Langdurig daklozen: eerst een huis, daarna pas werken aan problemen

Een dakloze in de stad Groningen
Een dakloze in de stad Groningen © Jos Schuurman/FPS
Het project Mien Aigen Hoes wil dit jaar zeven langdurig daklozen een dak boven hun hoofd geven via de Housing First-methode. Hierbij is het toewijzen van een huurwoning de eerste stap in hun traject.
'Het hele systeem binnen de opvang is erop ingericht dat je eerst moet laten zien dat je het kúnt, voordat je een kans krijgt op een woning', legt Dieuwertje de Jong van de Landelijke Instelling voor Maatschappelijke Ondersteuning en Rehabilitatie (LIMOR), waarbinnen het project draait.

'Ik wil gewoon een huis'

De langdurig daklozen waar De Jong op doelt zijn mensen die niet passen in groepsopvang of begeleid wonen. Hun enige optie is in dat geval een leven op straat. 'Wij horen al jaren: ik wil gewoon een huis. En voor de rest willen ze niet zoveel. Ze willen misschien wel met rust worden gelaten.'
'Of ze denken: als ik een huis heb, dan pas kan ik mijn leven leiden. En tot die tijd wil ik niet met mijn verslaving aan de gang, naar een kliniek of volgepropt worden met medicatie.'

Methode werkt

Uit onderzoek van de universiteit van Nijmegen blijkt dat het eerst plaatsen van een langdurig dakloze in een huurwoning in tachtig procent van de gevallen goed werkt.
We laten we de cliënt de baas zijn; zeg maar, wat wil je?
Dieuwertje de Jong - Teamleider Housing First
'Na jarenlang in de overlevingsstand raken ze weer gewend aan het hebben van een huis en gaan daar hun leven leiden. Het lukt hen om daar een thuis van te maken en zich daar prettig te voelen.'
'Het is een groep waarbij de basis al hartstikke lastig is. Om elke dag je huis schoon te maken en een sociaal leven op te bouwen. Maar je ziet ook dat een bepaalde groep zich bij ons inzet als vrijwilliger.'
In 2018 kregen vier langdurig werklozen in de stad Groningen dankzij het project een dak boven hun hoofd. 'Ik hoop dat dit concept kan groeien, ook buiten de stad', zegt Dieuwertje de Jong. 'Daar zien we mensen die hoppen van adres naar adres en een woning niet voor elkaar krijgen.'

Intensieve begeleiding

Eenmaal in een huurwoning worden de voormalig daklozen intensief begeleid, zonder dat er keuzes voor hen worden gemaakt. 'We laten we de cliënt de baas zijn: zeg maar, wat wil je? Die keuzes zijn al heel lastig. De eerste maanden in zo'n woning moet iemand zijn draai vinden. Er is daarvoor heel wat gebeurd.'

'Huur betalen en geen overlast veroorzaken'

Ook worden de voormalig daklozen voorbereid op eventuele scheve gezichten vanuit de buurt, want 'oe, die is wel anders dan de rest', ligt op de loer volgens De Jong.
'We proberen dan ook met de cliënt na te denken hoe hij het wil aanpakken, om ze bewust te laten zijn dat er wat ogen op ze zijn gericht. Maar voor iedereen die een woning huurt, dus ook bij Housing First, geldt: je moet je huur betalen een geen overlast veroorzaken.'