Groningers en ministerie zijn het oneens over veiligheid

© Jos Schuurman/FPS
Wanneer is het veilig in Groningen? En welke definitie van veiligheid gebruik je om dat te bepalen? Die vragen stonden woensdagmiddag centraal tijdens de eerste zittingsdag van de Raad van State over het gasbesluit.
Een volledig antwoord is nog niet gegeven, maar het werd nogmaals bevestigd dat de Groningers en het ministerie van Economische Zaken er verschillend over denken.

Raad van State overtuigen

De inzet van de Groningers is om de hoogste bestuursrechter van ons land ervan te overtuigen dat het nog lang niet zo veilig is als minister Wiebes beweert. Bovendien hebben ze weinig vertrouwen dat dit op korte termijn verandert. Ze willen dat de rechter daarom besluit om de gaskraan per direct te beëindigen of de winning snel drastisch te verminderen.
In het oogpunt van Wiebes wordt het over een paar jaar, als de gaskraan eenmaal dicht is gedraaid, in Groningen net zo veilig als in de rest van het land. Doordat de afbouw van de gaswinning sneller gaat dan gepland, wordt het volgens hem ook al snel veiliger.

Aangepaste versterkingsoperatie

Voor het ministerie reden om de versterkingsoperatie aan te passen. Volgens de advocaat van de minister is die klus daardoor een stuk behapbaarder geworden. Ondanks dat benadrukt hij dat versterken nog steeds noodzakelijk is, omdat nog niet alle woningen aan de veiligheidsnorm voldoen.
Maar de Groningers vinden dat Wiebes nog te weinig rekening houdt met de veiligheid in onze provincie. De minister lijkt zich vooral te baseren op getallen en risicomodellen.
Voor gaswinningsgedupeerden is veiligheid meer dan een paar getallen en gaat het ook om de veiligheidsbeleving. En dat heeft niet alleen te maken de risico's die horen bij een zware aardbeving, maar ook met het gegeven of jongeren wel een onbezorgde toekomst tegemoet kunnen zien in het gaswinningsgebied.

Maatschappelijke ontwrichting

Daarnaast zorgt de maatschappelijke ontwrichting in Groningen ook voor een onveilig gevoel. Om nog maar te zwijgen over de privacy die veel Groningers kwijt zijn geraakt. In sommige gevallen worden huizen letterlijk en figuurlijk over de kop gehaald, wat wordt gezien als het aantasten van de leefomgeving van de mensen en een inbreuk op hun privacy.
Kortom, de Groningers en de vertegenwoordigers van andere regionale partijen vinden dat Wiebes te weinig rekening houdt met de mensenrechten. De advocaat van Wiebes probeerde daar tegenover te zetten dat ook afnemers mensenrechten hebben die worden geschonden als we per direct van het gas af gaan.

Honderden banen

De advocaat van het ministerie wees erop dat honderden banen verloren gaan als de gaskraan onmiddellijk wordt dichtgedraaid. Daarom hecht Wiebes nog altijd veel waarde aan de 'leveringszekerheid'. Het ministerie benadrukt wel dat er tegenwoordig op een andere manier wordt gekeken naar de hoeveelheid gas die moet worden gewonnen.
Het is de vraag of het ministerie de rechter heeft weten te overtuigen. Het gegeven dat ze hier een tijdje op doorvroegen, wekt de indruk dat er nog wel vraagtekens bestaan over dit thema.
Eén van de leden van de Raad van State vatte het uiteindelijk als volgt samen: 'Leveringszekerheid is geen natuurwet meer, waar je niet omheen kunt. En het is geen uitgemaakte zaak dat de huidige leveringszekerheid de toets van de mensenrechten kan doorstaan.'

Vervolg

Hoe de hoogste bestuursrechter er uiteindelijk over denkt, horen we over twaalf weken. De Raad van State hoopt voor de zomervakantie duidelijkheid te geven. Maar eerst krijgt de zitting een vervolg op donderdag. Dan is de tweede en laatste dag van deze zaak.