Bietenboeren balen van ban op bestrijdingsmiddel

Neonicotinoïden, afgekort neonics, worden door akkerbouwers gebruikt om insecten te bestrijden. Tot nu toe gebruikten suikerbietentelers gecoat zaad.

De bestrijdingsmiddelen zaten in een laagje om het zaad, zodat het plantje na ontkiemen gelijk giftig was voor insecten. 

De Europese Commissie besloot vorig jaar dat er vanaf 2019 geen gebruik meer mag worden gemaakt van deze bestrijdingsmiddelen. Dat is namelijk niet alleen slecht voor schadelijke insecten, maar ook voor bijen. En die zijn belangrijk voor de bestuiving van allerlei gewassen. 

Maar volgens de bietenboeren is het gebruik van gecoat bietenzaad niet schadelijk voor bijenvolken, omdat de suikerbiet niet bloeit en dus niet aantrekkelijk is voor bijen die op zoek zijn naar nectar. 

Dat wordt bestreden door woordvoerder Hans van Boven van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). 

'De bestrijdingsmiddelen komen ook in de bodem terecht, en je zou daarom op die percelen enkele jaren geen bloeiende gewassen meer mogen telen. Dat is heel lastig te handhaven', stelt Van Boven. 

Dat gaat er bij boer Willem Dinkla in Bellingwolde niet in: 'Het verbod is gebaseerd op emotie, en niet op feiten', zegt hij. 

Dinkla heeft door de ban op neonics al flinke schade: zijn pas ontkiemde bietenplantjes zijn voor 80 procent aangevreten door miniscule kevertjes.

Gevolg: hij moet 9 hectare opnieuw inzaaien, en dan blijft het nog steeds de vraag of het goed zal gaan. 'De beestjes zitten in het veld en ze kunnen ook aan de nieuwe zaadjes gaan vreten. Het blijft een gok.' Dinkla zegt nu ongeveer 3.500 euro schade te hebben. 

'Ik ben niet de enige', zegt Dinkla.

'Twee collega's in de buurt hebben ook begin april gezaaid zitten in dezelfde situatie. Boeren die later gezaaid hebben zullen ook schade hebben', denkt hij. 

Er is nog een mogelijk negatief effect. De bietenboeren hebben een leveringsplicht aan bietenverwerker Cosun. Als ze minder leveren dan afgesproken, lopen ze kans een boete te moeten betalen.

De kans dat dat gaat gebeuren lijkt overigens klein, blijkt uit de reactie van Jan Willem van Roessel, secretaris van de Raad van Beheer van Cosun.

'Het is nog te vroeg om te zeggen of er veel minder opbrengst zal zijn', zegt Van Roessel. 'Bovendien kopen de boeren hun zaad bij ons, dus wij weten hoeveel er gezaaid is. Als dan blijkt dat de opbrengst door overmacht toch tegenvalt, wordt daar soepel mee omgegaan.' 

Boete of niet: de bietenboeren vinden het maar niks dat ze geen neonicotinoïden meer mogen gebruiken.

Het verbod is des te schrijnender omdat hun collega's in België een tijdelijke ontheffing hebben gekregen voor het gebruik van gecoat zaad. Daardoor ontstaat er oneerlijke concurrentie, zeggen ze.