarschijnlijke bron.
IJsvorming afkomstig van een vliegtuigvleugel, of bevroren water uit een vliegtuigtoilet zijn vaak verantwoordelijk voor 'vallend ijs'. En uiteraard speelt de menselijke factor een grote rol. Behalve bij het brok ijs in Haren, lijkt ook de vondst in Groningen een studentengrap.
Het overgrote deel van de vondsten is dan ook mensenwerk: 'tachtig tot negentig procent', aldus Theo Jurriens. Zo verraadde het typische rasterwerk van een Zanussivrieskist in 2003 het handwerk van een grappenmaker, die kriskras door Nederland grote brokken ijs achter liet. Na analyse van het smeltwater bleek de herkomst: Gronings leidingwater.
Het vallend ijs was in navolging van het buitenland ook even nieuws in Groningen. Opzienbarend nieuws, dat dankzij de koele analyse van wetenschapper Theo Jurriens al snel tot de juiste proporties werd teruggebracht. Het gebeurde op deze dag in de geschiedenis, 9 februari 2000.
