Justitie oordeelt eind juni over vervolging NAM

Gelekt aardgascondensaat in het Aftwateringskanaal
Gelekt aardgascondensaat in het Aftwateringskanaal © De Vries Media
Het Openbaar Ministerie maakt eind volgende maand bekend of de NAM strafrechtelijk wordt vervolgd voor de lekkage van aardgascondensaat in Farmsum.
Dat maakte het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) dinsdagavond bekend op een rumoerige infoavond voor Farmsumers.
Justitie verdenkt de NAM ervan in strijd met de milieuvoorschriften te hebben gehandeld. Toezichthouder SodM gaf het gasbedrijf maandag al een tik op de vingers.

Wat gebeurde er?

In oktober vorig jaar lekte 30.000 liter aardgascondensaat via het riool naar het Afwateringskanaal in Farmsum. Het is een giftige, licht ontvlambare vloeistof die vrijkomt bij de winning van aardgas. Omwonenden kregen last van hoofdpijn, duizeligheid en prikkende ogen.

Boosheid en woede

Het SodM presenteerde dinsdagavond het onderzoek dat zij de afgelopen maanden deed aan enkele tientallen inwoners uit de omgeving. Enkelen zijn nog steeds boos en lieten dat tijdens de uitleg duidelijk merken:
'Ik meld al sinds 2015 problemen op het tankenpark en telkens werd ik uitgelachen en weggehoond', zegt Bram Reinders uit Farmsum.
'Stop er gewoon mee, ga niet meer in de grond zitten kloten, het blijkt wel dat jullie er niet mee om kunnen gaan', zegt een andere omwonende.

Komt hard aan

Ook de NAM was bij de avond aanwezig. Wessel de Haas, directeur Gaswinning in Groningen, trok het boetekleed aan:
'Het feit dat sommigen gezondheidsklachten hadden naar aanleiding van het incident op mijn tankenpark, komt heel erg hard aan. Op meerdere vlakken zijn we tekortgeschoten.'
Jullie hebben vaak sorry gezegd, maar wanneer krijgen we iets tastbaars?
Bea Blokhuis - Inwoonster Delfzijl

Bloemetje?

Bea Blokhuis uit Delfzijl, bekend van haar emotionele betoog vorige maand bij de Raad van State, had ook last van hoofdpijn in de dagen rond de lekkage. Ze stond op en keek de NAM-directeur recht in de ogen aan, en vroeg:
'Jullie hebben vaak sorry gezegd, maar wanneer krijgen we iets tastbaars?'
De Haas liet weten dat iedereen die klachten heeft gehad, zich kan melden. 'Ook uw adres kunnen we noteren. Ik kan ervoor zorgen dat u morgen een bloemetje in de bus krijgt.'
Voor Blokhuis hoeft dát niet, ze wil een gebaar voor iedereen.

Risico's voor gezondheid

Ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) deed onderzoek naar de lekkage. Die keek, samen met de GGD, naar de effecten voor de gezondheid. Op korte termijn kunnen mensen last hebben gehad van prikkende ogen, duizeligheid en misselijkheid. Op lange termijn zijn er geen effecten.
Milieu-arts Rinske Keuken (RIVM): 'Omwonenden zijn zo'n tien uur blootgesteld aan benzeen. Dat is inderdaad een kankerverwekkende stof. Maar als je kijkt hoeveel dat is op een leven, dan is tien uur relatief kort. Dat zal niets toevoegen aan de risico's op de lange termijn.'

Onafhankelijk?

Daar heeft Trudy Aleven uit Leermens weinig vertrouwen in. Ze vroeg in hoeverre de gegevens hierover objectief zijn. Het RIVM antwoordde dat de cijfers van de NAM zijn, gecontroleerd door het RIVM.
Aleven: 'Echt ongelofelijk, hoe kun je dan objectief zijn? Dit moet volkomen los van de NAM onderzocht worden, eigen onderzoek doen. Niet op basis van een afhankelijke partij, zeker niet als je kijkt naar de rol van de NAM in dit gebied.' Ze kreeg applaus van de zaal.

Cultuuromslag bij NAM

De NAM laat weten de cultuur bij het bedrijf te verbeteren, zodat een opeenstapeling van fouten niet meer voor kan komen.
De Haas: 'We hebben sessies georganiseerd voor het hele bedrijf, met deze lekkage als voorbeeld. In vier uur tijd gaan we alle details van het incident bij langs. We willen ons personeel ervan bewust maken hoe dit kan gebeuren.'
'Dit zal niet van maandag op dinsdag gaan. Het wordt een lange en moeilijke reis, maar daar gaan we met al onze energie die wij hebben mee aan de slag', aldus de NAM-directeur.