Aardbevingsnieuws maart 2019: Provincie en gemeenten hebben geen grip op gasdossier

RTV Noord sprak tientallen ingewijden over het gasdossier
RTV Noord sprak tientallen ingewijden over het gasdossier © RTV Noord
Provincie en gemeente hebben totaal geen grip op het aardbevingsdossier, wees uitgebreid onderzoek van RTV Noord uit. Ook kregen bewoners van zo'n 500 woningen in Delfzijl te horen dat hun woning gesloopt wordt. Dat en meer was het aardbevingsnieuws in maart.

Onkunde en kinnesinne in gasdossier

Het provinciebestuur schiet tekort en de gemeenten doen niets anders dan elkaar vliegen afvangen. Het lukt de provincie en gemeenten niet om grip te krijgen op het aardbevingsdossier, waardoor de schadeafhandeling en de versterking de regio door de vingers glipt.
Dat is de conclusie van onderzoek met en naar de hoofdrolspelers in het gasdossier, dat RTV Noord hield. Bestuurders, ambtenaren en politici die dagelijks met de materie te maken hebben concluderen dat het Groningen ontbreekt aan bestuurskracht.
Tussen de provincie en de gemeenten, maar ook tussen de gemeenten onderling, is bovendien een gebrek aan vertrouwen. Iedereen weet het over het algemeen beter en vingerwijzen is aan de orde van de dag.
Commissaris van de Koning René Paas en gedeputeerde Eelco Eikenaar, die de gaswinning in zijn portefeuille heeft, krijgen stevige kritiek. 'De één wil het niet en de ander kan het niet', is de teneur. Paas laat via zijn woordvoerder weten niet inhoudelijk te willen reageren, Eikenaar doet dat wel.
'Ik zit hier niet om complimenten te ontvangen van welke bestuurder dan ook', zegt hij. 'Ik ben aangenomen om met hart en ziel voor Groningen op te komen. Het gasdossier vraagt een hele harde stijl, anders loopt Den Haag over je heen.'

Versterkingsoperatie wordt groter

De totale versterkingsopgave in het aardbevingsgebied wordt groter dan aanvankelijk gedacht. Er moeten in totaal zo'n drieduizend extra huizen worden geïnspecteerd en beoordeeld. Dat blijkt uit een nieuwe risicoanalyse.
'De uitkomsten laten zien dat er een groep gebouwen toegevoegd moet worden aan de lopende versterkingsopgave', zegt inspecteur-geraal Theodor Kockelkoren van het Staatstoezicht op de Mijnen. In totaal betekent het dat nu vijftienduizend huizen in het aardbevingsgebied geïnspecteerd moeten worden.

Geld voor Nationaal Programma Groningen

Alle aardbevingsgemeenten in onze provincie krijgen vijftien miljoen euro uit het Nationaal Programma Groningen. Dat is onderdeel van de zak met geld die de regio heeft gekregen ter compensatie voor alle aardgasellende. 
Wat gaan de gemeenten met dat geld doen? Onze verslaggevers zetten dat in dit overzicht op een rij. De gemeente Het Hogeland vindt dat inwoners mogen meebepalen waaraan het geld wordt uitgegeven.

Parlementaire enquête

Er moet een parlementaire enquête naar de gaswinning komen, maar niet op korte termijn. De Tweede Kamer neemt unaniem een motie aan die is ingediend door GroenLinks.
De motie voor zo'n parlementaire enquête, waar alle hoofdrolspelers onder ede kunnen worden verhoord over hun beslissingen omtrent de gaswinning in Groningen, lag al een paar maanden klaar.
Maar om de volledige steun van de Tweede Kamer te krijgen, werd hij aangepast. Zo is nu nadrukkelijk toegevoegd dat de parlementaire enquête pas gehouden moet worden als de schadeafhandeling en de versterking goed op gang zijn gekomen.
Burgemeester Peter den Oudsten van Groningen ziet het zitten. 'Van mij mag de parlementaire enquête morgen beginnen', zegt hij.

Zorg in bevingsgebied

De GGD maakt zich er sterk voor dat aardbevingsgemeenten zorg dragen voor inwoners die mentale klachten overhouden aan de gevolgen van gaswinning. Dat staat in een rapport.
Volgens de GGD, die denkt dat de hele aanpak jaarlijks acht miljoen kost, moeten inwoners onder meer emotioneel ondersteund worden en praktische hulp krijgen als ze niet weten waar ze moeten zijn. Als iemand meer hulp nodig heeft, moet er bovendien goed doorverwezen kunnen worden.
Jos Rietveld, Directeur Publieke Gezondheid Groningen, denkt dat het niet eenvoudig wordt om te achterhalen wie er hulp nodig heeft omdat Groningers met mentale klachten niet snel langs de dokter gaan.
Ook werd in maart bekend dat er 331 miljoen euro wordt geïnvesteerd in nieuwe zorggebouwen in de aardbevingsregio. Het geld is afkomstig van het Rijk, maar ook van lokale zorgaanbieders.
In het zogeheten Groninger Zorgakkoord staat dat 48 zorglocaties worden versterkt. Op twintig locaties is er sprake van nieuwbouw en op negen locaties komen nieuwe zorgvoorzieningen.
Met het plan moeten twee vliegen in één klap worden geslagen: het bevingsgebied én de zorg worden versterkt. Het ministerie van VWS stelt zich garant voor 138 miljoen euro. De zorgaanbieders dragen 153 miljoen euro bij. Uit het Nationaal Programma Groningen (NPG) komt veertig miljoen euro.

Sloop en versterking Delfzijl

386 huurwoningen en 141 koopwoningen in de Delfzijlster Zandplatenbuurt gaan tegen de vlakte vanwege aardbevingsschade. Daarna worden ze weer herbouwd. Dat kregen bewoners uit deze wijk zaterdag 30 maart te horen tijdens een versterkingsbijeenkomst.
De bewoners van deze buurt zaten lange tijd in onzekerheid, want de woningen werden twee jaar geleden al geïnspecteerd en een jaar later volgde versterkingsadvies. Sindsdien was het wachten op een akkoord met het Rijk over het geld.
Voor veel bewoners kwam het nieuws als donderslag bij heldere hemel. 'We wonen hier heel fijn in een leuke buurt. Hier is sociale cohesie, dat ben je straks kwijt. Ik heb er geen woorden voor', zegt de één. 'Mijn buren en ik willen graag naast elkaar blijven wonen. Kan dat straks nog wel?', zegt een ander.
Wim Baas, één van de gezichten van Belangenvereniging Versterking die inmiddels in de Zandplatenbuurt is opgericht, kan zich voorstellen dat het nieuws erin hakte voor buurtbewoners. Hij vermoedt dat er door de heropbouw van de buurt een nieuwe wijk zal ontstaan.

Ander aardbevingsnieuws:

Aardbevingen in maart 2019:

- 1 maart, 00:16, 1.6 in Toornwerd
- 2 maart, 12:37, 0.4 in Appingedam
- 4 maart, 16:11, 0.8 in Wagenborgen
- 12 maart, 00:00, 0.4 in 't Zandt
- 17 maart, 20:11, 0.8 in Kantens
- 29 maart, 14:37, 1.5 in Kantens
- 30 maart, 02:51, 0.5 in Appingedam