Grensverhalen: Gabi en Ger's liefde over de grens

Ze interviewt immigranten en emigranten uit Nederland en Duitsland.

Deze week gaat "Grensverhalen' over Gabi Buck en Ger de Haan. Ze woonden en werkten aan beide kanten van de grens en kennen zowel Nederland als Duitsland goed. Het stel woont sinds een paar jaar in Ten Boer. Ze geven leiding aan een groot schoonmaakbedrijf.

Gabi: 'We hebben elkaar in augustus 2007 ontmoet in Oost-Friesland. Ger had een kaaswinkel in de markthal van Aurich. Ik kocht een salade tegenover zijn stand, draaide me om en zag Ger achter het kaasloket. Toen ik over de parkeerplaats terug liep naar mijn auto merkte ik dat hij me vanuit een achterdeur nakeek. Dat was best grappig. We voelden meteen een chemie.'

Gabi: 'Elke donderdagavond werd livemuziek gespeeld in die Auricher markthal. Daar bleven we elkaar in de gaten houden.'
Ger: 'Op een avond liep ik achter Gabi aan naar de bar. Daar heb ik haar een tijdje geobserveerd. Op zeker moment ging ik naar haar toe en zei: 'Nu heb ik lang genoeg gekeken, ik wil met je praten! En dat hebben we toen gedaan.'

Gabi: 'Toevallig wist ik dat Ger een oude Mercedes had. De volgende dag stak ik een briefje achter zijn ruitenwisser met de vraag of hij een kop koffie wilde drinken.'
Ger, lachend: 'En ik hou helemaal niet van koffie'.
Gabi: 'En zo is het allemaal begonnen.'

Ger: Nee, eerst niet. Ik woonde in de buurt van Aurich en bleef daar ongeveer drie jaar. Maar op den duur voelde ik me er niet prettig meer; het verschil tussen Duitsland en Nederland was voor mij te groot. Ik verkocht de kaaswinkel en ging terug naar Nederland. Ik heb daar mijn oude werk opgepakt als eigenaar van het schoonmaakbedrijf dat ik tien jaar eerder had opgericht.'

Gabi: 'We kregen toen een lange afstand relatie, tot ik twee jaar later naar Nederland kwam. Ik heb nog enige tijd in Duitsland gewerkt en gependeld,

Gabi: 'Ik moet zeggen, het was niet zo fijn. Elke keer als ik na een paar dagen werk terugkwam, moesten we weer acclimatiseren.'

Ger: 'Het was een turbulente tijd. Vooral op maandag als de koffers weer gepakt moesten worden. Daarnaast waren er de lange autoritten: maandag naar Aurich en donderdag terug naar Nederland...Dat was niet leuk.'

Gabi: 'Vanaf 2014 ben ik daarom definitief hier in Nederland gebleven.'
Ger: 'En sindsdien werkt Gabi ook bij ons in het bedrijf.'

Gabi: 'Als mede-eigenaar van ons schoonmaakbedrijf moest ik er aan wennen om "de baas te zijn". We hebben veel medewerkers en ik moest leren hoe je met hen om moet gaan. Ik ben langzaam in die rol gegroeid. Maar ik leer nog iedere dag.'

Gabi: 'In Duitsland overheerst de formaliteit. Ik heb altijd op kantoor gewerkt en dat is anders dan het huidige werk. Hier is ook kantoorwerk te doen, maar incidenteel val ik in voor schoonmaakwerk. Bijvoorbeeld in de vakantie, of als er iemand ziek is.
Verder zijn de mensen in Nederland over het algemeen opener en eerlijker.'

Gabi: 'Ik heb daar nog steeds wel eens problemen mee.'
Ger: 'Ik denk dat het contrast met het formele van Duitsers groot is.We hebben ongeveer tachtig verschillende gebouwen in onderhoud. Maar elke klant, of het nu gaat om een advocaat, dokter of iets dergelijks, wordt aangesproken met zijn voornaam.'

Gabi: 'Juist, dat was ik niet gewend. Ik miste de vertrouwde hiërarchie. Een goed voorbeeld is ook de huisarts: Ger tutoyeert de dokter maar ik spreek hem heel netjes en formeel aan. Zo ben ik opgevoed.' Ger: 'Dat gedistingeerde hebben we hier in Nederland niet zo.'

Ger: 'Sommige dingen vond ik vreselijk. Er was bijvoorbeeld een leverancier die elke woensdag om 10 uur voor mijn deur stond en me de hand schudde. Elke keer als hij zei, "Guten Tag, Herr de Haan." zei ik: 'Stop hiermee, ik ben gewoon Ger'. Ik was niet gewend aan die Duitse afstandelijkheid en vond het onpersoonlijk. Ook als je elkaar de hand geeft, is de afstand in Duitsland veel groter dan bij ons. Ik denk dat het voor ons Nederlanders moeilijker is om in Duitsland te functioneren dan andersom.'

Ger: 'De omschakeling van informele naar formele omgangsvormen is moeilijker dan van formele naar informele. Dat informele kan Duitsers wellicht ook een gevoel van vrijheid geven.'

Gabi: 'Ik denk dat het wel uitmaakt over welk deel van Duitsland je het hebt. Het speelt zeker een rol of je uit het noorden van Duitsland komt of uit het westen of zuiden. Oost-Friesland is zeer conservatief.'

