Kunnen omstanders van een aanslag zoals in Utrecht straks levens redden?

De initiatiefnemers van een training waarbij je leert een levensbedreigende bloeding te stoppen noemden vorig jaar de dreiging van zulke aanslagen als belangrijkste reden om de training op te zetten.

Vorige week in Utrecht was het raak: Gökmen T. doodde en verwondde passagiers in een sneltram.

Bij dit soort gebeurtenissen komt de eerste medische hulp op omstanders aan. Het opleidingsinstituut van het UMCG en het Acute Zorg Netwerk Noord-Nederland willen daarom dat iedereen weet hoe ze een slachtoffer met een grote bloeding kunnen helpen. In de training 'Stop de bloeding-red een leven' leren ze dat.

In Noord-Nederland belandden 129 mensen tussen 2016 en 2018 met een levensgevaarlijke bloeding in het ziekenhuis; dat betekent dat ze meer dan twintig procent van hun bloed hadden verloren.

Het grootste deel liep (58) de wond in een privésituatie op; verkeersongevallen (21), geweld (17), zelfmutilatie (15), bedrijfsongevallen (11) en sport (2) waren de andere oorzaken.

Volgens traumachirurg Roderick Wouters ligt het werkelijke aantal hoger, omdat degenen die buiten het ziekenhuis aan hun verwondingen zijn overleden niet worden meegerekend.

De eerste minuten na het ontstaan van de wond zijn cruciaal, zegt hij: 'Als ze beter het ziekenhuis inkomen, komen ze er ook beter weer uit.'

Ambulancediensten kunnen een kwartier op zich laten wachten; dan kan iemand al zijn doodgebloed. Bij aanslagen kan dit nog langer duren, waarschuwt cursusleider Monique Timmer, omdat ze pas komen als de situatie veilig is. Dan is de rol van omstanders dus nog belangrijker.

In de training leer je een tourniquet te gebruiken; een soort riem waarmee je een arm of been boven de wond kan afbinden. Een tasje met dit soort hulpmiddelen kost enkele tientallen euro's; de training zelf kost vijftig euro.

Docent Wim Grimberg doet een beroep op grote bedrijven en instellingen om als eerste het Stop de bloeding-pakket in te kopen.

De politie heeft de training al standaard opgenomen in de opleiding tot agent, maar het pakket ligt nog in vrijwel geen enkele politieauto.

De NS zou ook voorloper moeten zijn, vindt Grimberg. 'Wat is er op tegen dat de conducteur ook zoiets in de trein heeft.' Ook verwacht hij dat het over enkele jaren in de EHBO-dozen is opgenomen.

'Het zal langzamerhand in de samenleving gaan komen. Dat hebben we met de AED ook gezien. Die hebben nu ook een plaats in de maatschappij; dat zal met deze setjes ook gebeuren.'