'Deze staking laat zien dat vakbonden er nog toe doen'

© Masja Zwart, FNV
Steeds vaker hoort vakbondsbestuurder Masja Zwart dat de bonden er niet meer toe doen. Het steekt haar. De ov-staking van dinsdag laat volgens haar zien dat er geen reden is om aan het bestaansrecht van vakbonden te twijfelen.

Door Masja Zwart

Is de vakbond nog wel van deze tijd, lees ik steeds vaker op websites en in polls. Politieke partijen met een paar duizend leden oreren dat bonden maar een handjevol oude mannen vertegenwoordigen en niet meer relevant zijn. Ruim anderhalf miljoen leden worden zo weggezet als 'ouderwets'. Je kunt er van alles van vinden, maar voor mij bewijzen die aanvallen juist dat vakbonden ertoe doen. Als het niet jeukt, dan krab je immers niet.
Vandaag is zo'n dag dat heel Nederland weer even herinnerd wordt aan de kracht van de vakbonden. Aan het feit dat genoeg genoeg is en gewone mensen niet alles pikken. Het openbaar vervoer in heel Nederland staakt. Niet alleen rijden er geen streekbussen, ook de treinen en stadsbussen staan stil. Dat is ongekend.

Niet naar school en werk

Chauffeurs weten immers donders goed dat een staking hun klanten hard treft. Scholieren kunnen niet naar school en mensen niet naar het werk. Lang geplande uitstapjes gaan misschien niet door. En toch staken vandaag bijna alle werknemers in het vervoer.
In de twintig jaar dat ik vakbondsbestuurder ben, heb ik niet eerder zo'n brede staking meegemaakt. Want morgen rijden de chauffeurs weer en nemen hun collega's uit de bouw, metaal en industrie het stokje over.

Bezopen

Het zijn niet voor niets de mensen met zware beroepen die staken. Door achtereenvolgende kabinetten is de AOW-leeftijd in Nederland verhoogd, eerst stapsgewijs naar 67, toen moest dat versneld en daarna besloten de politici in Den Haag dat mensen eigenlijk best door kunnen werken tot hun zeventigste. Bezopen!
Elk jaar bespaart onze Minister van Financiën nu 'fictief' drie miljard euro. Dat veel mensen hun AOW niet werkend halen en via arbeidsongeschiktheid de WW en zelfs de bijstand naar de finish moeten, wordt in die berekeningen buiten beschouwing gelaten. Dat de politiek bezuinigt op de AOW van honderdduizenden gewone mensen omdat er geen geld is, daar komen ze al veel te lang mee weg.
Afgelopen week sprak ik een Nick, een uitzendkracht van 29, die nog niet wist of hij wel naar de pensioendemonstratie op de Grote Markt komt morgen. 'Pensioen moet toch wel betaalbaar blijven, want mensen worden steeds ouder', zei hij.

Tegenmacht

Ik heb hem uitgelegd dat geen werkgever hem na zijn zestigste nog een baan wil geven. Dat de bijstand en de WW ook geld kosten. Dat onze regering roept dat er geen geld is, maar wel een slordige miljard euro weggeeft aan investeerders en multinationals. Het zette hem aan het denken. En dat is waar vakbonden voor zijn. Een tegenmacht vormen tegen de machthebbers, op het moment dat die verkeerde keuzes maken.
Als mijn ouders mopperen dat ze erop achteruit gaan - ze zijn al twaalf jaar met pensioen - dan hebben ze gelijk. 'Jullie moeten veel hardere acties voeren', roept mijn vader dan. Hij is zijn leven lang lid van de vakbond en de laatste keer dat hij op de barricaden ging, was in de jaren '80. Daarna ging het steeds beter. Tot nu.

Maat vol

Zelfs voor mijn ouders, die na een leven lang werken best een goed pensioen hebben opgebouwd en tot de gouden generatie behoren die rond hun zestigste konden stoppen met werken, is de maat vol. Ik heb ze uitgelegd wat ik als vakbondsbestuurder overal predik.
Onze pensioenpotten zitten vol, meer dan vol. Terwijl zij al tien jaar stilstaan in inkomen is onze gezamenlijke pensioenspaarpot gegroeid van achthonderd naar veertienhonderd miljard euro. De politiek heeft verordonneerd dat de rente laag moet blijven, zodat bedrijven goedkoop kunnen lenen. Dat zou goed zijn voor de economie.

Keiharde politiek

Tegelijkertijd verplicht de politiek onze Nederlandse pensioenfondsen hun reserves door te rekenen met de kunstmatig lage rente. Dat nekt onze gepensioneerden. Keiharde politiek. En daarom stonden zelfs mijn ouders, met hun vrienden, afgelopen maart op de Grote Markt. Te demonstreren voor een eerlijk pensioen en eerlijke spelregels.
Morgen zijn ze er niet bij, want ze zijn op vakantie. Gelukkig hebben ze daar met hun pensioen de ruimte voor. Dankzij de strijd van vakbonden in de vorige eeuw. Dat voorrecht moet ook Nick van dertig hebben, die als uitzendkracht nu nauwelijks pensioen opbouwt. En daarom roepen vakbonden vandaag de chauffeurs en morgen de rest van Nederland op om in actie te komen. Het komt niet vanzelf goed, je moet er wat voor doen.
Masja Zwart is bestuurder bij de vakbond FNV