Gabi: 'In vergelijking met mijn Oost-Friese Heimat, is Groningen een moderne, open wereld. Dat zie je aan de mensen, de cultuur en de voorzieningen. In een stad als Aurich is dat veel minder.'

Ger: 'De stad Groningen heeft het voordeel dat er duizenden internationale studenten wonen. Dat maakt de stad divers en levendig, vierentwintig uur per dag. Als je door Oldenburg loopt zie je veel minder diversiteit, weinig mensen durven zich te onderscheiden van de massa. Maar hier kan alles.'

Gabi: 'Ja, maar ik mis natuurlijk mijn vrienden en familie. Ik kan niet op bezoek gaan voor een snel kopje koffie, spontane bezoekjes zijn door de afstand van ruim honderd kilometer niet mogelijk. Ik ken in Groningen veel mensen, maar een echte vriendenkring heb ik niet. Dat mis ik wel een beetje. Aan de andere kant: we maken lange dagen en zijn blij als we in het weekend rust hebben.'

Ger: 'Voor mij waren de twee, drie jaar in Oost-Friesland inderdaad een cultuurschok. Ik had moeite om vrienden te worden met de mensen daar. Dat geldt trouwens niet voor Gabi's familie, dat gaat geweldig. Maar als we ergens uitgenodigd worden heb ik altijd het gevoel dat ik het vijfde wiel aan de wagen ben. Ik begrijp de wereld daar niet echt.'

Ger: 'Ik denk dat ik te direct en spontaan ben voor de Duitse cultuur. Ik heb het hart op de tong. Niet iedereen houdt daar van.'

Gabi: 'Meestal kan Ger niet zo goed opschieten met de Duitse mannen.'

Ger: 'Ik vind ze vrouwonvriendelijk, een beetje egoïstisch. We zijn misschien directer, maar ook vriendelijker.'

Gabi: 'Ik zou het geen cultuurshock noemen, maar het was wel een grote verandering. Vooral als het gaat om het open karakter van mensen en de vrijheid om je mening direct en openlijk te uiten. Maar dat heeft ook voordelen; ik heb hier sneller een 'klik' met mensen. Het voelt vaak alsof ik mensen al lang ken.'

Gabi: 'In het begin was het moeilijk voor mij om de taal actief te spreken. Maar Ger vertelde me dat je een goede indruk maakt bij Nederlanders als je de taal probeert te spreken. Dus ik heb het gewoon geprobeerd. Mensen doen graag moeite om me te helpenl. Vaak schakelen ze ook gewoon over naar het Duits.'

'Ik kan nog niet perfect Nederlands spreken en schrijven, als het om belangrijke dingen gaat, kijkt Ger er meestal nog even naar. Ik heb nooit Nederlands gehad op school. In Aurich heb ik wel een spoedcursus gevolgd en voor de rest heb ik me zelf alles aangeleerd.'

Ger: 'Naar mijn mening lijken de talen niet echt op elkaar. De zinsbouw en grammatica verschillen bijvoorbeeld. Wat wel bijna hetzelfde is, zijn de dialecten. Die heb je zowel in Oost-Friesland als in Groningen. Als ik dialect ga 'proaten' wordt dit in Oost-Friesland vaak zonder problemen begrepen. En ik denk dat mensen die Gronings dialect kennen het Oost-Frisisch Platt voor 70% kunnen volgen.'

'De talen zijn ook heel verschillend in hun klank. Mijn Nederlands klinkt voor Gabi soms erg hard, daar schrikt ze van. De Duitse taal is melodischer.' Gabi: 'Nog iets anders over taalverschillen: Als Duitsers in het buitenland zijn, zijn ze er vaak van overtuigd dat ze geen Engels hoeven te spreken.'

Ger: 'Het komt denk ik doordat Duitsland, net als Spanje en Frankrijk, veel groter is dan Nederland. Voor die grote landen is het minder noodzakelijk om andere talen te spreken, zoals Engels. Kleine landen als Nederland en de Scandinavische landen hebben geen keus.'

Ger: 'Duitse vrouwen vinden Nederlandse mannen schattig. Ze vinden hun manier van praten interessant, en ze denken al snel dat je met hen flirt. Maar zo is het niet.'
Gabi: Dat komt ook door het gebruik van bepaalde woorden, zoals 'lieverd'.
Wat me hier ook opvalt is dat de mensen aan de kassa van de supermarkt zo vriendelijk zijn'.

Ger: 'In Duitsland krijg je het wisselgeld in je hand gedrukt 'zonder liefde'. Hier is het een beetje vriendelijker.'

Ger: 'De economie. Beide landen zijn belangrijke handelslanden en handelspartners. We zijn afhankelijk van elkaar, dat zorgt voor verbinding. Heel anders dan bijvoorbeeld op het gebied van voetbal.'

Gabi: 'Als onze landen tegen elkaar spelen, kunnen we het beste apart kijken. '
Ger: 'Ik kan echt boos worden.'

Gabi: 'Als we winnen, wordt Ger echt boos. Het zijn misschien nog emoties van vroeger.'
Ger: 'Ik heb ook niets met Duitse voetballers. Ze zijn me te arrogant.'

Ger: 'Ja, zeker! Nederlanders kopen een stuk kaas, Duitsers willen plakken, en dan het liefst een combinatie van verschillende soorten. Dat leverde me niet veel op. Ook daarom heb ik op zeker moment de kaaswinkel gesloten en ben ik hier weer begonnen met mijn schoonmaakbedrijf.