Column: Kip zonder kop
Opa en oma woonden in een wit huisje met een rieten dak aan het einde van een brede laan. Achter het huis een groot duivenhok, een waslijn en tegen het schuurtje een kippenhok en kippenren afgezet met gaas.
Als mijn oma haar haar waste met het water uit de regenton, stond opa een tinnen beker met vogelzaad te schudden bij het duivenhok. 'Koere', koere, koere', riep hij in de lucht - al schuddend - met een lief stemmetje.
Opa had een gebruind gelaat met daarop een goeiige uitdrukking. Met zijn wit, achterover gekamd haar en bakkebaarden zag hij eruit als een echte opa. Het ritmisch geluid van het zaad in de tinnen beker en zijn geroep had immer effect.
Uit het niets kwamen de duiven aangevlogen en was het op en rond het duivenhok een gefladder en gekoer van jewelste.
Via het houten trapje verdween opa in het duivenhok om zijn duiven te koesteren en te voederen. Opa was gek met zijn postduiven. Als er eentje gewonnen had, hing er een euforische stemming onder het rieten dak.
Van de kippen moest opa niets hebben. Nu ik erover nadenk, was het eerder andersom. Als opa in de buurt kwam van de kippenren, vlogen de kippen paniekerig kakelend tegen het gaas omhoog of over het kippentrapje het kippenhok in. 'Politiek!', riep opa. 'Politiek!' om dan schamper lachend het huis binnen te gaan.
Dat opa een hekel had aan politiek kon je aan zijn lichaamstaal naadloos aflezen. Oma kwam met een gietijzeren emmer met water en de overgebleven aardappelen om de kippengemoederen te bedaren.
Als kleine rooie heb ik heel lang gedacht dat politiek een kippenziekte was. Nu bijna vijftig jaar later begrijp ik wel dat opa niets op had met politiek.
Het waren de roerige tijden van het Watergateschandaal van president Nixon in Amerika, Bloody Sunday in Ierland, de Rote Armee Fraktion in Duitsland en dichter bij huis de noodklokopstand met Fre Meis, over de zieltogende kartonindustrie in Oost-Groningen.
En kennelijk gaf opa de schuld van de ellende aan de politiek. Ik moet aan opa denken in deze roerige tijden van afbraak van ziekenhuizen, van strijd om windmolens en dan heb ik het nog niet over de gasellende.
Man, man, als je het omdraait heb je NAM. Eerst was er de NAM die een dikke kraan in de Slochter gasbel draaide en het gas er met miljarden kuubs en miljarden guldens, dollars en euro's tegelijk de grond uit joeg.
Iedereen blij. NAM voor de aandeelhouders, Vadertje Staat met een dik gevulde schatkist en wij, die het lekker warm hadden op de bank voor de tv.
Maar toen kwam de ellende. De bodem begon te protesteren tegen de ongebreidelde jacht naar gas, geld en gewin. De bodem begon te beven. Niet een beetje. Nee 3.6 bij Huizinge en toen hadden we die van 3.4 bij Zeerijp nog lang niet gehad.
Dat veroorzaakte scheuren in onze huizen, boerderijen en scholen en in ons behaaglijk gemoed. Sterker nog: wij werden boos. Boos op de NAM en de oliemaatschappijen, de grote veroorzakers van deze ellende. Maar de bazen van de NAM, altijd bezig met gas en gewin, begrepen het niet en of wilden het niet begrijpen. En wij werden nog bozer.
En ja toen kwam de politiek. Via gemeenten, provincie en media bereikten de boze Groningse signalen ook Den Haag. De Haagse bazen probeerden eerst met Henk Kamp wat te pappen, nathouden en sussen en toen dat niet echt meer lukte moest de NAM op een zijspoor komen te staan.
En daar kwam het CVW, het Centrum voor Veilig Wonen. De scheuren in Gronings gebouw en gemoed waren zo immens groot en veel dat het CVW verdronk in het gasmoeras van schades en vergoedingen.
Op het puntje van het CVW-gebouw dat nog boven het moeras uitstak, ontstond een mierenhoop van instanties, bedrijven, organisaties, belangenclubs, protesterende eenlingen, advocatenkantoren, schadebureaus, woordvoerders, journalisten, BN-ers, politici. En heel in de verte achter het moeras; de beschadigde Groninger.
Als redder des Gronings vaderland kwam Eric Wiebes op het toneel. De minister die na Zeerijp besloot dat de gaskraan stevig dicht moest en de NAM moest worden uitgerangeerd.
We zijn bijna een jaar verder. We hebben behalve een CVW, een NCG, TCMG, RVO, TCBB, CBS, SodM,onafhankelijk raadsman, Bevingskamer, arbiter Bodembeweging, commissie Bodemdaling, en dan heb ik er denk ik ook nog wel een paar vergeten.
Onlangs kwam minister Wiebes met het lumineuze idee voor een nieuw speciaal crisisteam.
Dit speciale crisisteam gaat de boel oplossen als al die instanties met afkortingen waar ik de betekenis niet van ken, het niet meer kunnen bolwerken. Intussen gaat de stapel Groningse schadeclaims richting 20.000.
Vlak voor Kerst, Pasen en Pinksteren en voor oma's verjaardag hingen er altijd een paar kippen uit het kippenhok aan de waslijn achter het witte huisje met het rieten dak.
De kippen hingen aan de waslijn met een strop om de keel. Opa pakte het kippenlijf in zijn grote handen, gaf een korte harde ruk waarna de kippen met gebroken nek voorgoed uitgekakeld waren.
Een keer was ik er getuige van dat het misging. Opa had die dag zijn goeiige blik ingeruild voor een chagrijnige. Bij de eerste de beste kip aan de waslijn trok hij met zijn grote handen iets te hard. De kop van de kip bleef hangen in de strop en het kippenlijf belandde op de grond.
Als door een wonder ging het kippenlijf op poten er lopend vandoor en botste een paar meter verder keihard tegen het duivenhok om bloedend te blijven liggen.
'Kijk', zei opa met vuur in de ogen. 'Dit is ware politiek. Als een kip zonder kop….'