Defensie: 'We zijn vergeten nog een keer het KNMI te bellen' (update)

De commotie na de 'aardbeving' ten noorden van Schiermonnikoog blijkt het gevolg van een misverstand tussen het ministerie van Defensie en het KNMI.
'Het komt geregeld voor dat we explosieven tot ontploffing brengen', zegt woordvoerder Paul Middelberg van Defensie. 'Als die zwaarder zijn dan honderd kilo, bellen we vooraf het KNMI en geven we het tijdstip van de ontploffing door. Naderhand bellen we ze nog een keer om door te geven dat het explosief tot ontploffing is gebracht.'

Telefoontje vergeten

'Als de seismometers van het KNMI tussen die twee tijdstippen uitslaan, dan weten ze dat wij het waren en dat er dus geen aardbeving was', legt Middelberg uit. 'Maar dat laatste telefoontje zijn we in dit geval vergeten te plegen. Toen we dat alsnog deden, was het al te laat. Het KNMI had toen al naar buiten gebracht dat het om een aardbeving ging.'
Het KNMI heeft dat inmiddels rechtgezet. De Defensiewoordvoerder kan niet zeggen waardoor het tweede telefoontje in dit geval te laat kwam.
De explosie werd geregistreerd als beving. Foto: KNMI

Drie kilometer

Het KNMI had al vrij snel in de gaten dat het niet om een aardbeving ging, zegt seismoloog Läslo Evers. 'Het is standaard dat wij binnen enkele minuten na een beving een eerste (geautomatiseerd, red.) bericht naar buiten brengen. Toen we het gingen nakijken, zagen we direct dat het niet om een aardbeving, maar om een explosie ging.'
'Aardbevingen vinden hier normaal gesproken op een diepte van drie kilometer in de aardkorst plaats. In dit geval is de diepte nul. Op de zeebodem dus', legt Evers uit. 'De trillingen zijn vervolgens door de bodem naar het vasteland gegaan. Daar heeft ons hele Groninger meetnetwerk ze opgepikt. Dan lijkt het een aardbeving, maar dat is dus in dit geval niet zo.'

Twee explosieven

Op de zeebodem bij Schiermonnikoog zijn woensdag twee explosieven tot ontploffing gebracht. Volgens Defensiewoordvoerder Middelberg zat er tweeënhalf uur tussen de twee explosies.
Om wat voor explosieven het precies gaat, weet hij niet. 'Er ligt daar van alles op de zeebodem, zowel uit de Eerste als de Tweede Wereldoorlog. Dat kunnen grote zeemijnen zijn, maar ook kleine stukken munitie.'

Zoektocht containers MSC Zoe

De explosieven werden gevonden tijdens de zoektocht naar de containers die begin dit jaar overboord zijn geslagen bij het vrachtschip MSC Zoe, aldus Middelberg.
Tijdens het bergen van de containerresten zijn tot nu toe twee keer eerder explosieven boven water gekomen. 'We weten dat dat kan gebeuren', zegt woordvoerder Edwin de Feijter van Rijkswaterstaat, dat toezicht houdt op de bergingsactie. 'Als dat gebeurt, treden de voorgeschreven protocollen in werking en schakelen we Defensie in.'

'Het ging 1307 keer goed'

Woordvoerder Bernd Roelink van de Koninklijke Marine laat weten dat het ging om twee contactmijnen uit de Tweede Wereldoorog. Doordat er alleen al in de Noordzee nog ruim 30.000 van die bommen liggen, is de Marine druk aan het opruimen.
'Gemiddeld worden er twee keer per week explosieven tot ontploffing gebracht. Sinds 2015 deden we dat al 1308 keer. Daarvan ging het 1307 keer goed in de communicatie met het KNMI. Dit keer helaas niet.'
Update: Bericht is aangevuld met een reactie van de Marine.