Groninger Volkslied viert honderdste verjaardag: schrijf mee aan een nieuw couplet

© RTV Noord
Hoe moet een vierde couplet van het Grönnens Laid klinken? Daarvoor schrijven RTV Noord en het Centrum Groninger Taal & Cultuur een wedstrijd uit.
In april is het namelijk honderd jaar geleden dat het Grönnens Laid voor het eerst gepubliceerd werd.

Van Lauwerszee tot Dollard tou, van Drenthe tot aan't Wad

Voor de meeste Groningers is in ieder geval het begin van ons volkslied bekend. Maar dat is wel eens anders geweest. In de eerste decennia na het publiceren in april 1919, kenden maar weinig Groningers het volkslied.
'Niet zo vreemd', volgens Henk Scholte van het Centrum Groninger Taal & Cultuur (CGT&T) 'Het is een typisch voorbeeld van een lied, een gevoel dat van buiten naar binnen is gegaan.'
Wat Scholte bedoelt is dat het Gronings volkslied niet 'in', maar 'buiten' onze provincie is geschreven.

Doar gruit, doar bluit ain wonderlaand , rondom ain wondre stad.

Grönnens Laid is geschreven door Geert Teis, de schrijversnaam van Gerhard Willem Spitzen. Die werd in 1864 geboren in Stadskanaal en groeide op in de Kanaalstreek.
Maar na zijn opleiding aan de kweekschool werd hij leraar Nederlands en Duits en bracht zijn verdere leven grotendeels buiten onze provincie door. Zoals zoveel 'Grunnegers mit wìnst' werd hij lid van de culturele vereniging De Grönneger Sproak.
In het maandblad 'Groningen' publiceerde hij in april 1919 voor het eerst 'Grönnens Laid'. Een lied dat hij kort daarvoor geschreven had op muziek van Geert Roelof Jager. Een in Zaandam woonachtige, maar in Slochteren geboren Hoofdonderwijzer.

Ain Pronkjewail in golden raand is Grönnen, Stad en Ommelaand

Er waren al eerder Groninger volksliederen geschreven zoals door S. R. Oomkens in 1838. Maar dat was en Nederlandstalig én het werd 'te Stads' bevonden.
Geert Teis zijn Grönnens Laid werd in het begin vooral gezongen tijdens bijeenkomsten van de Groninger verenigingen buiten de provincie. In Groningen genoot het amper bekendheid.
Dat bleek bijvoorbeeld tijdens een radio-uitzending van de AVRO in 1937 . Men haalde een groep Friezen en Groningers naar Hilversum voor een programma over de noordelijke provincies. De Friezen zongen hartstochtelijk hun volkslied mee, maar bij het Grönnens laid bleef het pijnlijk stil…. de Groninger kenden het lied niet. Er was een promotiecampagne nodig om dat te veranderen.

Een vierde couplet

In 1939 schreef Geert Teis een vierde couplet voor het volkslied. Het werd gepubliceerd in de krant 'De Noord-Ooster', maar het werd nooit echt omarmd. In het licht van de geschiedenis is het ook een wat vreemde tekst..
Doar staait dat steveg in de rieg: Ain volk ...ain haart... ain Toal,
De Grunneger; Aaltemoal as ain,en...ain...veur aaltemoal.
Ain pronkjewail in golden raand etc etc
Volgens Henk Scholte was het Koningin Wilhelmina die er persoonlijk een stokje voor stak: 'Het was een couplet ingegeven door de tijdsgeest en stevig populistisch van karakter.'
Maar Geert Teis was als leraar Duits 'vooral een Germanist en geen Fascist', volgens Scholte. 'Teis moet gezien het verloop van de geschiedenis na 1939 dan ook flink spijt hebben gehad van de tekst.'

Wat is jouw vierde couplet?

Het vierde couplet in de vergetelheid geraakt, maar nu het lied zo meteen in april zijn 100ste verjaardag viert is het leuk om een nieuw vierde couplet te schrijven.
Daarom nodigen RTV Noord en het Centrum Groninger Taal & Cultuur jou uit: schrijf een nieuw vierde couplet voor het Groninger Volkslied en stuur het naar: volkslied@rtvnoord.nl. Hieronder het formulier invullen kan ook.
Een jury kiest het mooiste vers en vrijdag 22 maart, aan het einde van de Grunneger Week voeren we het live op in de Mediacentrale. Insturen kan tot donderdag 21 maart 18.00 uur.