CO2-belasting raakt tientallen noordelijke bedrijven in de portemonnee

De Groenvoerdrogerij Oldambt in Oostwold stookt gras droog met ovens die branden op kolen. Directeur Eelko Jan Duursema van de grasdrogerij ziet de bui al hangen. 'We betalen al een vermogen aan Europese CO2-rechten', moppert hij. Met de nieuwe nationale CO2-belasting drukt het kabinet 'de energie-intensieve industrie van de kaart', meent Duursema.

'Van stokslagen en straffen is nog nooit iemand beter geworden', reageert Duursema. 'Ik zou liever zien dat geld gaat naar ondersteuning en subsidiëring van maatregelen die CO2-uitstoot terugdringen.'

De grasdrogerij is een van de bedrijven die mogelijk extra zal worden aangeslagen. 'De eerste tweehonderd bedrijven, die kennen we wel', zegt Frans Alting van de Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta. 'We zijn zeer benieuwd naar de complete lijst.' Omdat de precieze invulling van de heffing nog moet gebeuren is bijvoorbeeld ook de hoogte ervan nog niet bekend.

Een 'verstandige CO2-heffing' noemt premier Rutte het. 'Het plan is erg politiek gekleurd', zegt Alting. 'Het is een politieke meesterzet waarmee de oppositie voor de verkiezingen de wind uit de zeilen wordt genomen. Pas over een paar weken kunnen we zeggen wat de effecten zullen zijn.' Dat geldt bijvoorbeeld ook voor hoe de pot met heffingsgeld weer verdeeld wordt over bedrijven die investeren in verduurzaming.

In december presenteerde de 'klimaattafel' van 26 regionale industrie- en energiebedrijven een plan in waarin allerlei maatregelen staan die de ondernemingen zelf willen nemen om bij te dragen aan het klimaatakkoord. Al die bedrijven zullen niettemin volgens Alting niet ontkomen aan de CO2-heffing.

Omdat er nogal wat energie-intensieve industrie in met name Delfzijl en de Eemshaven zit telt de regio verhoudingsgewijs veel stevige CO2-uitstoters. De RWE kolencentrale in de Eemshaven is zelfs het bedrijf met de hoogste CO2-emissie van het land. Ook bijvoorbeeld Nouryon (voorheen AkzoNobel), glasvezelproducent NEG in Westerbroek en SuikerUnie behoren tot de bedrijven die veel CO2 uitstoten.

Een van de bedrijven is Nedmag in Veendam. 'We moeten niet naar een systeem van alleen maar straffen, maar ook bedrijven belonen', vindt Nedmag-directeur Bert Jan Bruning. Donderdagmorgen zei VNO NCW-voorzitter Ton Schroor ook al dat hij meer ziet in beloning en stimulering van bedrijven die willen vergroenen.

Nedmag investeert komend jaar 4,5 miljoen euro in gebruik van biogas en start ook met een proef met waterstof als brandstof. Maatregelen waarmee de onderneming het gebruik van aardgas en dus ook de CO2-uitstoot terugdringt. Bruning: 'Dat zijn stevige investeringen. Waterstof is bijvoorbeeld meer dan vier keer zo duur als aardgas. Daar zouden we dan graag wat compensatie voor willen.'

Bruning vindt dat bedrijven investeringen in CO2-reducerende projecten af moeten kunnen trekken van de CO2-heffing die een bedrijf zou moeten betalen. Wanneer het kabinet bedrijven niet op een bepaalde manier tegemoet komt zal het geen draagvlak vinden voor de CO2-heffing, stelt Bruning.

Iets anders is dat een CO2-belasting ten koste gaat van de concurrentiepositie van bedrijven. Wanneer concurrerende bedrijven in andere EU-landen geen heffing hoeven te betalen zullen ze goedkoper kunnen produceren.

Nedmag zelf heeft daar volgens Bruning niet zoveel van te vrezen. Het bedrijf investeert al vrij stevig in CO2-vermindering en het maakt bovendien tamelijk unieke producten. Bruning: 'Wij staan sterk in onze schoenen. Maar ondernemingen die veel concurrentie in de EU hebben kunnen het hierdoor moeilijk krijgen. We moeten echt oppassen dat we de concurrentiepositie van die bedrijven niet schaden.'

Het Klimaattafelplan van de 26 energie-intensieve bedrijven in de Eemsdelta en Emmen laat volgens Bruning zien dat terugdringen van CO2-emissie ook allerlei kansen geeft. Tijdig investeren levert via nieuwe producten en processen een sterkere toekomstige positie op. 'Ik zie het als iets waar we met z'n allen de schouders onder moeten zetten. Als industrie hoeven we er niet bang voor te zijn.'