Aardbevingsnieuws mei 2019: een 'bevinkje' van 3.4 op de schaal van Richter

De maand begint nog rustig. Op 8 mei maakt de National Coördinator Groningen (NCG) bekend dat het vijftig huizen heeft geselecteerd om opgekocht te worden. De regeling, waar ieder jaar tien miljoen euro voor wordt vrij gemaakt, is bedoeld voor mensen die hun huizen niet verkocht krijgen.

Een sprankje goed nieuws voor een enkeling. Nog meer druppels op een gloeiende plaat: advocaat-generaal Peter Wattel adviseert de Hoge Raad om verminderd woongenot door aardbevingen te vergoeden.

Koning Willem-Alexander komt halverwege de maand gaswinningsgedupeerden in Appingedam een hart onder de riem steken. Hij laat zich bovendien bijpraten over de stand van zaken met betrekking tot de versterking. Kinderen van kindcentrum OPwierde bieden de koning tekeningen - waarin ze hun gevoel over de aardbevingen laten zien - aan.

Dan is het 22 mei. Om elf minuten voor zes in de ochtend wordt Westerwijtwerd en omgeving opgeschrikt door gerommel dat aanzwelt en wordt afgesloten met een harde klap. 'Ik dacht dat er een vrachtwagen door de straat reed, want ze zijn verderop een huis aan het bouwen. Maar in één keer zei mijn man: aardbeving!', zegt mevrouw Honderd uit het dorp.

Meneer Honderd: 'Ik hoorde een rommel in de verte en opeens begon het hele huis te schudden en de deuren te klapperen. We zijn wel kleinere bevinkjes gewend, maar dit was echt weer schrikken.'

Met 3.4 op de schaal van Richter waren slechts de bevingen in Huizinge (2012, 3.6) en Westeremden (2006, 3.5) zwaarder. De beving wordt bovendien gevoeld in onder meer Winsum, Ten Boer, Zeerijp, Appingedam, Groningen en Haren.

De geschrokken en boze reacties zijn opnieuw legio. Premier Mark Rutte zegt dat de gaswinning in een nachtmerrie is veranderd. Minister Eric Wiebes noemt de beving voor de mensen in het gebied 'heftig', en zegt bereid te zijn tot orthodoxe maatregelen. Wat die behelzen? Daarover blijft Wiebes nog vaag. 'Het loopt snel, maar niet snel genoeg.' RTV Noord-columnist Willem van Reijendam denkt er het zijne van.

De Provinciale Staten van Groningen uit z'n frustratie over minister Wiebes. Het woord 'krokodillentranen' valt. Jan Hein Mastenbroek van de SP vindt dat Wiebes moet opstappen, omdat hij niks doet aan de bureaucratische molen en er 'een puinhoop van heeft gemaakt'. CdK René Paas maant de verantwoordelijke ministers tot actie: 'Het moet sneller.'

Ook de Groningse burgers hebben genoeg van de vele mooie woorden, loze beloftes en holle frasen. Zo voeren boeren nog op de middag van de beving actie in Middelstum. 'Want het gaat helemaal de verkeerde kant op', zegt boer Ate Kuipers. En Peter Dekens uit Sint Annen: 'We zijn meer dan uitgepraat. Het is mooi geweest.' De boeren beelden met hun tractoren het epicentrum van de beving uit.

In Westerwijtwerd zelf gaan de vlaggen halfstok. Omdat 'onze regering ons bewust in gevaar brengt', zegt Gerard Visker van de Groninger Bodem Beweging (GBB). Het aantal schademeldingen blijft oplopen. Aan het eind van de middag staat de teller op 431, de volgende ochtend zijn er al 912 binnengekomen. Uiteindelijk zijn het er een week na de beving bijna 3000. De landelijke media laten zich niet onbetuigd. Teneur van de berichtgeving: machteloosheid.

Vanuit Duitsland, waar hij op werkbezoek is, betuigt koning Willem-Alexander zijn medeleven aan Westerwijtwerd. Hij noemt de beving voor de mensen in Groningen 'verschrikkelijk'.

Hoog bezoek the day after. Niet alleen Eric Wiebes (Economische Zaken) zelf, maar ook Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) is afgereisd naar Loppersum. Het bezoek is geen onverdeeld succes. Ollongren zegt 'dat ze haar best gaat doen, maar niks kan beloven'.

Wiebes heeft niet zijn beste dag. Hij sluit het bezoek aan Groningen voor de microfoon van RTV Noord af met een verspreking, door de aardbeving bij Westerwijtwerd als een 'bevinkje' te omschrijven. De minister zegt snel sorry, maar het leed is geschied: Groningen accepteert z'n excuses niet.

