'De maan is natuurlijk een prachtig fenomeen'

De supermaan, zoals deze in november 2016 aan de hemel stond.
De supermaan, zoals deze in november 2016 aan de hemel stond. © ANP
Vanavond is er een zogenaamde supermaan te zien, als het tenminste niet bewolkt is. De volle maan lijkt dan veel groter dan normaal. Ook is het maanlicht feller dan bij een gebruikelijke volle maan.
Sterrenkundige Theo Jurriens kijkt ernaar uit. 'Ik ga denk ik even een mooi plekje opzoeken, voor een mooie foto. Je moet er wel even wat moeite voor doen.'

Wat is een supermaan?

We spreken van een supermaan als het hemellichaam dichter bij de aarde staat dan een gemiddelde volle maan.
De afstand tussen de maan en de aarde verandert gedurende het jaar. Dat komt doordat de maan geen cirkelvormige, maar een elliptische baan om de aarde heeft. Gemiddeld is de afstand tussen de maan en de aarde 384.000 kilometer. Bij een supermaan staat de maan 'maar' 357.000 kilometer van ons vandaan.

'Een prachtig fenomeen'

'Het komt bijna elk jaar voor', zegt Jurriens. Zo zeldzaam als de bloedmaan van vorige maand is het dus niet, maar Jurriens kan er desondanks van genieten.
'De maan is natuurlijk een prachtig fenomeen. Ik raak zelfs een beetje opgewonden als ik de maan gewoon overdag zie, bij een mooie blauwe hemel. En zodra de maan boven de horizon staat, dan let ik wel even op.'

'Stoorzender aan de hemel'

Het mag dan een mooi plaatje zijn, astronomen staan niet te juichen bij een supermaan. 'Want er is gewoon een heleboel licht aan de hemel', zegt Jurriens.
'Als je bijvoorbeeld met een telescoop sterrenstelsels ver weg wilt zien en waarnemingen heel precies komen, dan is zo'n maan een stoorzender aan de hemel. Als een astronoom bij een professionele sterrenwacht tijd inplant, doet hij dat als er geen volle maan is. Die geeft dan te veel licht.'

Samenkomen bij volle maan

In de tijd dat er nog geen kunstlicht was, kwamen allerlei genootschappen samen bij volle maan, weet Jurriens. 'Omdat het makkelijker was om de weg naar huis terug te vinden. En omgekeerd. De inval van de Amerikanen in Koeweit en ook de laatste keer in Irak, vond plaats bij nieuwe maan. Want als je te veel maanlicht hebt, is bijvoorbeeld een nachtkijker veel te gevoelig. En dan zie je niks meer.'