Hans Wijnberg als de échte 'inglorious basterd'

Hans Wijnberg (midden) komt uit een joods gezin en vertrok in de Tweede Wereldoorlog naar Amerika.
Hans Wijnberg (midden) komt uit een joods gezin en vertrok in de Tweede Wereldoorlog naar Amerika. © RTV Noord
Hij sprak er zelden over en zelfs zijn kinderen wisten er weinig van: het heldhaftige oorlogsverleden van Hans Wijnberg. Filmmaker Quentin Tarantino haalde hem dankzij de speelfilm Inglourious Basterds uit de vergetelheid.
Sociëteit De Harmonie in Groningen organiseerde dinsdag een avond rond Hans Wijnberg. Zijn dochter Audrey Wijnberg liet daar de documentaire The Real Inglorious Bastards uit 2012 zien.

Geheim agent

In die documentaire komt Hans Wijnberg (1922-2011) zelf aan het woord. Hij was kind uit een Joods gezin en werd vlak voor de Tweede Wereldoorlog uit voorzorg met zijn broer naar Amerika gestuurd. In 1943 ging hij in dienst van het Amerikaanse leger en werd hij onder meer opgeleid tot geheim agent.
De documentaire gaat over de missie waarop Wijnberg samen met twee metgezellen wordt gestuurd. 'De missie was om informatie te krijgen over wapentransporten via de Brennerpas. Mijn vader was de morsecodeman', vertelt Audrey na afloop van de documentaire.
Dankzij de missie van haar vader en zijn collega's kwam Innsbruck zonder bloedvergieten in handen van de Amerikanen.
Audrey Wijnberg wil het verhaal van haar vader graag blijven vertellen (Foto: René Walhout/RTV Noord)

Spectaculair

Het verhaal van de echte 'Inglorious Basterds' is minstens zo spectaculair als dat van Quentin Tarantino. De mannen springen boven de Alpen uit het vliegtuig en komen via een spectaculaire route op hun bestemming aan en beginnen hun gevaarlijke missie.
Audrey vindt het belangrijk dat het verhaal van haar vader verteld blijft worden. 'Het verhaal van iemand die toch een held was, ook in moeilijke tijden. Dat vind ik wel belangrijk om door te vertellen aan de jeugd.'

Hoogleraar

Na de oorlog, in 1960, wordt Hans Wijnberg hoogleraar aan de Rijksuniversiteit van Groningen en geeft daar onder meer les aan de latere Nobelprijswinnaar Ben Feringa. Op zijn 65e moet hij gedwongen met pensioen en richt dan het Groninger bedrijf Syncom op.