Wat betreft de PvdA in Loppersum, blijft Wiebes bij een volgende aardbeving gewoon in Den Haag. 'Door het woord bevinkjes weet ik precies hoe Wiebes - ik heb al niet meer het fatsoen om meneer te zeggen - hierin staat. Als hij langs wil komen, moet dat met een gevulde portemonnee', zegt PvdA-raadslid Chris Bultje.

In haar 24 uurs rapportage constateert de NAM nog maar eens dat de bevingen niet zullen stoppen zolang er in het gebied naar gas wordt gewonnen. Onder Westerwijtwerd (Loppersum) wordt weliswaar niet gewonnen, maar elders in het veld wél. Het gevolg was dat er gas onder 'Loppersum' wegstroomde, waardoor de gastdruk er minder werd en dit bodemdaling tot gevolg had.

Ook de Nationale ombudsman komt buurten in Loppersum, en concludeert dat er actie moet worden genomen. 'Het duurt onaanvaardbaar lang', vindt ook hij. 'Het juridisch geneuzel over een enkele scheur moet afgelopen zijn.'

Een kleine week na de aardschok van Westerwijtwerd, zet actiegroep Code Rood z'n tenten op voor de deur van de Gasunie in Stad. De actie is een boodschap voor de Nederlandse staat, en tegelijk een solidariteitsactie met aardbevingsgedupeerden.

Er is er één jarig, hoera? Hoera? Op 29 mei is het precies zestig jaar geleden dat het Groninger gasveld (in de volksmand Slochteren) werd ontdekt.

In die tijd is er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 80 procent van het gas gewonnen. Dat betekent dat er voor een bedrag van 417 miljard euro aan gas uit de grond is gepompt.

Wat de beving bij Westerwijtwerd dan wel weer bewerkstelligt: het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) adviseert dat de schade-afhandeling en de versterkingsoperatie in Groningen als crisis moet worden aangepakt.

De SodM vindt bovendien dat de gaswinning nóg sneller moet worden afgebouwd. 'Alleen door het als crisis te behandelen, bereik je de vereiste snelheid die nodig is voor de veiligheid van de Groningers', stelt de toezichthouder.

'Dit advies sluit goed aan op de maatregelen die wij op dit moment bespreken', reageert minister Wiebes, die belooft volgende week met een pakket maatregelen te komen om het proces in Groningen te versnellen.

Maar het voorstel van het SodM om de gaswinning al volgend jaar terug te brengen tot 12 miljard kuub, antwoordt de bewindsman: 'Dat is een enorme uitdaging. Dat zal niet makkelijk worden.'

- Aardbevingsbestendige zak voor 5000 kuub mest uitgerold: 'Wiebes mag eerste drol leggen' (8 mei)
- Bodembeweging sleept Wiebes voor de rechter (16 mei)
- Veel vragen aan SodM, 'maar er is nog heel veel onduidelijk' (16 mei)
- Hotel Spoorzicht blijft toch open tijdens versterking (17 mei)
- Jongeren stoppen legoblokjes in aardbevingsscheuren (17 mei)
- Garrelsweer: 'Versterking splijt ons dorp' (20 mei)
- Aardbevingsmonument geplaatst langs de A7 (20 mei)
- Ton Elias: Aardbevingen? Shit happens! (24 mei)
- Extra veiligheidsmaatregelen op tien locaties na beving Westerwijtwerd (26 mei)
- Onderzoekers: Meer persoonlijke problemen door versterkingsoperatie (28 mei)
- 815 jongeren doen mee aan Jongerentop aardbevingen (28 mei)

Aardbevingen in mei 2019:
- 3 mei, 20:21 uur, 1.0 in Loppersum
- 5 mei, 10:01 uur, 0.9 in Loppersum
- 8 mei, 10:50 uur, 1.0 in Uithuizermeeden
- 11 mei, 05:01 uur, 0.5 in Kantens
- 11 mei, 12:26 uur, 0.5 in Kantens
- 11 mei, 15:27 uur, 1.3 in Appingedam
- 18 mei, 17:13 uur, 0.8 in Meedhuizen
- 19 mei, 05:47 uur, 0.6 in Loppersum
- 19 mei, 19:38 uur, 0.8 in Wirdum
- 20 mei, 00:42 uur, 1.0 in Wirdum
- 20 mei, 02:49 uur, 0.5 in Groningen
- 22 mei, 05:49 uur, 3.4 in Westerwijtwerd
- 23 mei, 03:52 uur, 0.9 in Groningen
- 23 mei, 04:10 uur, 1.1 in Groningen
- 24 mei, 16:48 uur, 0.8 in Kantens