Politie door het stof over Code Rood: 'Wapenstok tegen zittende mensen had niet gemoeten'

De politie vindt het gebruik van de lange wapenstok tegen zittende mensen tijdens de klimaatactie van Code Rood 'buitenproportioneel'. Ook het gebruik van een blusmiddel tegen de actievoerders was volgens de politie onrechtmatig.
Dat stelt de politie in een evaluatie van het politieoptreden tijdens de actie in augustus vorig jaar. Toen werd een paar dagen in Farmsum het tankenpark van de NAM geblokkeerd.

Duidelijke afspraken

Het gebruik van de wapenstok om actievoerders weg te krijgen bij het hek van dat tankenpark is volgens de politie deels wel rechtmatig.
'Er was duidelijk afgesproken waar gedemonstreerd mocht worden. De mensen mochten niet bij de hekken komen', zegt Susanne Huijing, sectorhoofd Groningen Ommelanden bij de politie.
De politie wilde voorkomen dat mensen over de hekken zouden klimmen of spandoeken zouden ophangen zodat ze ongemerkt een gat in het hek konden knippen. 'Die ervaring hebben wij bij eerdere acties meegemaakt. Zoals bij de kolencentrale in Amsterdam', zegt Huijing. 'Daar ging een groep actievoerders het terrein op en richtte daar veel schade aan.'

'We hadden ze ook op kunnen tillen'

Om de actievoerders bij de hekken weg te houden, trekken agenten de lange wapenstok en delen klappen uit. Huijing: 'Er is vier keer in het Nederlands en vier keer in het Engels gewaarschuwd dat dat ze niet bij de hekken mochten komen.' 
Daarna gaat een groep demonstranten tegen de hekken zitten die vervolgens ook worden geslagen met de wapenstok. 'Daarvan zeggen wij achteraf, dat had niet zo gemoeten. Je gaat slaan op mensen die gaan zitten. Je kan je afvragen of dat dan wel effectief is. We hadden ze ook kunnen op kunnen tillen', zegt Huijing

Nevelspray

Diezelfde avond gebruikte de politie ook een nevelspray om de actievoerders op afstand te krijgen. Dit blusmiddel had niet gebruikt mogen worden, omdat het geen geweldsmiddel is.
Waarom het dan toch gebruikt is? 'Het was voorhanden, maar wij waren onvoldoende op de hoogte dat het gebruikt zou kunnen worden. We wisten op dat moment ook niet precies wat het was.' De nevelspray is volgens Huijing op eigen initiatief van een aantal agenten gebruikt.
Het gebruiken van geweld is volgens de politie getoetst. Met de betrokken agenten is gesproken, maar er zijn geen sancties opgelegd.

Amsweer

Ook bij de NAM-locatie Amsweer is door de politie geweld gebruikt in die week. Dat kwam door een communicatiefout in de aansturing. Volgens Huijing is de agenten verteld dat de actievoerders niet op het NAM-terrein mochten komen.
Formeel begint het NAM-terrein al met een weg. Agenten traden daarom op. Maar eigenlijk was bedoeld dat de actievoerders de hekken van het NAM-terrein niet over mochten.

Toch tevreden

De politie kijkt over het algemeen toch tevreden terug op de actieweek. 'Als we terugkijken, hebben we wel alle doelstellingen bereikt', zegt Huijing. 'De mensen hebben een kans gehad om te demonstreren en we hebben de veiligheid en het bedrijfsbelang kunnen waarborgen. Maar dus wel met die eerdere kanttekeningen.'
In totaal zijn er twaalf klachten ingediend bij de politie over de actie. Die gaan met name over de grote aanwezigheid van de politie en het gebruik van geweld. Met tien van hen heeft de politie gesproken. De klagers krijgen vrijdag per brief een terugkoppeling op de klacht.

Les geleerd

Met name op het gebied van de grootschalige aanwezigheid van de politie is een les geleerd, zegt Huijing. 'Wij kijken altijd hoe en wanneer we moeten opschalen, maar soms kun je ook eerder afschalen. Dat had hier moeten gebeuren en daar hebben we van geleerd.'