Dag van de Architectuur: 'Groningen krijgt er elk jaar een paar mooie blikvangers bij'

12 juni 2019, 21:16 • 5 minuten leestijd

Pino Blanc, één van de genomineerden voor Mooiste nieuwe gebouw van Groningen. © RTV Noord

Aanstaande vrijdag wordt, in het kader van de Dag van de Architectuur, het 'Mooiste nieuwe gebouw van Groningen' bekendgemaakt. Maar hoe staat het eigenlijk met de Groningse architectuur als geheel?

Jury en publiek kunnen voor vrijdag kiezen uit heel wat pareltjes . Sportcentrum Europapark bijvoorbeeld. Of De Skeg, Bentismaheerd, Pino Blanc, de Sint Nicolaasschool, De Leyhoeve en Bar Cinq. Maar dit zijn natuurlijk de krenten in de pap. Straalt die schoonheid ook af op nieuwbouw in bijvoorbeeld het middensegment?

'Groningen krijgt niet de projecten zoals Amsterdam, Rotterdam en Den Haag', zegt Jakob van Ringen van het gelijknamige bureau, die met zowel woontoren Polaris als Pino Blanc meedingt naar Mooiste gebouw, 'maar met vergelijkbare provinciesteden zitten wij aan de bovenkant van het midden'.

'In het algemeen kunnen we stellen dat het niveau van de architectuur in Groningen bovengemiddeld is', zegt architect Emiel Noordhuis van De Deur in Huis, dat met hun sociale huurwoningen aan de Grote Beerstraat in de race is voor Mooiste Gebouw. 'Maar dat het crisis is geweest, wordt wel overal zichtbaar nu. Dat heeft niet zozeer met geld te maken, als wel met ambitie, aandacht en ontwerpcultuur.'

'Groningen krijgt er elk jaar een aantal mooie blikvangers bij', vindt nieuwbouwmakelaar Dagmar Bolwijn. 'Kijk bijvoorbeeld naar de mooie nieuwe wijk Ebbingekwartier.' Ook Hans Mulder, die alweer 25 jaar lang de bouwgeschiedenis van de stad op de gevoelige plaat vastlegt, vindt dat het met het niveau van de Groningse architectuur wel goed zit.

'Ik vind de kwaliteit van de Groningse nieuwbouw er de laatste jaren juist op vooruit gaan', zegt Mulder. 'Van die betonnen blokkendozen die je vroeger vaak zag, kom je tegenwoordig toch zelden meer tegen.'

Recente nieuw- en verbouw die Mulder in het bijzonder aanspreekt zijn bijvoorbeeld woontoren Polaris aan de Pleiadenlaan, en de verbouwing van de Duindoornflat, één van de studentenflats in Selwerd. 'Beide projecten heb ik op de voet gevolgd', zegt Mulder, 'en beide zijn erg mooi geworden'.

De ambitie die de gemeente Groningen een paar jaar geleden uitsprak was enorm: in 2030 moeten er in Stad maar liefst 20.000 woningen bijgebouwd worden. Dit om 'Amsterdamse toestanden' te voorkomen: ellenlange wachtlijsten en woningen die voor grote groepen mensen onbetaalbaar zijn.

'Er moet flink gebouwd worden', zei wethouder Roeland van der Schaaf twee jaar geleden bij het bekendmaken van de plannen al. 'En dat wordt een gigantische opgave'.

Dat laatste beaamt ook architect Van Ringen. 'Voor je eenmaal kunt bouwen en je alle vergunningen rond hebt, ben je gemiddeld vier à vijf jaar verder. Met andere woorden: we hebben straks nog zeven jaar om dat aantal te realiseren. Dat kán, maar dat is nog geen reden voor knallende champagnekurken, hoor.'

Bij Dagmar Bolwijn werd de mededeling van de gemeente wél met gejuich ontvangen. 'Uiteraard! Er is een enorme vraag naar nieuwe woningen voor starters. En die verkopen en verhuren wij graag.'

Ligt bij zo'n enorm aantal in een relatief korte tijd het gevaar van massaproductie op de loer? En zal dit van invloed zijn op de kwaliteit van nieuw te bouwen huizen?

Nee, zegt Van Ringen beslist. 'Bij de grote jongens die zulke massaproducties doorgaans voor hun rekening nemen, zoals de Van Wijnens en de Gevekes, zit het wat betreft de kwaliteit wel snor. Die is namelijk hartstikke goed. Moet het zó goed?, denk ik zelfs wel eens.'

Sportcentrum Europapark is één van de favorieten in

de Grote Groninger Gebouwenenquête

'Het is geen vast gegeven dat massaproducties eenheidsworsten in de hand werken', meent architect Emiel Noordhuis (De Deur in Huis), al ziet hij wel een tendens dat bij een grote vraag de kwaliteit hard achteruit gaat. 'Als de druk op de woningmarkt hoog is, wordt er zonder kwaliteit ook wel verkocht.'

De gemeente Groningen heeft ervoor gekozen om de 20.000 nieuwe woningen binnen de stadsgrenzen te laten verrijzen. Een nobel streven, maar ook slim?

'Ja, want zo creëer je een compacte stad', vindt Van Ringen. 'Dat is wat een stad een stad maakt. Anders kun je net zo goed in Zuidhorn gaan wonen. Maar op bijvoorbeeld de Vloeivelden richting Hoogkerk kan nog heel wat gebouwd worden.'

Noordhuis beaamt dat: 'Dat compacte is één van de kwaliteiten van de stad Groningen.'

'Er zijn nog diverse locaties waar gebouwd kan worden', vindt ook nieuwbouwmakelaar Bolwijn. 'Zoals het Suikerunieterrein en de Eemskanaalzone. Maar bouw daar dan wél voor alle doelgroepen.'

Bolwijn doelt daarbij op het feit dat vooral starters qua nieuwbouw in Stad niet bediend worden. 'Ze wijken nu al vaak uit naar omliggende plaatsen zoals Leek en Sappemeer', merkt ze. 'Daar is nog wel betaalbaar nieuwbouwaanbod.'

Noordhuis: 'Onze voorkeur gaat uit naar een zorgvuldige inbreiding waar mogelijk. Of je moet in ontwikkelgebieden zorgen voor verdichting en grote aantallen. Het Suikerunieterrein en de Eemskanaalzone zijn daar inderdaad uitermate geschikt voor.'

Overigens gaat op de RTV Noord poll, met de vraag: Wat is het mooiste nieuwe gebouw van Groningen, Sportcentrum Europapark met ruim 22 procent van de stemmen aan kop, gevolgd door Het Meerhuis (dik dertien procent), Woningen Ebbingekwarter (bijna elf procent), De Leyhoeve (dik negen procent) en Bar Cinq (bijna negen procent).

Vrijdag 14 juni wordt de prijs uitgereikt in het Der Aa-theater in Stad.