Energietransitie bezorgt SodM extra werk

Zo heeft de instantie onder meer de veiligheid van waterstof, wind op zee, aardwarmte, CO2-opslag en de toepassing slimme gasmeters in zijn takenpakket.

In het Jaarplan 2019 van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) zegt directeur Theodor Kockelkoren: 'De energietransitie zorgt voor een ander gebruik van het gasnetwerk in Nederland. Er zal minder aardgas door de netwerken gaan stromen.'

'De verwachting bestaat dat steeds meer huishoudens gaan in de toekomst hun huizen verwarmen met bijvoorbeeld aardwarmte. Of door het gebruik van (hybride) warmtepompen. Daar staat tegenover dat meer groen gas getransporteerd zal worden. En er zijn experimenten met waterstof. Allemaal nieuwe initiatieven die zich wél veilig moeten ontwikkelen.'

Waterstof is bijvoorbeeld te gebruiken om 'elektriciteit in op te slaan', bijvoorbeeld bij overproductie van windmolens, of om via het huidige gasnet getransporteerd te worden.

Netbeheerders voeren hier al experimenten mee uit. SodM vindt dat het toezicht daarop goed geregeld moet worden. De instantie overlegt met de minister van Economische Zaken over het juridisch regelen van de bevoegdheden voor toezicht en handhaving.

Ook de opslag van energie ligt op het bordje van SodM. In Nederland worden al tientallen jaren stoffen in de ondergrond opgeslagen. Hierbij gaat het om acht locaties voor de opslag van aardgas, stikstof en gasolie.

Nieuwe vormen van opslag zijn: waterstof in zoutcavernes en de opslag van warmte in de vorm van heet warm water. Dit jaar voert SodM een project 'Ontwikkeling Toezichtkader Ondergrondse Opslag' uit.

De ontwikkeling van windenergie op zee valt in zoverre onder het SodM dat het toezicht houdt op de veiligheid van werknemers bij deze windmolens. In 2019 richt het toezicht zich op medische hulpverlening bij noodprocedures zoals brand of duikincidenten.

Een van de klassieke taken van SodM is toezicht op de gaswinning. Met de aanpassing van de Mijnbouwwet is de minister van EZ verantwoordelijk geworden voor het niveau van de gaswinning; NAM voert enkel nog uit. Het winningsniveau wordt hierbij bepaald door het niveau van de leveringszekerheid.

Deze verandering van verantwoordelijkheid betekent dat een deel van de zorgplicht eveneens overgaat op de minister. SodM toetst of de veiligheid voldoende geborgd is en adviseert de minister maatregelen te nemen als daar vanuit veiligheidsoverwegingen aanleiding voor is.

Er wordt in verschillende gemeenten gediscussieerd over de wenselijkheid van nieuwe of verlengde gaswinning. Burgers en gemeenten vragen zich af of ze dit nog wel willen.

SodM brengt met haar kennis en ervaring feiten naar deze discussies: welke risico's zijn verbonden aan de gaswinningsactiviteiten? Hoe groot zijn deze? Kunnen ze beheerst worden? Regelmatig is het antwoord: ja, dat kan, mits er voorwaarden aan de activiteiten worden verbonden.