Grensverhalen: 'De regio groeit dichter naar elkaar toe'

In het derde deel van de serie Grensverhalen vertelt Fabich aan onze stagiaire Karen Hochmuth hoe zij te werk gaat en hoe de verbinding met onze oosterburen zich verder ontwikkelt

Fabich's band met Nederland ontstond tijdens haar studie.

'Van 1986 tot 1994 woonde en studeerde ik in Amsterdam. Daarvoor ben ik in Oldenburg begonnen met mijn studie pedagogiek en heb ik deelgenomen aan een eenjarige uitwisseling in de buurt van Utrecht. Maatschappelijk werk in de interculturele sector stond daar centraal. In deze periode kwam ik in contact met Nederland', zegt de communicatiespecialist.

In Amsterdam studeerde zij Etnische Studies. 'De sfeer was er bijzonder internationaal en de studie was heel breed. Het ging over politiek, psychologie, sociologie en nog veel meer.'

Nadat de Duitse haar studie had afgerond, dompelde ze zich onder in de Nederlandse arbeidsmarkt. 'Ik ben begonnen als projectcoördinator sociale vernieuwing. Ik had daar grote creatieve vrijheid.'

Haar eerste werkervaring deed Fabich dus op in Nederland 'Voor de Duitse arbeidsmarkt was ik eigenlijk niet meer bruikbaar', zegt ze lachend.

Haar Nederlandse werkervaring werd in Duitsland destijds niet gehonoreerd. Toen kwam het idee om als zelfstandige aan de slag te gaan en vertaler te worden. Daarnaast gaf ze taaltrainingen en deed ze aan bedrijfs- en projectondersteuning.

'Ik had eigenlijk helemaal geen idee van de economie. Ik moest mezelf nog van alles leren.'

Fabich houdt zich nu bezig met grensoverschrijdende projecten.

'De toewijzing van middelen uit de Eems-Dollart-regio (EDR) is voor deze projecten erg belangrijk. Veel mensen denken dat wat er aan weerszijden van de grens gebeurt vergelijkbaar is. En dat is waar het meestal fout gaat. Natuurlijk zijn er overeenkomsten, maar veel cruciale verschillen worden over het hoofd gezien.'

'Het opleidingssysteem, de aanpak van projecten, de manier van communiceren, al deze zaken verschillen. En als je dat niet van elkaar weet ben je niet goed voorbereid en dan gaat het mis. Het begint meestal al bij de uitwerking van het project. De Duitsers hebben vaak minstens twee pagina's supplement nodig om alle scenario's te beschrijven. Daar worden Nederlanders gek van.'

De verschillen kunnen leiden tot conflicten. 'Zeker als men vergeet dat het niet alleen om sympathie gaat, maar om culturele verschillen.'

Om dit te voorkomen geeft Fabich cursussen.

'Als je grensoverschrijdende projecten wilt realiseren, moet je beginnen met een workshop. Grensoverschrijdende projecten zijn vaak duur. Zo'n tweedaagse workshop waar de verschillen worden besproken, is dan ongelooflijk nuttig. Op deze manier worden verwachtingen en afspraken duidelijk.'

De workshops zijn de basis voor een succesvolle samenwerking. 'Het is niet genoeg om elkaar gewoon een beetje te begrijpen in taalkundig opzicht', zegt ze.

'Er moet overeenstemming worden bereikt over de taal waarin de vergaderingen plaatsvinden, met welke frequentie en waar. Dat moet in het allereerste begin worden vastgesteld.'

Fabich raadt aan om de taal van het andere land goed te spreken als je plannen hebt om daar te werken. 'Je moet bereid zijn te accepteren dat bepaalde zaken anders zijn georganiseerd. De strengere hiërarchieën in Duitsland of de zeer zelfstandige manier van werken in Nederland zijn daar voorbeelden van. Daar moet je op voorbereid zijn.'

Met een goede voorbereiding, openheid en heldere communicatie hebben samenwerkingsverbanden in het Duits-Nederlandse grensgebied een goede kans van slagen. Volgens Fabich is dit ook de verwachting voor de toekomst.

'Ik heb het gevoel dat de samenwerking zich de afgelopen tien jaar zeer goed heeft ontwikkeld. Veel zaken, zoals de grensoverschrijdende brandweer, politie en reddingsdiensten, zijn aangepast aan grensoverschrijdend werk. Al met al groeit de regio steeds dichter naar elkaar toe.'

Een mooi voorbeeld voor grensoverschrijdende samenwerking is ook het project Wunderline van de provincie Groningen - een snelle treinverbinding tussen Groningen en Bremen - waar Fabich sinds 2015 bij betrokken is.